Gdy myśli do Majdanka wracają (twarda)

Stefania Perzanowska choć bez broni w ręku walczyła z okupantem za pomocą lekarskiego wykształcenia. Najpierw na Majdanku, później w Auschwitz niosła pomoc wszystkim tym, którzy jej potrzebowali. W czasie II wojny światowej działała w podziemiu, była członkinią Armii Krajowej. Wpadła w ręce nazistów w wyniku aresztowania inteligencji. Więziona najpierw w Radomiu razem z pierwszym transportem kobiet trafiła do Lublina. Na Majdanku pierwszym, co ją przeraziło było to, że żaden niemiecki lekarz nie przejmuje się losem chorych. Człowiek był tylko nic nie znaczącym numerem, jednym więcej, jednym mniej...

Autorka książki nagrodzonej w konkursie zorganizowanym przez Muzeum na Majdanku opowiada swoją historię. Bardzo szybko zaczęła udzielać pomocy potrzebującym, z czasem zorganizowała punkt sanitarny, który szybko przemienił się w sprawnie działające miejsce niosące pomoc. Wielokrotnie, z narażeniem swojego życia, ,,ukrywała" w szpitalu tych, którzy do pracy nie byli zdatni. Robiła wszystko by niezależnie od narodowości pacjentki na bloku żeńskim miały jak najlepszą opiekę. Nigdy się nie skarżyła, nie narzekała. Działała zarówno na Majdanku, jak i później w Auschwitz, gdzie przeniesiono pacjentów razem z 50 personelu w kwietniu 1944 roku.

Sama historia Majdanka przedstawiona oczami Perzanowskiej zajmuje nieco ponad 250 stron. Kolejne blisko 180 to opowieść w formie grypsów, listów, które pisała do krewnych, córki. Nie da się ukryć, że historia zamknięta w tytule ,,Gdy myśli do Majdanka wracają" to poruszające świadectwo bohaterstwa i człowieczeństwa. Dzieliła się otrzymywanymi darami z więźniarkami, zdobywała dla nich książki, dbała o to, by uratować jak najwięcej majdańskich istnień. Pozostała lekarzem do końca swoich dni. Zmarła w 1974 roku.

"Nisko schylamy głowy w hołdzie przed bohaterskimi cieniami, o których niezagasła pamięć pozostanie w nas na zawsze."

Książki o tematyce obozowej czyta się ciężko. Ta świadomość, że wszystko to, co zostało opisane miało miejsce naprawdę jest po prostu dobijająca. W tym przypadku zdarzyło mi się odłożyć tę historię na bok kilka razy. Musiałam odpocząć, przemyśleć... Pozbierać myśli.

"Gdy myśli do Majdanka wracają" to spisane wspomnienia Stefanii Perzanowskiej, działaczki ruchu oporu oraz sanitariuszki AK, która 7 stycznia 1943 roku trafiła do obozu koncentracyjnego KL Lublin, potocznie zwanego Majdankiem.

W obozowym piekle choroby rozprzestrzeniały się w szaleńczo szybkim tempie. Stefanii, pod pretekstem tego, że zacznie również chorować kierownictwo obozu, udało się założyć szpital. Został przeznaczony do tego jeden barak, zebrała ona potrzebnych ludzi z doświadczeniem medycznym i tak, w ciężkich warunkach, dbali oni i leczyli ludzi w tej okrutnej rzeczywistości. 


Książka podzielona jest na dwie części. Pierwsza z nich to wspomnienia dr Perzanowskiej z obozowego piekła. Opisuje ona majdankową rzeczywistość, która chwilami brzmi jak zmyślony scenariusz filmowy.

Jak człowiek człowiekowi mógł zgotować taki los? To pytanie nasuwa mi się zawsze podczas czytania takich książek. Nigdy nie będę w stanie tego zrozumieć...

Natomiast w drugiej części poznajemy życiorys głównej bohaterki, jest wiele zdjęć z jej rodzinnego albumu oraz takich związanych z Majdankiem. Znajdziemy też skany listów, które kobieta wysyłała do swoich najbliższych. Ta książka zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Myślę, że stało się tak właśnie z powodu tych zdjęć i listów, ponieważ kiedy coś czytamy to mamy świadomość tego co autor chciał nam przekazać, ale kiedy widzimy takie rzeczy na własne oczy dociera to do nas ze zdwojoną siłą.

Zdjęcia, dokumenty, a przede wszystkim autentyczne wspomnienia lekarki z KL Lublin. Z pewnością warta przeczytania.