Cesarz Ameryki

as długiej, uciążliwej podróży daje im to poczucie pewnego bezpieczeństwa. W Ameryce także wolą się trzymać swoich, w miejscu zamieszkania, w pracy - Polacy, Ukraińcy, Słowacy, Ż Szesnastoletni Jossel Rabock jest w tej grupie najmłodszy, inni mają po dwadzieścia kilka lat. Każdy podróżuje z jednym większym tobołkiem, niewiele jak na kogoś, kto być może na zawsze opuszcza ojczyznę. W rubryce ,,zawód" obok ich nazwisk wpisano: ,,workman", tak jak w przypadku przybyłych kilka tygodni wcześniej do Nowego Jorku ośmiu Słowaków na liście pasażerów ,,Suevii", którą kapitan Heinrich Barends przekazuje amerykańskiemu urzędowi imigracyjnemu: District of New York, Port of New York I, H. Barends, Master of the German Suevia do solemnly, sincerely and truly swear that the following List or Manifest subscribed by me, and now delivered by me to the Collector of the Customs of the Collection District of New York, is a full and perfect list of all the passengers taken on Board of the said Suevia at Hamburgf rom which port said Suevia has now arrived: and that on said list is truly designated the age, the sex and the occupation of each of said passengers, the part of the vessel occupied by each during the passage, the country to which each belongs, and also the country of which it is intended by each to become an inhabitant: and that said List or Manifest truly sets forth the number of said passengers who have died on said voyage, and the names and ages of those who died. So help me God. Heinrich Barends Pomijając chorobę morską, na którą wszyscy tu cierpieli, Mendel Beck, tak jak jego towarzysze, dobrze zniósł przeprawę przez morze. Podróż trwała czternaście dni. Trzydziestego kwietnia opuścili Hamburg i popłynęli w kierunku Hawru, tam statek przyjął kolejnych pasażerów i wziął kurs na Nowy Jork. ,,Suevia" to dość już leciwy, rdzewiejący parowiec z jednym kominem i dwoma masztami. Gdy w 1874 roku wypłynął w swój dziewiczy rejs, był przygotowany do przewozu stu pasażerów w pierwszej klasie, siedemdziesięciu w drugiej i sześciuset między pokładami, w trzeciej, zwanej również steerage. Kiedy w maju 1888 roku przybija do portu w Nowym Jorku, przywozi zgodnie z manifestem statku, jak nazywa się listę pasażerów, ponad tysiąc osób między pokładami. Są to emigranci z całej Europy, z Niemiec, Danii, Szwecji, Norwegii, Rosji i Austrii. Wielu Austriaków pochodzi z Galicji i z Węgier. Fakt, że ,,Suevia" zamiast sześciuset, jak przewidziano przy jej wodowaniu, przewozi między pokładami prawie dwa razy tyle pasażerów, pozwala sobie wyobrazić warunki, w jakich się znaleźli Mendel Beck i jego towarzysze. Ludzie najróżniejszych nacji, religii i języków, którzy porozumiewają się z sobą z wielkim trudem, zostają stłoczeni w ciasnej przestrzeni, kobiety, mężczyźni, dzieci, wszyscy przemieszani, tylko umywalnie i toalety są oddzielne. Po krótkim czasie wszystko znajduje się w nieopisanym stanie. Beck musi się zmuszać, żeby przełknąć coś z tego, co nakłada mu z wielkiego kotła do zakupionej przed wyjazdem z Hamburga blaszanej menażki członek załogi; Hersch Springler i Jossel Rabock, obaj, pobożni Żydzi, nie chcą z początku nawet tknąć jedzenia, nie jest koszerne. Wywracają oczyma, patrząc na swych przyjaciół, kiedy ci grzebią łyżką w niezidentyfikowanej brei, sami żywią się tylko tym, co zabrali z sobą w podróż: sucharami, chlebem, cebulą, piją herbatę, gorącą wodę wzmocnioną łykiem wódki i odrobiną cukru, żeby dodać jej trochę smaku. I tak prawie cały czas chorują i nie są w stanie niczego przełknąć. Mendel Beck razem z blaszaną menażką zakupił w Hamburgu małą butelkę z ciemnobrązową cieczą, rzekomo niezawodnym środkiem przeciwko chorobie morskiej; okazuje się jednak, że to rum najpośledniejszego gatunku, którego mimo najlepszej woli nie może wziąć do ust. Sąsiad z pryczy, ukraiński chłop, nie jest aż tak wybredny. Jednak i jego ten podejrzany trunek nie może uchronić przed morską chorobą. W niskich, źle oświetlonych pomieszczeniach, szczelnie zastawionych piętrowymi łóżkami, z wąskimi ścieżkami pomiędzy nimi, cuchnie ludzkimi wyziewami, niepranymi ubraniami, niemytymi ciałami, jełczejącym jedzeniem, wymiocinami, uryną i ekskrementami. Spis treści Skuszeni do wyjazdu Niechciani obcy Albert Ballin Handel delikatnym mięsem Z przeznaczeniem na anioły Nędza galicyjska w liczbach Żydowscy uciekinierzy w Brodach Oświęcim, Auschwitz, Oszpicin ,,F. Missler" - statek widmo Proces masowy Zapakowano czterdzieści skrzynek Pióropusze i zieloni Niemiecki podróżnik do Ameryki Johnstown horror Zabijaki i naciągacze Handel żywym towarem Góry końskich trupów Uciekajcie stąd Fusgejerzy Brazylijska gorączka Polacas Szkodliwy element Grine kuzine Kąpiel u Ballina Moskiewski raj Krzyż w Brutovcach Przypisy