Efekt Susan

Skandynawska literatura jest na tyle specyficzna, że dzieli oni czytelników na dwie grupy. Tych, którzy ją bezgranicznie uwielbiają i takich, których nie urzekła ona swoim stylem. Jak do tej pory ja zaliczam się do grona tych drugich, nie natrafiając jeszcze na powieść, która mogłaby zmienić moje podejście. Najnowsze dzieło H?ega niczego w tej kwestii nie zmienia, a wręcz utwierdza mnie w przekonaniu, że tamtejsi autorzy mają dziwną manierę konturowania dzieł nadmienie skomplikowanych.

Przez pierwsze sto kilkadziesiąt stron, odnosi się dziwne wrażenie, że autor podczas pracy nad swoim tytułem, miał istny potok myśli twórczych, które miały bezpośredni wpływ na jego palce ulokowane na klawiaturze komputera. Dopiero po jakimś czasie uświadomił on sobie, że udało mu się stworzyć sporą część powieści a panujący w niej chaos, uznał za pewnego rodzaju wartość dodaną i tak już zostało. Pokonywanie kolejnych początkowych stron książki, wymusza na odbiorcy nieustanne skupienie, w przeciwnym razie po chwili uświadomi on sobie, że musi przeczytać dany fragment jeszcze raz, aby zrozumieć intencje autora. W pewnych momentach aż trudno uwierzyć, że twórca tego dzieła jest tak szanowanych i wybitnym pisarzem. Zdecydowanie dużo lepiej robi się po przekroczeniu pewnej bariery, która oddziela delikatnie mówić przeciętny początek od bardziej interesującej dalszej części książki.

Skupmy się jednak na samej treści zaoferowanej nam przez autora. Na tylnej okładce książki można przeczytać szumnie brzmiące zdanie ?Znakomicie napisany futurystyczny thriller?. Niestety nawet posiadanie okularów na nosie, nie ułatwi odnalezienie wymienionego futuryzmu czy elementów trzymającego w napięciu thrillera. Jeśli miałbym skategoryzować, powieść Efekt Susan, bardziej stwierdziłbym, że mamy tutaj do czynienia z połączeniem dramatu, kryminały i odrobiny sensacji, w którym autor stara się zaprezentować stworzonych bohaterów w sposób dość psychoanalityczny.

Obrazowanie przyszłości przez Petera ogranicza się tutaj do wykorzystania dość wyświechtanego, ale ciągle aktualnego i co najważniejsze prawdziwego, stwierdzenia, że prędzej czy później nastąpi koniec świata, takiego, jakim znamy go dziś. Apokaliptyczna wizja przyszłości w głównej mierze będzie spowodowana przez działanie człowieka, który z jednej strony doskonale sobie z tego zdaje sprawę, ale nie potrafi powstrzymać swoich destrukcyjnych działań. Obraz ?wybrańców? przygotowujących się na nadejście najgorszego czy rządów mających przeciętnego obywatela w głębokim poważaniu, nie jest niczym odkrywczym, ale nadal posiadającym spory potencjał fabularny. Niestety tutaj nie został on do końca wykorzystany. Cała otoczka nadchodzącej zagłady i prób zatuszowania całej sprawy jest tutaj tylko dodatkiem do wewnętrznych problemów rodziny Svendsenów. Niebezpieczna rozgrywka, w którą zostali wplątani, może stać się dla nich wyczekiwanym bodźcem, aby podczas walki o wolność i życie, rozwiązać również swoje rodzinne problemy.

W całej tej mocno zamieszanej otoczce społeczno-obyczajowo-dramatycznej, autorowi udaje się jednak stworzyć ciekawy klimat, który trzyma czytelnika w napięciu od pierwszej do ostatniej strony. Historia ma swoje mniejsze lub większe potknięcia, jednak nie jest łatwa do przewidzenia i potrafi w kilku miejscach naprawdę miło zaskoczyć. Niestety jednak wszystkie wymienione wartości dodane powieści nie potrafią należycie przykryć dziwacznego stylu, którym posługuje się tutaj Peter H?eg. Nie znam innych jego dzieł, ale sądząc po wielu pozytywnych ocenach, potrafi on tworzyć dzieła spójne i doskonale jakościowo. Być może ta książka miała być swoistego rodzaju testem czegoś nowego?

?Gdzieś głęboko w nas są inni ludzie?, czyli futurystyczny obraz świata.

Efekt Susan to futurystyczny thriller, który po lekturze skłania do zastanowienie się nad przyszłością naszego świata.

Susan Svendsen ma wyjątkowy dar ? jest ekspertem w skłanianiu ludzi do odkrywania przed nią swoich tajemnic. Podczas zwykłej rozmowy z nią wszyscy nieświadomie zaczynają wyjawiać najskrytsze myśli i sekrety. Susan wykorzystywała to przez całe życie, lecz teraz, kiedy jej i całej jej rodzinie grozi więzienie, ten niezwykły talent staje się ostatnią deską ratunku.

