Czas pogardy

Są takie książki, które po przeczytaniu odkładamy na półkę i szybko o nich zapominamy. Ale są też takie, po których nie możemy dojść do siebie, a ich fabuła zostawiła czarną dziurę w naszym sercu i już wiemy, że prędko o niej nie zapomnimy.

I właśnie taką książką jest "Czas pogardy", który przenosi nas do Wilna.
Poznajemy szarą i brutalną rzeczywistość tamtych czasów. Duszne powietrze i nadchodzące widmo wojny kołują nad mieszkańcami tego miasta. I w tym wszystkim On. Mały Tomaszek. Osierocony sześcioletni chłopczyk, który za wszelką cenę próbuję przetrwać...

"(...) kolejne strzały, tym razem całe serie z karabinów maszynowych.
Powietrze zaśmierdziało prochem i spalenizną, a zachmurzone niebo nie dawało znaków życia."

Po książki o tematyce wojennej sięgam często. Po prostu lubię poznawać historię oczami ludzi, którzy przeżyli to piekło. Jestem świadoma tego, że te opowieści to nic innego, jak nasza przeszłość, którą każdy powinien znać, bez zbędnego kolorowania. Ale wiecie co? Żadna przeczytana dotąd książka nie zrobiła na mnie takiego wrażenia, jak "Czas pogardy". Ona po prostu rozerwała mi serce.

"Czas pogardy" to historia opowiedziana oczami dziecka.
Powiedzcie sami - jak powinno wyglądać życie sześciolatka? Przytulny dom, kochający rodzice, zabawki, adaptacja wśród rówieśników i mnóstwo zabawy, prawda? A małemu Tomaszkowi towarzyszył na codzień ogromny strach, brzuszek kurczył się z głodu, a tęsknota za rodziną i dawnym życiem była nie do zniesienia. Ale walczył, ile sił. Nie poddawał się pomimo tego, że było ciężko...

Pan Jarosław doskonale przedstawił okupowane Wilno, pozwolił czytelnikowi być częścią tej historii, przeżywać te wszystkie bolesne i smutne emocje razem z głównym bohaterem. Z jednej strony było to piękne doświadczenie, a z drugiej rozdzierające serce. Ciężko czytać o krzywdzie dziecka, które zbyt szybko musiało dorosnąć i uczyć się nowej i okrutnej rzeczywistości.
Fabuła tej książki oparta jest na wspomnieniach Tomasza Aranowicza, ojca autora. To właśnie to sprawa, że czytelink przeżywa ją podwójnie mocno. Skrywa ona niewyobrażalny ból małego chłopczyka, który w jednej chwili został rzucony w prawdziwą paszczę lwa.

Polecam, z całego serca.
I przypominam Wam również, że książka jest już dostępna, jako audiobook.

M. 

Powiem wam, że jest to książka z typu tych wspomnieniowych. Autor zabiera nas do czasów wojennych, lecz czytamy je jakby z jego wspomnień. Wpierw zaczyna się ogólnikowo, jesteśmy wprowadzeni w klimat, a następnie widzimy scenę z młodym chłopcem, który żyje, ale w polowych warunkach. Jest nie tylko głodny, ale i brudny. Ubrania ledwo są w stanie okryć go swoimi rozmiarami. Są zniszczone i zużyte. I teraz zaczynają się te jakby obecne wspomnienia, gdzie widzimy jak wygląda, gdzie śpi, co czuje i na jak wiele go stać na obecny czas. Następnie są ogólnikowe informacje, co się dzieje w kraju i ponownie czas, gdzie widzimy jak chłopiec jest bystry i zawzięty, jak wypełnia rozkazy innych. Jest to opisane bardzo dokładnie, jakby sam autor przypominał sobie co wtedy czuł i co robił, kiedy kazano mu rabować jedzenie. To wszystko sprawia, że zaczynamy bardzo przeżywać jego losy. Wchodzi jakby na krab osobisty, gdzie choć chcemy ukryć emocje, to jednak się nie da. Poznajemy też innych głodnych młodych chłopców, którzy jakby agresją starają się mobilizować resztę do działania. Tutaj każda wrażliwa osoba się wzrusza, bo przeraźliwe zimno, które ich otacza jest dobitnie podkreślone. Tym bardziej, że on sam opowiada jak pragnie ciepła i kogoś, kto by go kochał. To wszystko jest zmieszane z przemocą i znieczulicą jaka wtedy panowała. Ludzie nie dbali o innych, bo nikt tam nie myślał o nich. Ten chłopiec przeżył wojnę, choć to, co go spotykało trudno było nazwać życiem. Bardziej piekło z czyśćcem, gdzie cierpienie aż wylewa się z każdej strony. Nie potrafię określić stylu autora, choć często używał dawniejszych sformułować. Bywały tu słowa dla mnie nowe, gdzie czuło się ich wielkość. Rozdziały są długie, a dialogów nie jest zbyt dużo. Druk jest średniej wielkości i czyta się ją bardzo szybko. Po połknięciu książki, wszystkie emocje do nas powracają. Chcemy wierzyć, że opowieść nie była prawdą. Trudno jest napisać recenzję, kiedy łza przesłania wzrok. Osoby wrażliwe bardzo ją przeżyją. Jest boleśnie piękna i niestety prawdziwa.

