Dziecko września (twarda)

Historia większości z nas kojarzy się z datami, miejscami, nazwiskami, których w szkole trzeba było wyuczyć się na pamięć. Ale prawdziwa historia to ludzie! Historie naszych rodzin, które wplatają się w losy kraju. Tłem dla losów Adama i jego matki Teresy są czasy II wojny światowej i stalinizmu, w tym mniej znane lub przemilczane fragmenty naszej historii dotyczące Lwowa, Tarnowa, Nowego Sącza, okupowanego Krakowa, obozu w Płaszowie, czy Zabrza odebranego Niemcom, które dodają wartości książce. Historia ukazana przez ludzkie wybory i cenę, jaką przyszło im za nie zapłacić.
Marek Harny pokazuje z czym przyszło w tym trudnym czasie mierzyć się kobietom zmuszonym przejąć męskie obowiązki, utrzymać dom, często całe rodziny i wychować dzieci. Teresa wszystko, co robiła, robiła z myślą o urodzeniu i ocaleniu syna (który został poczęty 1 września 1939 roku, o czym dowiedziała się kiedy jego ojciec Andrzej Borowy był już w drodze na front, a kilka dni później poległ pod Pszczyną), dostosowując się do panujących warunków, robiąc to, co trzeba było zrobić. Jak wiadomo nie było to łatwe zadanie. Braki żywności, ciągły strach przed wywózką do obozu, śmiercią, chorobami, na które niemożliwym było zdobycie lekarstw, gwałty, albo obietnice uratowania życia w zamian za odbycie stosunku lub walka w konspiracji. Harny pokazuje też, że w trudnych chwilach i walcząc o tych, których kocha się najmocniej kobiety potrafią wydobyć z siebie pokłady niebywałej siły i zdolne są do wszystkiego. Tylko jak to, co przeżyły wpłynęło na ich późniejsze życie? Czy po tym wszystkim, co zrobiły, by ocalić swoje dzieci potrafiły pozwolić im żyć własnym życiem?
Kolejnym tematem, jaki porusza jest dzieciństwo - najpiękniejszy okres w życiu człowieka. Okres pełen radości, beztroski, zabawy, ufności, miłości, poznawania otaczającego nas świata, kształtowania naszych postaw oraz wartości. Uczynienie więc Adama narratorem całej opowieści, który pamięta rzeczy, jakich małe dziecko nie powinno, a wręcz nie ma prawa pamiętać uświadamia czytelnikowi, jaką traumę tamte wydarzenia, wychowywanie się bez męskich wzorców, dramatyczne wybory dorosłych i ich postawa, a także czasy powojennej tymczasowości, w jakich przyszło wchodzić mu w okres dorastania i dorosłości odcisnęły na przyszłych pokoleniach. Jak wiele lat zajęło uporanie się z demonami przeszłości dzieciom takim, jak Adam, by żyć po swojemu. Historia przedstawiona przez Harnego może wydawać się nieprawdopodobna, ale tak naprawdę wiele rodzin może utożsamiać się z losem jej bohaterów. Nie powinniśmy oceniać ich zachowań, lecz zrozumieć, że ta wielka historia zapisana na kartach podręczników składa się z losów takich ludzi, jak bohaterowie jego powieści. To dzięki nim poznajemy wiele prawd historycznych, które nie zostały odkryte. A więcej jest tych nieodkrytych, niż tych, które znamy, dlatego warto czytać takie książki, poznawać takie rodzinne historie. Tę polecam Waszej uwadze i dziękuję ...
Z ciekawością przy nadarzającej się okazji sięgnę po poprzednie powieści Pana Marka.