Caryca

"Caryca" Ellen Alpsten

Marta pochodzi z niewielkiej wioski położonej na brzegu Dźwiny, nad którą góruje klasztor. Jej życie toczy się wokół domowych obowiązków i opieki nad młodszym rodzeństwem. Gdy w wieku 15 lat zostaje sprzedana na służbę, nic nie zwiastuje, że już za kilkanaście lat zagości w murach Kremla...
"Caryca" to opowieść, wobec której snułem bardzo wysokie oczekiwania, lecz nie do końca wiedziałem czego się spodziewać. Z racji tego, że pierwszoplanową bohaterką historii skonstruowanej przez Ellen Alpsten na podstawie prawdziwych wydarzeń, jest caryca Katarzyna I zdecydowałem się podjąć owej przeprawy, a której przebieg wspominam wprost niesamowicie!
Sylwetka pierwszej kobiety samodzielnie władającej Rosją intrygowała mnie od dawna. Jest to postać tajemnicza, ekscentryczna, na swój sposób specyficzna i niewyraźna na tle innych monarchów. W zasadzie jej obecność pomijana jest na lekcjach historii czy w podręcznikach szkolnych; jedynie delikatne napomknięcie o istnieniu kogoś takiego. Autorka "Carycy" jedynie roznieca zainteresowanie Katarzyną I zarysowując ją jako barwną, pewną siebie, niepoddającą się, pełną temperamentu i wewnętrznej siły kobietę, która z zapadłej osady trafiła na moskiewskie salony u boku Piotra I Wielkiego. Tytułowa caryca staje się swoistym wzorem postępowania, motorem napędowym do działania; jej historia daje do myślenia, uczy odwagi, waleczności, determinacji i uporu w dążeniu do osiągnięcia wyznaczonych celów, sprostania własnym ambicjom i oczekiwaniom względem siebie. Nieustannie podziwiam Katarzynę za jej umiejętność radzenia sobie z życiowymi dramatami, walki z bezlitosnym losem, gdy stała się jedynie marionetką w jego mściwych szponach.
Autorka bezbłędnie, z zachowaniem ogromnej równowagi i wyczucia wprowadza czytelnika w ten odległy współczesnemu świat. Poznajemy realia życia w carskich rezydencjach, w których umiar jest pojęciem zupełnie obcym pod każdym względem. Gościmy także na wystawnych, rozpustnych i pełnych nierządu bankietach, podczas których rozgrywają się sceny iście dantejskie! Alpsten uczyniła swoich czytelników świadkami powstawania wymarzonego miasta cara, które miało być idealne w najmniejszym nawet calu - o Sankt Petersburg chodzi, rzecz jasna. Niejednokrotnie dane nam jest obserwować brutalne egzekucje, niesmaczne sceny oraz bezlitosne normy panującego systemu odbijające się na prostych ludziach.
Genialnie wykreowane zostało tło historyczne, które odgrywa w "Carycy" jedne z pierwszych skrzypiec. Ellen Alpsten przedstawia kolejne wydarzenia z dziejów Rosji w wyrafinowany, a jednocześnie prosty i przyjemny w odbiorze sposób. Dzięki temu zabiegowi nie czujemy się przytłoczeni mnogością bitew, toczonych wojen, dat i postaci historycznych.
Podsumowując, lektura powieści o carycy Katarzyny I przyprawia nas dosłownie o wypieki na twarzy! Poznajemy przeróżne oblicza tej jednej kobiety uwikłanej w wiry wielkiej historii - namiętnej kochanki, troskliwej matki, wytrawnej morderczyni i zawziętej rywalki. Na dokładkę Alpsten prowadzi wszystko tak, że książka wciąga od pierwszych stron, niebywale angażuje i sprawia, że wciąż mamy potrzebę zgłębiania życiorysu nieprzeciętnej monarchini.
?8/10
...

