Boska Komedia

„Boska komedia” napisana przez Dante Alighieri jako hołd dla swojej ukochanej o imieniu Beatrycze jest średniowiecznym ( choć możemy dopatrzeć się tu pewnych już renesansowych cech ) arcydziełem literatury włoskiej. Dante jest głównym bohaterem opowieści, która dzieli się na Piekło, Czyściec i Raj. Po tych trzech krainach głównego bohatera oprowadzają: rzymski poeta Wergiliusz i piękna Beatrycze. „Boska komedia” składa się z trzech ksiąg, każda po 33 pieśni ( razem z pięsnią wstępną jest ich 100). Cyfra trzy symbolizuje Trójcę świętą, zaś liczba 100 – doskonałość. Serdecznie zachęcam do przeczytaj tej książki. Fascynująca budowa i język jakim jest ona pisana oraz sama treść i sposób przedstawienia tych trzech pozaziemskich krain jest naprawdę warta waszej uwagi !

Boska Komedia jest syntezą średniowiecznej myśli filozoficznej, historycznej, teologicznej oraz panoramą świata. Jako arcydzieło literatury włoskiej, należy do klasyki światowej i wywarła znaczny wpływ na kulturę europejską. Poemat przedstawia wizję jego wędrówki przez zaświaty – Piekło, Czyściec i Niebo. Pomysł wędrówki w zaświaty (zwany katabazą) zaczerpnął Dante od swoich poprzedników – motyw ten pojawia się w literaturze starożytnego Rzymu (bezpośrednią inspiracją Dantego była Eneida Wergiliusza) jak i literaturze okresu średniowiecza. Dante rozwinął ten motyw w obszerny poemat, czyniąc samego siebie głównym bohaterem, chociaż należy mieć świadomość, że w poemacie mamy do czynienia z dwoma wcieleniami Dantego – po pierwsze bohatera, który wędruje po zaświatach, po drugie narratora, który z perspektywy czasu opowiada historię swojej wędrówki.
Wedle wyznania samego autora w zbiorze poezji Życie Nowe, napisał on Boską Komedię po to, aby oddać hołd swojej zmarłej ukochanej, Beatrycze, aby pokazać światu ogromną miłość, jaką żywi do niej. Kolejną motywacją było pragnienie wskazania ludzkości drogi do odrzucenia występnego życia. A zatem jest to motywacja moralistyczno - religijna, typowa dla średniowiecza: Pędzący żywot wygnańca Dante żywił przekonanie, że ludzkość zbłądziła. Być może chciał odstraszyć ludzi od grzechów wizjami okropnych kar, jakie czekają ich po śmierci w Piekle oraz zachęcić do cnotliwego życia przez ukazanie wizji Raju jako miejsca wiecznego szczęścia.

Dante Alighieri nie oglądał dzienników telewizyjnych. Gdyby żył współcześnie z pewnością dużo głębiej pojmowałby, jak bardzo atrakcyjne dla człowieka jest to, co okrutne, zawistne, złe. Komedia napisana przez Dantego w XXI wieku zaczynałaby się w Empireum, z którego bohater zstępowałby coraz niżej, poprzez kręgi czyśćca, do najgłębszego kręgu piekielnego, by w szczytowym momencie spotkać fascynującego księcia ciemności z Kasjuszem, Brutusem i Judaczem umieszczonych w jego pa[...]h. Bez wątpienia pieśni opisujące nieba jest dla współczesnego człowieka najmniej atrakcyjną i zrozumiałą częścią. Dante jest człowiekiem średniowiecza żyjącego jeszcze w teocentrycznym świecie: z teologią nie był na bakier. Mimo piekielnych straszaków nie pozostaje na tym prymitywniejszym poziomie motywowania wiary, ale wywodzi konieczność przestrzegania nakazów wiary od miłości Boga. Fascynująca jest naturalność, z jaką Dante umieszcza w kolejnych kręgach piekieł, na różnych tarasach czyśćca czy w różnych niebach możnych, rycerzy, biskupów i papieży, przyjaciół, przodków i wrogów. Godność nie jest kluczem otwierającym niebieskie bramy. Jak na barokowych obrazach makabrycznego tańca, prawych skrzydłach tryptyków Sądu Ostatecznego średniowiecznych mistrzów: szatany wiodą w swój taniec dziwki i mnichów, hulaków i biskupów. Poeta nie boi się umie[...] wśród potępionych papieży oraz świętych założycieli zakonów także postaci z historii klasycznej, mitologii antycznej czy rodzinnej tradycji. Jako człowiek świtającego odrodzenia jest także przekonany, że to jego dzieło zapewni jego imieniu nieśmiertelność. I jak tu nie wierzyć w jego natchnioność! Gdyby żył w królestwie Izraela miałby duże zadatki na proroka, co najmniej apokryficznej księgi. Brawo dla tak bogatej wyobraźni: nikt nie zechciałby by Dante podawał sposoby zmuszania ludzi do zeznań lub eksterminacji. Gdyby miał możliwości i pragnienie wcielania w życie takich tortur, prześcignąłby ponury kunszt bestii z lagrów i służb wschodniego reżimu minionej epoki. Dlatego chyba jego dzieło wciąż ma zdolność sycić pragnienia ukrytych mrocznych, krwiożerczych zakamarków naszej świadomości. Jak zwykle polecam książki wydawnictwa Greg: przystępna cena, rzetelne opracowanie i estetyczna oprawa.