Kwestia sumienia (twarda)

"Wehikuł czasu" przyzwyczaił nas do tego, że oferuje może nie czołowe dzieła legendarnych twórców, ale na pewno dzieła warte poznania. I, co najważniejsze, zaangażowane. "Kwestia sumienia" taka właśnie jest. Jednocześnie to dobra powieść, pomysłowa i - tak, jak inne powieści z cyklu - zaangażowana. I warta poznania bardziej, niż niejeden topowy tytuł fantastyczny, który zyskał większą sławę.

GWIEZDNA EWANGELIZACJA

Kolejna powieść wydana w ramach serii ?Wehikuł Czasu? to jeszcze jedno klasyczne dzieło, które warte jest poznania. Niby temat odkrywania nowej planety i jej mieszkańców jest równie stary, co sam gatunek, jednak w tym wypadku udało się wycisnąć z niego coś intrygującego i ? co najważniejsze ? podejmującego zagadnienia zmuszające nas do zastanowienia się i wyrobienia własnego zdania. A że jednocześnie rzecz jest dobrze napisana, nikt kto po nią sięgnie, nie poczuje się zawiedziony.

Rok 2049. Na planetę Lithię wyrusza ekspedycja mająca na celu zbadanie samej planety i zamieszkujących ją, gadopodobnych istot. Wśród badaczy znajduje się ojciec Ramon Ruiz-Sanchez, jezuita i biolog, który wkrótce stanie przed nie lada dylematem. Oto bowiem Lithyjczycy, którzy żyją w harmonii z naturą i w pokojowym społeczeństwie, nie znają w ogóle takich rzeczy, jak wiara czy religia. Ale czy duchowny będzie w stanie zaakceptować fakt, że być może wcale nie potrzebują tego, co dla niego samego stanowi sens życia? Balansując na granicy wiedzy naukowej, wiary i humanizmu, Ruiz-Sanchez będzie musiał dokonać niełatwych wyborów. Tym bardziej, że wyniki ekspedycji będą kluczowe i dla Lithyjczyków, i Ziemian?

James Blish, kolejny z klasyków literatury science fiction, w swojej karierze napisał wiele cenionych utworów. Przy okazji pracował nad tymi zdecydowanie mniej wymagającymi, stricte komercyjnymi, jak choćby przenoszącymi na karty książek odcinki serialu ?Star Trek?. Największym uznaniem z jego dzieł cieszy się jednak ?Kwestia sumienia? właśnie, za którą zdobył jedyną w swojej karierze nagrodę Hugo. Całkiem zasłużenie zresztą.

?Kwestia sumienia? to z jednej strony świetna fantastyka, jako taka, pełna popisów wyobraźni. Swoją powieścią Blish zabiera nas w podróż w kosmos, by pokazać obce światy i zamieszkujące je istoty. Jest tu magia odkrywania nieznanego, poznawania tego, co niepoznane, ale tak naprawdę wszystko to stanowi jedynie tło dla tego, co autor chce nam powiedzieć. Tło dla głębi i przesłania. Czy jest to głębia i przesłanie, które przemówi do każdego? Nie, wielu może się nie spodobać ? choć nie będę się tu zagłębiał w detale ? ale nie zmienia to faktu, że człowiek myślący chętnie zanurzy się w to wszystko i da skłonić do zastanowienia. Przemyśli, chętnie, choćby we własnej głowie, pokoresponduje z wizją autora i przy okazji doceni, że to nie jedynie kolejna opowieść, w której bohaterowie lecą w kosmos by powalczyć trochę, trochę pozwiedzać i niewiele z tego wynikło.

Dlatego polecam gorąco. ?Kwestia sumienia? to dobrze napisana, inteligentna fantastyka z ambicjami. Warto ją poznać i przekonać się, co ma do zaoferowania, bo jest tego dużo.

Kwestia sumienia to krótka, licząca niecałe 250 stron książka, w której autor niestety dość mocno skondensował pewne wątki i często wprost podaje wiele informacji. Lithię i jej mieszkańców poznajemy na podstawie relacji ojca Ramona, który jest świetnym obserwatorem i badaczem, ale nie jest przy tym obiektywny. Co więcej, wnioskowanie bohatera jest momentami dość łopatologiczne - wszystko dokładnie wyjaśnia i tym samym nie skłania do własnych rozważań. Z tego właśnie powodu dla mnie osobiście trudno było się wczuć w opisywane w książce dylematy i problemy stawiane przez autora, choć niezwykle interesujące i dotyczące m.in źródło moralności w oderwaniu od sacrum.

James Blish był biologiem, co zresztą widać po tym jak Lithia i jej mieszkańcy zostali bardzo dobrze przemyślani i opisani, a autor nie pominął żadnej istotnej kwestii. Dowiemy się jak wyglądają, jak żyją, jak funkcjonuje ich społeczeństwo, czy jak przebiega ich cykl życiowy. Nie wiedzą co to jest religia, mity, legendy, wszyscy stanowią jeden naród, nie ma państw, propagandy, czy polityki. Nie ma też wśród tego społeczeństwa krzywd, zła i rabunków, co dla Ojca Ramona wydaje się czymś wręcz niesłychanym. Nic zatem dziwnego, że świat Lithii i jego społeczeństwo robi na ziemskiej ekspedycji takie duże wrażenie. Autor bardzo rzetelnie przemyślał bowiem wszystkie aspekty życia i funkcjonowania Lithijczyków, za co należy się duża pochwała. Dodatkowo na samym końcu mamy kilka stron informacji o samej planecie - od danych astrofizycznych, po budowę i ekosystem. Żałuję tylko, że autor nie poświęcił więcej czasu na dopracowanie swojego pomysłu, ponieważ długie opisy, w których zwyczajnie dowiadujemy się wszystkiego o wszystkim, potrafi momentami zniechęcić do dalszej lektury i przemyśleń, które powinny towarzyszyć poruszanym w tej książce problemom.

Kwestia sumienia to książka z ciekawą wizją obcej cywilizacji pozbawionej wiary w Boga, bez przemocy, polityki, czy państw. Żałuję tylko, że ten pomysł nie został lepiej wykorzystany przez autora i że książka nie skłania bardziej do własnych przemyśleń na poruszane tutaj tematy.