Gegenpressing i tiki-taka

Futbol to zjawisko, które zmienia się na naszych oczach

Futbol to dziedzina, która w ostatnim czasie staje się przedmiotem coraz szerszych badań naukowych. Ludzie skupiają się nie tylko na obserwowaniu bieżących wydarzeń, ale także na komentowaniu ich oraz szukaniu przyczyn zachodzących procesów. Tematem rozwoju piłki nożnej na przestrzeni ostatnich dwóch dekad postanowił zająć się Michael Cox, którego książka "Gegenpressing i tiki-taka. Jak rodził się nowoczesny europejski futbol" ukazała się pod koniec kwietnia bieżącego roku na polskim rynku wydawniczym.


Książka została podzielona na siedem części, każda z nich poprzedzona jest krótkim wstępem w postaci opisu meczu, który zmienił sposób myślenia o piłce nożnej i wywarł wpływ na przyszłość. Michael Cox skupił się na obserwacji największych imprez o charakterze międzynarodowym. Co istotne, poszczególne zmiany dokonujące się w futbolu są zasługą różnych nacji, ich podejścia i nowych koncepcji. By nie być gołosłownym, wystarczy przypomnieć choćby tytułowe tiki-takę i gegenpressing, które albo były stawiane za wzór "nowoczesnej piłki" albo właśnie za tak owe są uznawane.


Na przestrzeni lat futbol podlegał licznym modyfikacjom, na co wpływ miało wiele czynników. O piłce wiemy już praktycznie wszystko, poświęcono jej tysiące pozycji i rozpraw, niekiedy naukowych, a mimo to wciąż jesteśmy zaskakiwani nowymi rozwiązaniami, które pochodzą z genialnych umysłów nowych pokoleń trenerów.


Właśnie to sprawia, że futbol jest tak intrygujący. Pozwala stawiać sobie wiele pytań i szukać na nie odpowiedzi, wciąż pokazuje nowe ścieżki i udowadnia, że jest procesem, który zmienia się na naszych oczach i sami możemy być jego udziałem, daje nowe możliwości. Książka Michaela Coksa dedykowana jest wszystkim chcącym poznać historię futbolu na przestrzeni ostatnich dwóch dekad i uświadomić sobie, w jakim tempie zachodzą zmiany. Poza tym, lektura "Gegenpressingu i tiki-taki" może skłonić nas do refleksji, że za kilka lat futbol może pokazać zupełnie nieznane nam obecnie oblicze, a trenerzy wymyślą koncepcje, które wyznaczą trend kolejnym pokoleniom.

Mało jest dziennikarzy, którzy potrafią przedstawić zagadnienia taktyki jednocześnie tak prosto i ciekawie, jak Michael Cox. W swojej pierwszej książce prześledził losy Premier League pod tym właśnie względem ? szukał przełomowych momentów, w których pojawiały się nowe koncepcje taktyczne zmieniający angielski futbol. Tym razem zdecydował się nie tylko skupić na jednych rozgrywkach, lecz prześledzić ostatnich 30 lat w Europie, by odkryć dlaczego współczesna piłka nożna wygląda tak a nie inaczej.
Cox przeanalizował trendy występujące obecnie i zastanowił się, skąd one się wzięły i kto pierwszy wprowadził je do taktyki. Z tego wyniknął podział ostatnich 30 lat na siedem epok, w których trendy pochodziły z konkretnego kraju.
Każdy taki rozdział jest pogłębioną analizą nie tylko opowiadającą o danej tendencji w taktyce, lecz także szukającą odpowiedzi skąd się ona wzięła. I nie jest to szukanie powierzchowne. Autor cofa się bardzo w przeszłość by odkryć genezy określonych pomysłów. Dzięki temu otrzymujemy kompleksowy przekrój tożsamości piłkarskich danych narodów. Bo choć teoretycznie książka dotyczy tylko czasów po wprowadzeniu zakazu łapania piłki przez bramkarzy po podaniu od swojego kolegi z drużyny, to wielokrotnie by coś zrozumieć, należy spojrzeć szerzej. A Cox tego "dokształcenia" nie pozostawia nam, tylko sprytnie dokłada je do kluczowych elementów książki.
Nie jest to publikacja łatwa, która spodoba się każdemu. Dla niedzielnego kibica może być skomplikowana i momentami przez to nudna. Co prawda można sobie przypomnieć dzięki niej ważne mecze ostatnich lat, jednak są one opisanie głównie pod względem taktycznym, co nie wszystkim odpowiada. Niemniej bardziej zaangażowani entuzjaści futbolu będą w siódmym niebie. To prawdziwa biblia współczesnej taktyki piłkarskiej.

?Gegenpressing i tiki-taka? to historia nowoczesnego futbolu na Starym Kontynencie. Mówiąc dokładniej to analiza stylów gry w ?siedmiu najbardziej wpływowych piłkarsko krajach Europy?, czyli ? według chronologii przyjętej przez autora ? w Holandii, Włoszech, Francji, Portugalii, Hiszpanii, Niemczech oraz Anglii. Michael Cox ukazuje zmiany, jakie w ostatnich trzech dekadach, począwszy od 1992 roku, dokonały się w europejskiej piłce. Przedstawiając najważniejsze piłkarskie innowacje analizuje czteroletnie okresy z futbolowej historii wyżej wymienionych krajów, choć nieraz wykracza poza przyjęte ramy.

Książka została podzielona na siedem części, każda z nich dotyczy jednego państwa. Wspomnianej analizie zostaje poddana taktyka i sposoby gry nie tylko całych zespołów, ale czasem poszczególnych formacji, a nawet konkretnych zawodników, czy też trenerów. Michael Cox ukazuje jak Holendrzy nauczyli Europę rozgrywać akcje od obrony, przedstawia największych wyznawców włoskiego catenaccio, wyjaśnia, która cecha była kluczowa dla francuskich napastników oraz wspomina najlepszych portugalskich skrzydłowych. Opisuje drogę, jaką przeszła reprezentacja Hiszpanii od grania trójką napastników na MŚ w 2006 roku do obrony tytułu mistrzów Europy występując praktycznie bez klasycznego snajpera. Wyjaśnia jak Niemcy ?wymyślili siebie na nowo?. Wreszcie ukazuje jak wiele angielska liga zawdzięcza wpływom zagranicznym.

Podobnie jak poprzednia książka autorstwa Michaela Coxa pt. ?The Mixer?, również ?Gegenpressing i tiki-taka? to pozycja wyłącznie dla piłkarskich pasjonatów. Każdy, kto uwielbia niuanse taktyczne i dla kogo pojęcia typu tiki-taka, krycie strefowe, czy też budowanie akcji od obrony wywołują szybsze bicie serca znalazł właśnie lekturę dla siebie!....