Tak jak nie powinniśmy oceniać książki po okładce, choć w tym przypadku jej piękno oddaje wyjątkowość jej treści, tak nie powinno się postrzegać innych jednowymiarowo i przez pryzmat stereotypów. I tu biję się w piersi, bo rozpoczynając lekturę książki o bez wątpienia wyjątkowej pierwszej kobiecie władającej imperium rosyjskim nie spodziewałam się, że moje wyobrażenia o niej tak bardzo odbiegają od prawdy. Podobnie jak nie oczekiwałam tak genialnej, oddziałującej na wszystkie zmysły opowieści po debiucie literackim Ellen Alpsten.

Ale czy również piękna, młodziutka i biedna Marta widziała się oczyma wyobraźni w roli wszechpotężnej carycy Katarzyny? A może jej los był z góry przesądzony? Może wszystkie drogi prowadziły ją właśnie do łoża cara Piotra Wielkiego? Poznajemy ją w chwili jego śmierci, w przełomowym momencie, od którego będzie zależeć jej przyszłość i życie, jednak to droga, która doprowadziła ją w to miejsce stanowi clue powieści.

Autorka wprowadza nas w klimat ówczesnych czasów. Używając barwnego języka pozwala z łatwością zobrazować sobie zarówno wszechobecną nędzę zwykłych ludzi jak i przepych salonów. Nie unika scen rozpusty, tortur i walk ukazując zatrważająco nikłą wartość i lekceważenie ludzkiego życia.

Bo "jeśli Rosja cierpi na nadmiar czegokolwiek, to właśnie ludzkiego życia"

Czy historię Marty można przyrównać do bajki o Kopciuszku? Przecież podobnie jak ona przeobraża się z larwy w motyla u boku władcy? W przeciwieństwie jednak do Kopciuszka, który żył długo i szczęśliwie Marta musi walczyć o swoją pozycję każdego dnia. Życie z tak władczym, bezwzględnym, rozpustnym i nieobliczalnym mężczyzną, którego największym pragnieniem jest posiadanie męskiego potomka jest niczym stąpanie po polu minowym. Nie brakuje jej jednak sprytu i odwagi, by przetrwać. Z czasem nauczy się też bezwzględności i okrucieństwa.

To opowieść o kobiecie silnej ponad miarę, która doświadczyła wojny, głodu, gwałtu, zdrady, wielu poronień i dojmującej samotności. Której przyszło żyć w czasach, gdy kobieta niewiele miała do powiedzenia, a z łatwością dysponowano nią i jej ciałem. Która nie ugięła się pod trwającą dwadzieścia lat presją zachowując pozycję żony, tytuł Carycy i przede wszystkim życie.

Przez tę powieść płynie się czasem z zachwytem, innym razem z przerażeniem. Niekiedy wzruszenie chwyta za gardło, czasem obrzydzenie każe odwrócić wzrok. Jednak nie sposób przejść przez nią bez ogromu emocji towarzyszących na każdym kroku. Jeśli więc nawet nie jesteście miłośnikami powieści historycznych, to gwarantuję, że w tej opowieści się zakochacie!

