Galatea (twarda)

Któż z nas w przeszłości nie zaczytywał się w Mitologii? Piękno i różnorodność postaci z tej lektury do dzisiaj zachwyca licznych twórców, czy to pisarzy, malarzy czy muzyków. Postacie mitologiczne znajdują odwzorowanie również w dzisiejszych czasach i są inspiracją dla licznego grona pisarzy. Madeline Miller należy do tego kręgu autorów, którzy na nowo potrafią opowiadać mityczne historie. Takim przykładem jest Galatea.
Tytułowa bohaterka to ożywiony posąg, żona Pigmaliona. Pigmalion zakochał się w stworzonym przez siebie posągu, a który to bogini Afrodyta na jego wielką prośbę ożywiła. Mężczyzna oczekiwał, że jego idealna Pani będzie mu posłuszna i uległa. Żywił szeroką nadzieję, że będzie miał nad nią władzę jako pan i stwórca. Ale kobieta nie zamierzała się całkowicie podporządkowywać jego woli, czym sprawiła mężowi wielki zawód. W odwecie została przez męża umieszczona w szpitalu, gdzie pod nadzorem lekarza została całkowicie ubezwłasnowolniona, jej pozycja została zmarginalizowana. Kobieta znakomicie odgrywała swoją rolę i starała się przechytrzyć męża. Co jej się też udało ? Ale przekonajcie się sami, jaki finał miała ich relacja? Czy mąż zdobył całkowicie przewagę nad żoną i całkowicie nią zawładnął? Czy też kobieta miała w sobie na tyle siły i odwagi, aby stanowczo walczyć z mężem?
Historia jest opowiedziana z perspektywy kobiety, świat widzimy przez pryzmat jej odczuć i emocji. Posągu, który przeistoczył się w żywą kobietę, z jej wszelkimi wadami i zaletami. Ożywiona, pełna emocji i odwagi, dążąca do całkowitej niezależności.
Ta mała objętościowo książeczka niesie dość wyraźny i bogaty emocjonalnie przekaz. Ukazuje wewnętrzną walkę kobiety zniewolonej, którą mąż za wszelką cenę chce sobie podporządkować. Ogarnięty wielką miłością, żyje w przekonaniu, że kobieta nie ma żadnych praw, ma mu zawsze służyć i zaspokajać jego potrzeby i zachcianki. On jest przekonany, że wie, co jest dla niej najlepsze. Nie chce, aby ktokolwiek mógł się nią zachwycać, to jego piękność i tylko on może jej pożądać. Ale widzimy też obraz kobiety silnej i odważnej, która walczy ze złem, podstępem wykorzystującej przysługujące jej prawa. Przecież nie można nikogo zniewalać i ograniczać jego wolności. Każdy ma prawo swobodnie decydować o swoim życiu i nikt nie może ingerować w jego osobiste decyzje. Tylko często życie pisze odmienne scenariusze i nie zawsze toczy się tak, jak byśmy oczekiwali. W moim odczuciu tytułowa bohaterka to symbol walki z pychą, pazernością i chciwością. Bo czyż jej mąż nie miał takich cech i zamiarów? Chciał ją mieć tylko dla siebie, liczył, że będzie marionetką w jego władaniu.
Przekaz płynący z tej krótkiej opowiastki jest skrupulatnie zaszyty między wierszami, nie wszystko jest oczywiste i jednoznaczne. Wystarczy się wsłuchać w głos płynący z tej pieśni i wydobyć z niej piękne i melodyjne takty. Mało słów, ale wiele głębokiej treści.
Polecam, skłania do przemyśleń i głębokich refleksji. Mocna w przekazie i wywołująca różnorodne emocje.

Madeline Miller do tej pory inspirowała się mitologią. W związku z tym na polskim rynku ukazały się ,,Kirke" oraz ,,Pieśń o Achillesie". ,,Galatea" z kolei jest króciutkim opowiadaniem, które czerpie również z innych źródeł.

Jest to niezwykle mistyczna króciutka historia o Galatei. Kobieta była początkowo posągiem, który następnie otrzymał ludzkie cechy. Czy było to dobrym rozwiązaniem?

,,Galatea" Madeline Miller jest zupełnie odmienna od dwóch powieści autorki, które miały premiery również w Polsce. Z pewnością jest to malutkie wydanie z małą ilością treści. Tym jednak charakteryzują się opowiadania.

Zapoznanie się z historią Galatei było dla mnie szybkim przerywnikiem kiedy innymi wydaniami. Uważam, że warto mieć na uwadze również to opowiadanie.

?Przecież zostałam zrobiona z kamienia.?

Pierwsze spotkanie z twórczością Madeline Miller zaliczam do ciekawych i klimatycznych, jednak nie w pełni satysfakcjonujących. W ?Galatei? autorka podsuwa kilka tropów, które warto podłapać i oddać się refleksjom, ale mam poczucie, że nic nowego z nich nie wynoszę. Popieram walkę kobiet o swoje prawa, jednak opowiadanie zbyt nasiąka feminizmem. Oczywiście, rozumiem, że Miller stara się pogrubić aspekty, na które zwraca uwagę czytelników, lecz słowne dosadności przeszkadzają. Nie trzeba wulgarnej bezpośredniości, aby oddziaływać na wyobraźnię odbiorcy, to przeszkadza. Nawet jeśli chodzi o silny pogrubiony zgrzyt, kontrast między dawną mitologiczną atmosferą, przyjmowaną utarty stan rzeczy, a współczesnym wyrazem artystycznym, zrywającym z otoczkami. 

Autorka dostosowuje myśli marmurowej kobiety, wyrzeźbionej przez męża i traktowanej przedmiotowo przez niego lub lekarskie otocznie, niczym seksualna niewolnica lub podmiot medycznych obserwacji, do obecnego spojrzenia na role kobiet w świecie, oczywistego braku zgody na uwłaczające wykorzystywanie. Jednakże to nie tylko spojrzenie na dramatyczną sytuację Galatei, każdą myślą i czynem pragnącej zerwać krępujące kajdany ludzkiej przemocy. W pewnym stopniu również smutno się robi, kiedy zagląda się w samotną duszę męża odwołującego się do wyimaginowanej bliskości z posągową kobietą. Od razu pojawiają się skojarzenia z japońskimi manekinami zastępującymi żony. Mężczyźni zakochują się w nich w desperackim poszukiwaniu bliskości i miłości. Fałszywe przeżycia, a tak wiele jednostek w nie wierzy. Galatea, bohaterka opowiadania, u której skalne ciało, serce i rozum, zastępuje pragnienie ucieczki od dręczenia i wola życia według własnych zasad. Walczy o godność, szacunek, wolność i poczucie własnej wartości. Krótka forma literacka pozostawia niedosyt, chciałabym większego rozbudowania, ale właśnie między innymi wypełnianie luk interpretacji czyni je zajmującym i atrakcyjnym. Mały format książeczki, akurat do spakowania do torebki, wyjęcia podczas podróży i wejścia w nową perspektywę opowieści z świata greckiej mitologii, historii o królu Cypru Pigmalionie i ukochanej kobiety z kości słoniowej. Pozostaje zadać pytanie, czy na tym polega miłość, jakże łatwo ubierana w piękne słowa i pamiętana przez pokolenia? Bookendorfina