Czuła przewodniczka. Kobieca droga do siebie

madzić, ponieważ nieustannie wystawia się na przekraczanie granic, których sama u siebie nie rozpoznaje. Jest samotna, ponieważ - skurczona, zredukowana - nie umie brać. Zła, zmęczona i głodna, jest tak osłabiona, że w poszukiwaniu ciepła zapala zapałkę. I często będzie nią właśnie romans, który skończy się złamanym sercem. Opracowałam kiedyś swoją teorię na temat romansu, opierając się właśnie na Dziewczynce z zapałkami. Kobiety, z którymi rozmawiałam, opowiadały mi historie na tyle do siebie podobne, że zaczęłam rozpoznawać powtarzające się, przewidywalne fazy. W pierwszej fazie Dorosła Dziewczynka z Zapałkami, którą na mróz wygnała jej własna potulność, uważa, że nic się nie dzieje. Ten zaprzeczeniowy etap potrzebny jest, żeby uśpić jej czujność i pójść dalej (nie mówię tu o ataku ze strony konkretnej osoby; mówię o naturze procesu, który - jak wszystkie inne procesy - domaga się dopełnienia swojej dynamiki). Tak więc na pierwszym etapie romansu wygłodniała kobieta sama sobie powtarza, że to tylko ,,niewinny flirt" - chociaż jej przyjaciółka, słuchając jej opowieści przy kawie, widzi i czuje, że zaczyna się coś, co będzie miało ciąg dalszy. ,,No co ty, nic się nie dzieje, wymyślasz!" odpowiada ta, która jest na początku drogi ,,długiej na tysiąc li", jak mówi chińskie przysłowie[4]. Jeśli jesteś kobietą, której przydarzyła się taka historia, może pamiętasz jej początek. ,,The saddest part of a broken heart/Isnt the ending so much as the start[5]" - śpiewała Feist. Ale to wiadomo dopiero, kiedy cały proces się dopełni. Na początku zupełnie nie jest smutno - bo moment tuż przed zapaleniem zapałki wydaje się piękny, pełen życia, rozwibrowany nadzieją na ciepło, podszyty duchem Erosa. Dźwięk powiadomienia na telefonie, SMS czytany ukradkiem, spojrzenie trochę dłużej przytrzymane podczas spotkania w firmowej kafeterii. ,,Nic się nie dzieje". Potem przychodzi ten moment, kiedy zapałka się rozpala. Wymarznięta Dziewczynka czuje ciepło i wtedy przez chwilę wydaje się, że to jest szczęście - to smakowało jak szczęście, prawda? Potulna słyszy, że jest piękna, wspaniała, że głupi ten, kto tego nie widzi. Przez chwilę, przeglądając się w oczach swojego kochanka, czuje się tak, jakby to była prawda. To moment triumfu, odwetu na tych wszystkich, którym pozwalała się umniejszać, na sobie samej, która siebie umniejszała. Nie dziwota, że Potulna wyciąga rękę po następną zapałkę. ,,Znowu mam konferencję, w przyszłą sobotę", mówi mężowi po kolacji. Bierze z nocnego stolika migający o północy telefon. ,,Co ty robisz o tej porze z telefonem?" pyta mąż. ,,Nic, nastawiam budzik". Tyle tylko, że Dziewczynka ma zaledwie kilka zapałek, wyczerpywalny zapas. Ta historia nie kończy się dobrze. Zostają ostatnie dwie zapałki. Wypalasz przedostatnią, zostaje jeszcze jedna - wyciągasz ją z pudełka, a ona okazuje się już wypalona. Pudełko jest puste. Abonent jest czasowo niedostępny. ,,Deszczowe wtorki, które przyjdą po niedzielach". I tak dalej. ,,Nałóg zaczyna się od bólu i kończy się bólem" - mówi Gabor Mate, kanadyjski terapeuta. Dlaczego piszę o romansach bez happy endu jako o nałogu? Bo przeczuwam, że rządzą nimi głód i strach Potulnej. Że jak każdy nałóg napędzane są wyczerpaniem i potrzebą chwilowej choćby ulgi - potrzebą, żeby chociaż przez chwilę poczuć się coś wartą. Wierzę też, że w jakiejś swojej wewnętrznej warstwie wiemy, co będzie dalej, od samego początku. To, co z troską powiedziała przyjaciółka - ,,uważaj na siebie" - mogłybyśmy same sobie powiedzieć; mogłybyśmy dostrzec to, co ona dostrzegła. Mogłybyśmy, gdyby to nie Potulna rządziła naszymi wyborami: gdybyśmy nie były głodne, samotne i zmęczone. To, co robimy ze strachu, nie nasyci naszego głodu. To, co robimy z bólu, nas nie wykarmi. Nie wykarmi nas to, co na zewnątrz. Potulna prowadzi nas opacznymi drogami nie dlatego, że źle nam życzy - tylko dlatego, że nie zna innych tras. Ale i dla niej jest wyjście, portal, przekształcenie, które może rozpuścić jej lęk i zamienić go w miłość. [...] PRZYPISY [1] Teoria psychologiczna zakładająca, że na JA człowieka wpływają trzy sposoby wewnętrznej narracji reprezentowane przez głos rodzica, dziecka i dorosłego (wszystkie przypisy pochodzą od redakcji). [2] Mansplaining - sytuacja, w której jedna osoba (zwykle mężczyzna) poucza drugą (zwykle kobietę) w sposób protekcjonalny, zakładając, że ma większą wiedzę, orientację i prawo do wypowiadania się na każdy temat. [3] Wściekły wciąż się uśmiecham. [4] ,,Marsz na tysiąc li zaczyna się od pierwszego kroku" - przysłowie i cytat z Daodejing, jednej z najważniejszych ksiąg taoizmu. [5] Do serca złamanego nie to się przyczynia/jak historia się kończy, lecz jak się zaczyna.