Jeziora na skraju wyschnięcia

Cieplejsze i bardziej suche środowisko spowodowane zmianami klimatycznymi przyspiesza wysuszanie. Zasadniczo wszystko staje się bardziej spragnione, a ekosystem staje się jeszcze bardziej obciążony, powodując mniejsze spływy śniegu i deszczu do rzek i strumieni.

?Bardzo ważnym, aczkolwiek często pomijanym procesem odpowiedzialnym za zanik jezior jest proces wypłycania (definiowany jako zmniejszenie zasobów wód, a nie wyłącznie zmniejszenie ich powierzchni)?.

Autor skrupulatnie omawia bilans wodny jezior, przyczyny i skutki obniżania poziomu wody w jeziorach, konsekwencje zdrowotne i gospodarczo-ekologiczne, czy historie jezior, które wysychają w wyniku zmian klimatycznych i rosnącej intensywności działalności człowieka.

Do grudnia 2015 r. jezioro Poopó całkowicie wyschło z powodu połączenia suszy zaostrzonej przez zmianę klimatu, gromadzenie się osadów spowodowanych przez lokalny przemysł wydobywczy.

Jeziora w regionach bardziej wilgotnych są obiektami stosunkowo trwałymi, ale jeziora w regionach suchszych mogą być mniej stabilne, a zatem bardziej wrażliwe na zmiany opadów z sezonu na sezon oraz na pobór wody w wyniku działalności człowieka.

Jezioro Urmia znajduje się w Iranie i jest jednym z największych jezior na Bliskim Wschodzie. Niestety jezioro przykuło uwagę ze względu na wysychanie i katastrofalne skutki tego procesu. Całkowite wyschnięcie jeziora Urmia będzie ogromną katastrofą dla Iranu, a przede wszystkim dla ludności północno-zachodniej części kraju.

?Międzynarodowi specjaliści medycyny pracy w regionie Jeziora Aralskiego stwierdzili, iż poziom zdrowia i jakość życia są na niskim poziomie i wciąż się pogarszają?.

Przydatna lektura na otaczający nas problem. Polecam zapoznać się z jej treścią. ????

Ciekawostka poza lekturą:
W 2016 roku problem wysychania jeziora Urmia stał się znany na całym świecie dzięki publikacji postu na Instagramie aktora Leonardo DiCaprio.

Jeziora na skraju wyschnięcia Michała Itricha to nie jest na pewno optymistyczna lektura. Śmiało mogę rzec, że jest przerażająca i nie dlatego, że jest to powieść z gatunku horror czy thriller psychologiczny. To coś bardziej przerażającego, to coś, co daje do myślenia, to coś, co warto przeczytać, by uświadomić sobie sprawy, o których niby coś wiemy, niby coś próbujemy robić, a tak naprawdę przyczyniamy się do tego, że czeka nas całkowita zagłada. Zabrzmiało złowieszczo? Bo tak ma być! Dlaczego tak sądzę?


Michał Itrich to osoba, która o wodzie wie bardzo dużo. Studiował na Politechnice Gdańskiej na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska. Na swoim profilu Facebookowym zaznaczył, że studiował kierunek ?Infrastruktura wodna?. Więcej informacji nie udało mi się znaleźć o autorze.


Na okładce możemy zobaczyć przepięknie położone jezioro. Jak na ironię można stwierdzić: A gdzież to jezioro ma wyschnąć, jak ono w pełnej krasie otoczone cudownym górskim krajobrazem? To tylko okładka, nieoddająca tego, o czym za chwilę przeczytamy, co za chwilę sobie uświadomimy.


O czym właściwie jest tak popularnonaukowa książka? O tym, w jak zatrważająco szybkim czasie doprowadzamy przyrodę (w tym przypadku mowa jest o jeziorach) do całkowitej zagłady. Autor w dziewięciu rozdziałach bardzo naukowo przedstawił bardzo szybko postępujące wysychanie jezior w Polsce i na świecie. Nie zdajemy sobie sprawy, że na przestrzeni kilkudziesięciu lat wiele jezior wyschło z winy człowieka. Na początku przedstawił charakterystykę jezior, ich klasyfikację i bilans wodny. Następnie szczegółowo objaśnił, jakie są przyczyny wysychania jezior i do czego ich degradacja może doprowadzić w bardzo krótkim czasie. Kolejne rozdziały dotyczą poszczególnych jezior. Na początek Polska i jej jeziora. Niech przykładem będą pewne liczby, które wyciągnąłem z tekstu pana Michała.

W 1954 roku w Polsce było 9296 jezior, które zajmowały powierzchnię 316614,1 ha. Porównamy teraz sytuację w 2006 roku. Uważnie spójrzcie!: zostało 7081 jezior o powierzchni 280977,0!!! To ponad 11 procent ubytku tylko dla naszego kraju? Liczby powalają, jeszcze bardziej przerażają ilustracje satelitarne, na które patrzy się z niedowierzaniem. Zanikają jeziora nie tylko na Mazurach, ale też na Pomorzu czy w Wielkopolsce.


Chyba najlepszym przykładem w skali świata jest Jezioro Aralskie omówione w rozdziale szóstym. Tutaj nastąpiła katastrofa nieodwracalna. Michał Itrich omawia jeszcze jeziora na kontynencie północnoamerykańskim (najmniejsze zanikanie), a także degradację takich jezior, jak: Jezioro Urmia położone w północno-zachodnim Iranie na Wyżynie Armeńskiej czy Jezioro Poopó bezodpływowe słone jezioro w Boliwii. Bardzo ważne jest też podsumowanie, w którym autor stwierdza, że wysychanie jezior należy do największych katastrof ekologicznych na kuli ziemskiej, a zmiany są nieodwracalne, choć wielu miejscach globu walczy się z takim stanem rzeczy. Czy starczy czasu, można się zastanowić? Każdy rozdział o jeziora przedstawia jego historię, w jakim czasie i w jakim stopniu wysycha, aż po idące konsekwencje oraz próby ratowania akwenów.


Przystępna lektura dla laika, choć czasem trzeba zajrzeć do słownika, by zrozumieć znaczenie niektórych słów. Tabelki, wykresy, a przede wszystkim zdjęcia satelitarne pokazują skalę zagłady. To na pewno ważna książka, którą powinniśmy przeczytać, by uświadomić sobie, do czego zmierzamy każdego dnia. I tylko wydaje się, że nic nie możemy zrobić. Możemy, tylko trzeba chcieć coś zmienić w codziennym życiu.