Oferta tajemniczego urzędnika państwowego brzmi jasno: żeby uratować rodzinę, Susan musi odnaleźć byłych członków ściśle tajnej Komisji Przyszłości i dowiedzieć się, co zawierał jej ostatni raport. Okazuje się jednak, że ktoś bardzo potężny nie chce, aby ten raport kiedykolwiek został ujawniony. Uzbrojona w swoją wiedzę, szalone pomysły i niezwykły dar, Susan rozpoczyna nierówną walkę, w której stawka jest o wiele wyższa, niż przyszłość jej rodziny.

Początkowe rozdziały książki są strasznie zagmatwane i jakoś nie mogłam się wciągnąć w lekturę, ale im dalej, tym lepiej. Główna bohaterka denerwowała mnie już od pierwszych stron i aż do końca nie polubiłyśmy się. Susan jest także narratorem tej historii, co wielokrotnie mnie irytowało. Po opornym początku historia nabiera szybkości i już nie sposób się nudzić. Zaskakujące zwroty akcji, nietuzinkowi bohaterowie i wyjątkowy dar Susan, której ludzie spowiadają się z najpilniejszych tajemnic. Ten dar jest zarówno błogosławieństwem, jak i przekleństwem.

Książka prezentuje motyw rodziny idealnej. Mówi się, że z rodziną wychodzi się na najlepiej tylko na zdjęciach. Tutaj jest podobnie. Z pozoru idealna rodzina zmaga się z wieloma problemami ? syn Susan podejrzany jest o przemyt antyków, a córka uciekła z kapłanem ze świątyni w Kolkacie, natomiast Laban (mąż Susan) wyjechał do Goa z córką maharadży. Na dodatek sama Susan znajduje się w więzieniu. Dlaczego? Oskarżono ją o próbę zabójstwa swojego kochanka. Jak widzicie rodzinka idealna.

Oryginalna fabuła i skomplikowane wątki przyciągają czytelnika. Nie zrażajcie się kiepskim początkiem i dajcie jej szansę. Im dalej tym akcja nabiera rozpędu. Dla wielbicieli thrillerów, a także kryminałów i sensacji będzie, może nie genialną, ale dobrą lekturą. Myślę, że Efekt Susan będzie miał tyle samo dobrych co i złych opinii.

RECENZJA PRZEDPREMIEROWA - książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Zysk i S-ka 17 września 2019 r.

?Efekt Susan? zadziwia i intryguje od pierwszej do ostatniej strony. To, co
początkowo wydawało się prostą, jednoznaczną intrygą z czasem urasta do światowej katastrofy, podobnie jak nasze wyobrażenia o głównych postaciach ? od sympatii można przejść do niecięci, jednak warto uzbroić się w cierpliwość, by móc w pełni zrozumieć motywy postępowania bohaterów.

Tytułowa Susan to jednocześnie narratorka tej wciągającej opowieści. Jest ona wykształconą kobietą, naukowcem i wykładowcą na prestiżowej duńskiej uczelni, jest matką, żoną, kochanką... Jej role można wymieniać i wymieniać. Nie ulega jednak wątpliwości, że to osoba nietuzinkowa, w dodatku obdarzona niezwykłym darem ? w trakcie pozornie niewinnej, lekkiej wymiany zdań, potrafi wydobyć z rozmówcy najskrzętniej skrywane tajemnice.

Przez lata Susan wykorzystywała swoje umiejętności dla dobra własnej rodziny. Teraz musi spełnić żądania bezlitosnych ludzi, którzy chcą zdobyć informacje na temat tajemniczej Komisji Przyszłości.
Jeśli kobieta odmówi, zginą jej dzieci i mąż. Małżonek z całą pewnością nie zajmuje pierwszego miejsca na liście priorytetów bohaterki, jednak bliźniaki to prawdziwy skarb. Dla swoich dzieci matka jest zdolna do największych poświęceń...
Dlatego Susan podejmuje rękawicę i wkracza do gry, w której zwycięzca może być tylko jeden.

Autor stopniowo dozuje napięcie, wprowadzając kolejne postacie i wątki. Dzięki temu czytelnik nie ma czasu na nudę. Coraz lepiej też poznaje rodzinę tytułowej bohaterki i odkrywa nowe fakty na jej temat. Dodatkowym atutem są liczne retrospekcje, które ubarwiają treść.

Całość napisana jest bardzo dynamicznie. Peter Hoeg świetnie konstruuje dialogi, w których nie ma miejsca na banały. Również opisy przeżyć i doznań robią wrażenie.

?Efekt Susan? na pewno zadowoli miłośników zaskakujących opowieści z elementami parapsychologicznymi i katastroficznymi.
Ostateczna wymowa książki jeży włosy na głowie i daje wiele do myślenia. Dlatego nawet po odłożeniu książki na półkę trudno o niej zapomnieć.

Polecam z czystym sumieniem! BEATA IGIELSKA