Etyka Nikomachejska

Szczęście, jeśli rzeczywiście zasługuje na swoje miano, musi przejawiać się w całym życiu, a nie tylko w krótkich jego okresach. Co ludzie na ogół uważają za cel życia? Szczęście, odpowiada Arystoteles. Takie jednak postawienie sprawy wiele nam nie wyjaśnia, gdyż szczęście - także dziś - jest słowem równie często stosowanym, co niezrozumiałym. Nie jest szczęściem na pewno przyjemność - ta jest celem niewolników, a nie ludzi wolnych. Poważanie, cześć czy szacunek otoczenia także nie są szczęściem - zależą bowiem od innych ludzi, nigdy więc nie będą naszą własnością. A szczęście powinno zależeć od nas, nie od innych. Wszystkie starożytne systemy etyczne miały charakter eudajmonistyczny, tzn. określały szczęście jako ostateczny cel życia człowieka. Aby doskonale określić, czym jest szczęście, należy zapytać o naturę człowieka, czyli o to, co trwa, mimo zewnętrznych zmian warunków życia. O to, co jest właściwe tylko człowiekowi. Człowiekowi właściwa jest aktywność. Arystoteles odpowiada, że szczęście nie może być aktywnością wzrostu, reprodukcji czy wrażeń zmysłowych, gdyż wszystko to jest udziałem istot niższych niż człowiek. Istotą człowieka jest rozumność. Istotą rozumności - cnota. Ale szczęście nie polega na cnocie jako takiej, ale na życiu zgodnie z cnotą. Cnota jest regułą. Cnota to habitus - ćwiczenie. Ćwiczenie duszy. Cnota jest środkiem pomiędzy dwiema skrajnościami. Te skrajności to wady - jeden powstałe wskutek niedostatku, drugie wskutek nadmiaru. Zadaniem człowieka jest uzyskać przenikliwość moralną, która pozwoli dostrzegać cnotę w każdym działaniu, w każdej sytuacji.