"Jedynie pokaz miłości i rozpaczy z mojej strony mógł uczynić coś niewyobrażalnego akceptowalnym, moje łzy były potężniejsze niż jakiekolwiek związki krwi. Mogłam więc równie dobrze zacząć płakać już teraz. Nietrudno było wywołać łzy: za kilka godzin albo będę martwa, czy też będę tego pragnąć, albo zostanę najpotężniejszą kobietą Wszechrusi."
Niesamowita.
Pierwsza myśl, która przyszła mi do głowy jest o wyjątkowości kobiet, które potrafią walczyć o siebie, swoich bliskich i los, którego powodzenie wisi na włosku na równi z bezpieczeństwem. Nie od dziś wiadomo, jak kobiety były traktowane kilkaset lat wstecz. Zresztą, aż tak bardzo w przeszłość nie trzeba się cofać. To mężczyźni zawsze byli silniejsi, mieli władzę, a każde nieposłuszeństwo było srogo karane. Hipokryzja, która miała miejsce na przykładzie cara Wszechrusi i Katarzyny, wywołuje silne poczucie niesprawiedliwości.
"Wybór, czy być z nimi, czy z ich ojcem, zawsze był dla mnie trudny. Pomimo zaszczytów, jakimi obdarzał mnie Piotr, życie z nim ciągle było jak spacer po pierwszym kruchym lodzie na Newie wczesną zimą."
Historia przyszłej carycy Katarzyny jest naprawdę interesująca. Biedna dziewczyna przeszła długą drogę, podczas której los rzucił ją w objęcia cara, została jego kochanką, rodziła mu dzieci, w tym upragnionego męskiego potomka, aż do błogosławieństwa, które uczyniło ją carycą. Okrucieństwa tu nie brakuje, tak jak intymnych momentów, czy walk, w których brał udział sam car, a Katarzyna mu towarzyszyła. Jestem pełna podziwu, jak kobieta walczyła o swoją pozycję, bezpieczeństwo, by żadna inna kochanka nie zajęła jej miejsca. Intryg tu nie brakuje, co przyspiesza akcję powieści. Co ważne i może nawet trochę zadziwiające na wzgląd na czasy, w których przyszło żyć carycy, kochała każde swoje dziecko, a w ciąży była aż trzynaście razy. Każdą stratę opłakiwała w wielkim smutku i żalu. Jednak w byciu matką też nie była idealna, poświęcając więcej czasu swojemu mężowi, jego chorobom, zachciankom i wojnom, na które się wybierał.
Autorka znakomicie oddała ducha tamtych czasów pomijając dialogi. Tu akurat postawiła na prosty język, który nie będzie utrudniał lektury. Przyznaję, że łatwiej jest mi czytać takie powieści, niż konwersacje między bohaterami, których język jest odwzorowany, bądź są podjęte tego próby.
Jesteśmy świadkami brutalności, która przejawiała się gwałtami na kobietach, czy też torturowaniu osób, które zawiniły w mniejszym lub większym stopniu. Uczestniczymy w popijawach, rozrywkach arystokracji, które nam w dzisiejszych czasach nie byłyby do smaku. Świat, w którym prawo ustanowione jest przez cara i spróbuj tylko nagiąć jedną maleńką zasadę...
Historia ta jest niewątpliwie wciągająca i nie zdziwię się, gdy ktoś zarwie dla niej nockę. Ellen Alpsten ma lekkie pióro, dzięki czemu "Carycę" czyta się sprawnie i z przyjemnością. Na pewno dostarcza czytelnikowi mnóstwa emocji, przede wszystkim smutek, poczucie niesprawiedliwości, nadzieję, miejscami radość, która nigdy nie trwa długo. Zaświecą się świeczki w oczach, zwłaszcza w jednym momencie, gdy zbliża się koniec powieści.
Dawno nie czytałam podobnej literatury. "Caryca" klimatem przypomina mi moją ulubioną serię o "Nierządnicy", co dodatkowo wpłynęło na mój pozytywny odbiór. Czytajcie! Jest to jedna z tych książek, która zostanie z Wami na dłużej.

Ze względu na kierunek studiów, jaki miałam okazję ukończyć, a była to filologia rosyjska, zawsze z zainteresowaniem sięgam po lektury dotyczące Rosji i tego co miało miejsce na jej terenie. W związku z tym nie mogłam przejść obojętnie obok lektury ,,Carycy" Ellen Alpsten, która skupia się na czasach panowania cara Piotra Wielkiego. Już bardzo zachęcające opinie na Lubimy czytać zapowiadały, że będzie to doprawdy fascynująca lektura. Z olbrzymią niecierpliwością wyczekiwałam chwili, w której będę mogła się z nią zapoznać. Gdy tylko ten moment nadszedł miałam świadomość tego, że muszę zarezerwować sobie na ten tytuł odpowiednią ilość czasu.

