Dopóki mamy twarze

"W pomrokach serca"

Do tej książki powracam wielokrotnie. Stare wydanie z trudem zdobyte w antykwariacie stoi na półce wśród moich ukochanych i najlepszych książek, jakie przeczytałam. "Do póki mamy twarze" to jak podaje esencjonalny opis "mit opowiedziany na nowo". Mit o Kupidynie i Psyche znany powszechnie w wersji oryginalnej w książce Lewisa nabiera niezwykłych barw i wzbudza w czytelniku ogromne emocje. Główną bohaterką i narratorką zarazem jest wyjątkowo nieurodziwa kobieta, córka króla. Swą odrażającą twarz skrywa za welonem. Lecz skrywa nie tylko twarz. Skrywa tez serce pełne duchowych walk i tajemnic, mieszanych uczuć do pięknej wobec pięknej siostry, wobec mężczyzny, którego kocha, ale który jest żonaty. To serce ma się przygotować do objęcia tronu, musi pokonać demony przeszłości - konsekwencje życia u boku ojca tyrana. Musi nauczyć się kochać i widzieć więcej, niż ludzkie oko jest w stanie zobaczyć. A jeśli się nie nauczy, rozegra się dramat, za który obwini bogów i wobec nich napisze księgę skarg i żalu. Głęboka analiza ludzkiej osobowości, walk duchowych i cielesnych, problemu postrzegania świata, trudnych relacji z bliskimi. Ujrzymy wyraźnie pomroki i konsekwencje ponurej idolatrii oraz czym jest poświęcenie.

Nie lubię mitologii, więc mogłoby zakrawać na paradoks, że książka, którą od lat uznaję za jedną z najpiękniejszych opiera się na micie greckim. Jak to wytłumaczyć? Reinterpretacja, którą zbudował na mitologicznym rusztowaniu Lewis to po prostu zupełnie nowa historia. Takie powieści określa się mianem "wielkich", bo mówią o Człowieku i Człowiek w nich się przegląda.
Główna bohaterka o twarzy tak brzydkiej, że zakrywa ją zasłoną, spisuje swoje skargi przeciwko bogom. Wycierpiała tak wiele, że jest jej obojętne jak bogowie zareagują ( o ile w ogóle istnieją). Jej zwój skarg wydaje się nie mieć końca. Opisuje w nim całe swoje życie. Cierpienia, jakich zaznała ze strony swego okrutnego ojca i upokorzenia, które musiała znosić mając taką twarz. Pisze o miłości do swojej pięknej siostry, za którą oddałaby życie, a z ktorą nie może się porozumieć. Pisze o miłości do mężczyzny, która z wielu przyczyn nie mogła się spełnić. Pisze o takiej przyjaźni, której utrata rozwiera przed człowiekiem czarną paszczę rozpaczy. We wszystkich tych sytuacjach, które starała się znosić z godnością, jej siły stopniowo słabły, a pytanie o sens istnienia nacierało z siłą nie do zniesienia. Czara goryczy przelała się.
Czy jednak jej własna perspektywa nie podsunęła jej mylnej oceny sytuacji? Czy rzeczywistość może być inna niż się wydaje i w jakim stopniu możemy ją źle postrzegać? Czy odpowiedź może być na tyle zaskakująca, by ukoić egzystencjalny ból, który rozrywa jej duszę?