Tomaszek ma 6 lat i widział rzeczy, których nigdy nie powinno oglądać małe dziecko. Jako mały chłopiec stracił rodziców i musiał sam zadbać o siebie by przeżyć. Czas II Wojny Światowej nie był dla nikogo łatwym okresem. Każdy walczył o kolejny dzień i miał nadzieję, że kiedyś jeszcze będzie normalnie. Ich codzienność to ból, głód, choroby, strach i permanentne zmęczenie.
Akcja książki rozpoczyna się w 1940 roku, gdy Tomaszek błąka się po ulicach. Unikając żołnierzy których bał się wspominał rodziców i ciepło ich domu. Teraz walczy od coś do jedzenia i codziennie widzi śmierć. Jedyne oparcie ma w podobnych do niego, osieroconych dzieciach. Wojna zabrała mu wszystko. Rodzinę, nadzieję na lepsze jutro i przede wszystkim spokojne dzieciństwo.
Chociaż czytałam już wiele książek o ludziach, którzy przeżyli II Wojną Światową to i tak ?Czas pogardy? wywarł na mnie duże wrażenie. Jest na pewno lekturą, po której ciężko jest otrząsać się. Tym razem poznałam ten ciężki okres dla ludzi z punktu widzenia dziecka. Jest tutaj wiele okrucieństwa, bólu i strachu. Czytając zastanawiałam się czy po takich doświadczeniach dziecko może myśleć o przyszłości, która jest bezpieczna?
?Czas pogardy? na pewno nie należy do łatwych lektur, jednak uważam, że warto ją przeczytać. Jest pod wrażeniem odwagi małego chłopca. Tego, że pomimo tych wszystkich niebezpieczeństwem miał wewnętrza siłę, która pozwoliła mu przetrwać.

Takiej książki potrzebuje moje i każde pokolenie. Wojna to trudny czas dla wszystkich, ale najbardziej zawsze cierpią Ci najbardziej bezbronni - dzieci. Losy Tomaszka w wojennym Wilnie to mogą być losy każdego dziecka podczas wojny. To co znajdziecie w tej książce to przejmujące wspomnienia dziecka, które zamiast bawić się na placu zabaw, grać w gry, układać klocki czy uczyć w szkole, musi walczyć o przetrwanie w zimnym i wrogim mieście, doświadczać brutalności, nadużyć władzy i siły i oglądać smierć na każdym kroku swojej walki o przetrwanie. Trudno wyobrazić sobie, że to historia spisana w oparciu o prawdziwe wspomnienia, ale tym bardziej zyskuje na znaczeniu każda historia opisana w tej powieści. Szczególnie dziś książka nabiera dodatkowego znaczenia, bo takich Tomaszków za wschodnią granica tej zimy było pewnie wielu. Książka napisana w sposób, który totalnie przenosi w świat młodego bohatera, a opisy przejmują do żywego. Trudno przejść koło takiej lektury obojętnie. Polecam bardzo!

,,Czas pogardy" powieść historyczna Yarka Aranowicza jest drugą książką w dorobku autora, jednak jak sam autor podkreśla jest to dorosły debiut, ponieważ pierwszą książkę wydał w 1980 roku, gdy miał niespełna 18 lat.

Poznajcie Tomaszka. Tomek Aranowicz ledwo co skończył sześć lat, a już przyszło mu zmierzyć się ze sprawami, które niejednego dorosłego by przerosły. Akcja powieści rozgrywa się podczas drugiej wojny światowej, a miejscem akcji jest Wilno i okolice. Zaczyna się walka o przetrwanie podczas głodu, zimna, poczucia przerażenia i ciągłego strachu o kolejny dzień, godzinę, chwilę. Tomek, aby przeżyć związuje się z grupą podobnych do niego osieroconych dzieci w różnym wieku. Przez traumatyczne przeżycia chłopiec wiele wyparł ze swojej pamięci, ale pamięta matkę, ojca, swój rodziny dom. Jednak czy będzie w stanie odnaleźć rodzinę w tych nieludzkich czasach ?

Zbieżność nazwisk głównego bohatera i autora w tym przypadku nie jest przypadkowa. Powieść oparta jest na wojennym pamiętniku ojca autora. Każdy kolejny rozdział jest pewnym czasem, a całość tworzy ,,Czas pogardy". Polacy na Litwie doświadczyli wielu okrucieństw nie tylko ze strony nazistów i sowietów, ale również ze strony Litwinów, którzy podczas wojny mogli sobie na wiele pozwolić względem Polaków. ,,Czas pogardy" ukazuje brutalność i wspomniane okrucieństwo tamtych czasów. Wymowna jest również okładka, swastyka wpisana w czerwoną gwiazdę, a w tle płonące kamienice i przerażony chłopiec kryjący się za kawałkiem zniszczonego muru.

