Kongres futurologiczny

LEM - Literacka Emisja Myśli. A "Kongres futorologiczny" to mieszanka science fiction, wybornej groteski i czarnego, na najwyższym poziomie, humoru. Ijon Tichy zaproszony na zjazd futurologów niespodziewanie zostaje zatruty psychotropami, które wzbudzają w nim niepohamowane parcie ku dobru. Ponieważ psychotropy zostały wpuszczone do rurociągów i rozpylone w powietrzu, cały kraj pogrąża się w pragnieniu czynienia dobra paradoksalnie na siłę i za wszelką cenę. Przemoc powodowana miłością bliźniego zaczyna być przerażającym szaleństwem ludzkości. Utopia czy antyutopia - oto jest pytanie. Rewolucja oznacza walkę wśród halucynacji i zdarzeń faktycznych. Kto jest wrogiem a kto przyjacielem, co rzeczywistością, a co złudzeniem - nic nie jest pewne. Co najgorsze umysł musi bronić się przed samym sobą, a to naprawdę ciężka walka. Czy Tichemu starczy sił i intuicji by walczyć z odruchami, które gwałtem wymusza w nim chemia? Dreszczyk typowy dla odbiorców makabreski plus chichot jak na dobrym kabarecie - to właśnie czeka czytelnika Kongresu futurologicznego. Polecam!

Stanisław Lem wykreował futurystyczny świat przepełniony produktami i wynalazkami niespotykanymi w naszej rzeczywistości. Są wśród nich nie tylko roboty czy maszyny, ale również między innymi substancje o nietypowym działaniu. Aby nazwać wszystkie te elementy, pisarz stworzył bogatą listę neologizmów. Te innowacje językowe nie tylko pozwalają na nazwanie danego obiektu, lecz często stanowią również doskonałą zabawę językową. Dzięki różnorodnemu wykorzystaniu potencjału językowego powstały tak charakterystyczne, a równocześnie genialne w swojej prostocie terminy jak: wobot (woda + robot), chamak (chamski robot), lewak (w znaczeniu "łowca syntetycznych lwów"), bity (jako jednostki bicia).
Zabawy językowe to jednak nie jedyny atut "Kongresu futurologicznego". Pomimo licznych elementów groteskowych czy komediowych, opowiadanie porusza wiele problematycznych tematów, zwraca uwagę na możliwy wpływ nowych technologii i odkryć na życie człowieka. W rezultacie dzieło Stanisława Lema stanowi doskonałe dzieło zarówno pod kątem treści, jak i formy.

"Kongres futurologiczny" czyta się bardzo przyjemnie. Fabuła jest wartka, wciągająca, zaskakująca i trzymająca w napięciu. Zbudowana jest jak matrioszka, a czytelnik do końca nie wie, co jest rzeczywistością, a co omamem. Lem, posługując się komizmem i groteską i tworząc wielowarstwową, słodko-gorzką i paraboliczną wizję przyszłości, porusza ważne tematy. Przeludnienie, erotyzacja i radykalizacja społeczeństwa, możliwość regulacji uczuć, oszustwo, zmiany klimatyczne. Napisane 60 lat temu nie traci swojej aktualności. To długie, jak na opowiadanie, dzieło jest podobne do wielu znanych nam utopii i antyutopii, ma rys dydaktyczny, a jednocześnie cechuje je lekki Lemowski styl. Nie jest to ujęcie całościowe, nie można się tego spodziewać po tak krótkiej książce, ale zawiera ciekawe elementy. Być może nie jest odkrywcze, za to pewne rzeczy, o których zwykle nie myślimy, są tam pokazane w nader interesujący sposób.