Gimnastyka słuchu i języka

Tempo życia rodziców, ale i nadmiar bodźców, stres, zbyt duża ilość godzin spędzanych przed telewizorem ? wszystko to sprawia, że dzieci coraz częściej borykają się z trudnościami związanymi z poprawną wymową. Jeśli wykluczymy nieprawidłowości związane z wadami aparatu mowy, kluczem do poprawnej, a przynajmniej lepszej jakościowo mowy, są systematyczne ćwiczenia.
Praca nad prawidłową wymową to niekiedy całe lata ciężkiej pracy, ale im wcześniej nieprawidłowości zostaną wychwycone, im wcześniej zostaną wdrożone odpowiednie środki, im wcześniej dziecko trafi pod opiekę specjalistów, w tym logopedy, tym większa szansa na usprawnienie aparatu mowy. W przypadku dzieci szczególnie ważne jest, by zachęcać je do ćwiczeń, ale nie przez monotonne powtarzanie głosek w systemie stolikowym, tylko poprzez gry i zabawy. Dzięki różnorodnym ćwiczeniom o różnym stopniu trudności, praca stanie się przede wszystkim zabawą, zaś różnego rodzaju wciągające wierszyki czy aktywności przyciągające uwagę dziecka zachęcać je będą do mówienia i utrwalać będą poprawną wymowę.
Zbiór takich ćwiczeń proponuje Agnieszka Olszewska w swojej książce ?Gimnastyka słuchu i języka?, opublikowanej nakładem Oficyny Wydawniczej IMPULS. Pozycja ta zawiera ćwiczenia słuchowe utrwalające artykulację głosek szeregu szumiącego (?sz?, ?ż?, ?cz?, ?dż?), zaś składa się na nią ponad pięćdziesiąt różnych zadań, zgrupowanych w trzech częściach książki. Cały materiał adresowany jest do osób będących na etapie utrwalania prawidłowej artykulacji, jak i do terapeutów/logopedów/rodziców i opiekunów. Ćwiczenia te można wykorzystać do pracy indywidualnej z dzieckiem, jak i do ćwiczeń grupowych, traktując zadania jako spójną całość lub wybiórczo, a nawet odpowiednio modyfikując ćwiczenie w zależności od potrzeb.
Pierwsza część zawiera ćwiczenia pamięci, uwagi i percepcji słuchowej, będące nieocenioną pomocą w rozwijaniu mowy dziecka, ponieważ przygotowują je do właściwej percepcji dźwięków mowy i kształtują słuch mowny, który jest konieczny do rozwoju mowy. Ćwiczenia słuchowe pomagają rozpoznawać dźwięki z otoczenia oraz dźwięki mowy, rozróżniać je i identyfikować, a ponadto sprzyjają rozwijaniu uwagi i pamięci słuchowej oraz aktywnego słuchania. W tej części powtarzać będziemy prawidłową wymowę głosek, zastanawiać się, który z wyrazów nie pasuje, czy identyfikować określone głoski w wyrazach.
Część druga książki zawierająca łamigłówki słuchowe pozwala kształtować aktywne słuchanie i zrozumienie mowy, reagowanie i rozpoznawanie dźwięków mowy, różnicowanie odgłosów. Tym razem zamieniać i opuszczać będziemy głoski, uzupełniać wyrazy samogłoskami, identyfikować słowa zawierające w sobie określone słowo. Część trzecia zachęca nas do tego, by posłuchać i samodzielnie wymyślać wyrazy z określoną głoską lub sylabą.
Wszystkie te ćwiczenia doskonale sprawdzą się już u dzieci w wieku wczesnoszkolnym, ale również u dorosłych. Dodatkowo różnego rodzaju aktywności, do których zachęca nas Olszewska rzeczywiście wciągają nas bez reszty zachęcając do regularnych ćwiczeń. Ich efekty zapewne będziemy mieli okazję zauważyć w postaci usprawnienia mowy dzieci i zwiększania świadomości komunikacyjnej.