Jedyne właściwe określenie na książkę ,,Czas pogardy" jest dla mnie - poruszająca. Coraz częściej powieści historyczne mocno mnie poruszają, a w szczególności dobrze napisane tak jak w przypadku tej powieści.
Szczerze polecam poznać to co musiał przejść ten mały chłopiec podczas II wojny światowej.

Czas drugiej wolny światowej to jeden z najokrutniejszych i najbardziej tragicznych lat w dziejach ludzkości. Tak namacalnych, ponieważ każdy z nas, szczególnie z mojego pokolenia, miał dziadków, kogoś z rodziny, którzy musieli zmagać się z traumą, jaką stworzył na ziemi Adolf Hitler i jego wschodni sojusznik Józef Stalin. Piekło, które pochłonęło wiele milionów istnień ludzkich, w tym dzieci.

Autorem powieści Czas pogardy jest Yarek Aranowicz, który ukończył studia w Warszawie w Szkole Głównej Handlowej, a następnie na New York University. Jest ekonomistą, który specjalizuje się w finansach międzynarodowych. Dzięki temu pracuje dla wielu znanych firm na całym świecie. Od trzech dekad mieszka w Stanach Zjednoczonych. Podróżuje po świecie, pasjonuje się historią i polityką. Swój debiut literacki zanotował dosyć dawno, bo jeszcze przed osiemnastymi urodzinami. Była to powieść futurystyczna pt. Podróż w nieznane, drukowana w kieleckiej gazecie studenckiej. Czas Pogardy jest jego dorosłym debiutem, a kanwą wydarzeń wojenny pamiętnik Tomasza Aranowicza, ojca Yarka, głównego bohatera niniejszej powieści.

Na okładce możemy zobaczyć małego chłopca na tle wileńskiej, płonącej ulicy. Czy jest to postać Tomasza, niestety nie wiem. Na profilu autora jest kilka zdjęć głównego bohatera, ale z lat późniejszych i jedno z XXI wieku! W tytuł została wkomponowana swastyka i czerwona gwiazda. To wszystko daje nam pewną wizję tego, co przeżywali tam zwykli ludzie, szczególnie Polacy i Żydzi. Wojna nie oszczędziła Wilna i ludności polskiej i żydowskiej, zamieszkujących to piękne i jakże ważne miasto w dziejach Polski. Małego Tomka poznajemy w chwili, gdy ostra zima 1940 r. na dobre zawładnęła miastem. Jest grudzień, a bezdomny Tomaszek śni o matce i ojcu, o cieple i świętach Bożego Narodzenia. Gdzieś w ruinach przykryty derką, dzięki nocnej wizji w śnie, przeżywa okres wigilii, przypomina sobie zwyczaje i zapachy związane z tymi wyjątkowymi dniami.

Jak może poradzić sobie bezdomny sześciolatek w tak dramatycznym czasie? Jak walczy o przetrwanie, o kęs suchego, czerstwego chleba, o cokolwiek, by przeżyć kolejny dzień, kolejną dobę? Obawia się praktycznie każdego. Litwinów, Rosjan, a od 22 czerwca 1941 r. niemieckich żołnierzy, którzy wkraczają do miasta. Wtedy zaczyna się jeszcze gorsze piekło. Chłopiec jest świadkiem mordowania w lasach ponarskich przeszło 100 tysięcy ludzi różnych narodowości w tym Żydów. To właśnie tam znajdował się w latach 1941-1944 jeden z największych miejsc zagłady na ziemiach litewskich. Mordów tych dokonywali hitlerowcy, wraz ze specjalnym odziałem litewskim...

To bardzo wzruszająca powieść napisana z perspektywy dziecka, które przetrwało to, co najgorsze mogło mu się przytrafić. Poznamy, jak radził sobie w najcięższych chwilach, jak zdobywał pożywienie, z kim się zadawał, gdzie mieszkał, ile razy uszedł z życiem, byśmy mogli, dzięki panu Yarkowi, dowiedzieć się o historii chłopca, który przezwyciężył zło w najgorszej postaci. Jego dziecięca odwaga, szczerość, ogromna wola przeżycia jest niesamowita. Tę powieść musicie koniecznie przeczytać. To piękna powieść, mimo tragicznych losów małego człowieka.

Byłem w Wilnie i w Ponarach i nie zapomnę nigdy tego lasu, gdzie zamordowano wiele istnień ludzkich. Cisza, jaka tam panowała, była bolesnym przeżyciem dla mnie. Było czuć w powietrzu, że w tym miejscu wydarzyło się wiele zła. Nie jestem w stanie pojąć, tego, co przeżyło dziecko w tych okrutnych czasach.