Główną bohaterką wydania została Marta. Nastolatka w wieku 15 lat została sprzedana na służbę, następnie w jej życiu miał miejsce wątek związany z zabójstwem i ucieczką. Jej życie być może miało odmienić się w chwili, gdy uwagę na nią zwrócił car Piotr Wielki. To własnie ten mężczyzna marzył o tym, by rosyjskie cesarstwo zostało zmienione w rosyjskie imperium. Czy udało mu się tego dokonać? Czy związek Marty, a następnie carycy Katarzyny z Piotrem Wielkim był szczęśliwy?

Ze względu na fakty historyczne na pewno bardzo duże grono odbiorców tego wydania słyszało o carze Piotrze Wielkim. ,,Caryca" Ellen Alpsten skupia się na prawdzie historycznej. Autorka jak najwierniej starała się oddawać wszelkie wydarzenia, jednak niekiedy posunęła się do pewnego nagięcia faktów. Nie dziwi mnie to, że ,,Caryca" Ellen Alpsten uważana jest za tak wspaniałą pozycję. Na pewno jest to warta uwagi lektura historyczna, na którą warto jest poświęcić swój wolny czas w czytelniczym planie dnia.

?Kochanka, matka, morderczyni. Pierwsza kobieta, która samodzielnie władała Rosją.? Kim naprawdę była kobieta, która zmieniła Imperium Rosyjskie?
Katarzyna Aleksiejewna urodziła się jako Marta Skowrońska w chłopskiej rodzinie. Jej droga do tego by stać się Cesarzową była długa i bolesna. Jako młoda dziewczyna została sprzedana na służbę, na której była gwałcona. Pewnego dnia przestała to tolerować i zabiła swojego pana ? Wasyla. Po tym incydencie musiała uciekać. Lata w jakich żyła, nie służyły na samotne podróże. Po ciężkich przeżyciach trafiła do Pastora i jego rodziny. Wydawałoby się, że znalazła w końcu spokój. Zakochała się z wzajemnością w Antonim. Miłość w tamtych czasach była czymś niemożliwym i jej szczęście nie trwało długo. W czasie wielkiej wojny północnej była praczką w obozie wojskowym, w którym wpadła w oko cesarzowi Piotrowi I. Dzięki swojej urodzie, ale również sprytowi stała się żoną i Cesarzową. Po śmierci Piotra I Wielkiego to jej przypada rola władczyni Rosji. Jak poradziła sobie na tym stanowisku? Czy miała łatwe życie? Czy w końcu zaznała spokój serca? Przekonacie się sami.
?Caryca? to napisana z rozmachem historia kobiety, która pomimo, że pochodziła z ubogiej rodziny potrafiła nie oglądać się wstecz, ale iść do przodu. Kolejne strony odkrywają nam siłę Marty, a później Katarzyny. Kobiety nietuzinkowej, która zachwyca i irytuje jednocześnie. Nie tylko obraz Katarzyny i Piotra został dobrze przedstawiony, ale również drugoplanowe postacie są barwne i świetnie wykreowane. Na wyróżnienie zasługuje również opis tła historycznego. Zarówno życia na ówczesnej wsi jak również rozrywki arystokracji, rytuały Prawosławnego Kościoła i przede wszystkim niebezpieczny świat w Imperium Rosyjskim, którym władał Piotr Wielki. Książka należy do tych trochę grubszych, ale czyta się ją szybko. Język jakim posługuje się autorka jest prosty, a dialogi bohaterów przemyślane.
Jeśli lubicie książki historyczne, w których można znaleźć trochę historii, trochę romansu i trochę erotyzmu, to bardzo polecam. Mnie książka zachwyciła.