Brudna trylogia o Hawanie (twarda)

Sięgając po ten tytuł, spodziewałem się powieści pokazującej obraz Kuby z połowy lat 90-tych, kiedy to kraj był pogrążony w marazmie gospodarczym, a obywatele lewie wiązali koniec z końcem. Spodziewałem się, że będzie ?ostro? to, co jednak otrzymałem, przerosło wszelkie moje wyobrażenia. Autor pokazuje obraz wyniszczonego gospodarczo kraju z perspektywy ludzi, sięgając przy tym po bardzo wulgarne i sugestywnie treści przekazu. Pisząc słowo ?wulgarne?, mam na myśli naprawdę takie opisy, przy których znaczna większość normalnego społeczeństwa będzie czuć się mocno nieswojo (jest to bardzo delikatnie stwierdzenie). Pedro Juan Gutierrez pokazuje, że w dobie wielkiego kryzysu, kiedy dostęp do dóbr pierwszej potrzeby jest mocno utrudniony a czasem wręcz niemożliwy, człowiek jest w stanie zrobić wszystko, aby przetrwać. Często decyduje się on na prawdziwe upodlenie, aby tylko jakoś przeżyć kolejny dzień. Momenty, w których brakuje jedzenia, wyzwalają w człowieku iście zwierzęce instynkty i decyduje się on na mocno przyziemne a czasem wręcz pierwotne formy relaksu, aby tylko przez chwilę zapomnieć o rzeczywistości. Nie brakuje tutaj pewnej ironii ze strony autora, który pokazuje część tamtejszego społeczeństwa, które ?kombinuje? jak zarobić kilka dolarów/peso, aby było co włożyć do garnka. Mentalność ?jak zarobić, aby się zbytnio nie narobić?, powinna nam być dobrze znana, chociaż nasze kraje to zupełnie inna mentalność kulturowa.

Kubańczycy (przynajmniej ich część), jeśli wierzyć autorowi w tamtym okresie zaprzątała sobie głowę głównie trzema rzeczami: chlaniem, ćpaniem i ru.. oddawaniem się przyjemnością cielesnym (bez względu na płeć, wiek czy aparycję). To właśnie sex jest motywem przewodnim całego dzieła i będzie przewijał się od pierwszej do ostatniej strony. Z kolejnych rozdziałów wylewa się wręcz latynoski sposób bycia i postrzegania świata, w którym liczy się rum, cygarka i fana kobieta u boku. Gutierrez nie boi się sięgać po naprawdę mocne opisy i słowa, które mają za zadanie zaszokować czytelnika i wymusić na nim chwilę refleksji nad tym, do czego może doprowadzić wszechobecna bieda. Cyniczny obraz upadku moralnego człowieka, który z braku lepszych perspektyw zaczyna funkcjonować, napędzany czystą rządzą i chucią.

"Wypiąłem się na wszystko i zacząłem pisać brutalną prawdę. Niech moje teksty będą nagie i bezwstydne, niech idą między ludzi i głośno krzyczą Wolności! Wolności! Chcemy wolności!"

Bezpruderyjny seks, wszechobecna bieda, roztaczająca się w dusznym powietrzu mieszanka aromatycznego rumu i ostrego potu. "Brudna trylogia o Hawanie" ocieka wulgarnością, brutalnością, i co najistotniejsze, realizmem. Pedro Juan przenosi nas wprost do lat 90-tych, serwując tym samym historie ludzi, którzy odgrywali w jego życiu pewne role. Jedni z nich pojawiali się na kartach papieru kilkukrotnie, inni byli jedynie nieznacznymi epizodami, znikającymi wraz z końcem rozdziału. Autor posługując się lekkim piórem kreował drobiazgowe i plastyczne opisy, które niczym wyjęte z filmu kadry pojawiały się w mojej wyobraźni.

Nie będę Was oszukiwać, nie jest to z pewnością książka dla każdego. Stanowiące istotną jej część, odarte z jakiejkolwiek subtelności sceny seksu mogą w pewnym momencie nużyć, na próżno też doszukiwać się w nich głębi. Jednak to właśnie w ich tle Juan porusza problem coraz mocniej doskwierającej Kubańczykom biedy, powszechnego głodu i rasowych podziałów. Niewiele natomiast mówi o samym sobie, o uczuciach, o kotłujących się wewnątrz emocjach. Chwilami na jaw wynurza się ciążąca mu samotność, tęsknota za utraconym życiem i skrywany głęboko lęk, który skutecznie maskuje szarą codziennością i butelką ciemnego rumu.

"Brudna trylogia o Hawanie" bez wątpienia robi ogromne wrażenie, szokuje, zniesmacza i jednocześnie zachwyca - warto dać jej szansę.