Lalka z Lizbony

Tym razem zawitałam do Portugalii, tym razem za sprawą nowej książki Iwony Słabuszewskiej- Krauze ?Lalka z Lizbony?, która jest jednak zupełnie inną powieścią, w innym klimacie niż ?Pocztówki z Portugalii? nie tak dawno przeze mnie przeczytane.
Wracając do ?Lalki z Lizbony?- mamy tu kilku bohaterów, których łączy jedno - poczucie porzucenia, opuszczenia, samotności. Jest Polka - Inez, którą nagle, w niezrozumiały dla niej sposób porzuca narzeczony w trakcie wyjątkowych, jak myślała, wakacji spędzanych w Portugalii. Uczucie zawodu jest tym silniejsze, że narzeczony odchodzi bez słowa wyjaśnienia z jej najlepszą przyjaciółką. Jest Florinda prowadząca szpital dla lalek, w którym przywraca świetność tym wiekowym, wybrakowanym zabawkom, jest także Ana i Carlos, jej mąż, zaginiony przed laty w dramatycznych okolicznościach, a także ich syn Humberto.
To w klinice lalek, u Florindy, krzyżują się drogi bohaterów i tu rozpoczyna się żmudna i dramatyczna próba wyjaśnienia tragedii, która wiele lat temu dotknęła niektórych z nich, a połączy ich tytułowa, zabytkowa lalka z celuloidu. Dlaczego Carlos zniknął, kto go wydał władzom, kim był ?bufos? i przyczynił się do dramatu rodziny Humberta. Jaką tajemnicę skrywa od lat Florinda, co się stało z jej ukochanym, Diogo? Przeszłość nie daje o sobie zapomnieć, a Inez i Humberto angażują się w rozwikłanie ponurych tajemnic sprzed lat. Z jakim skutkiem? Odpowiedzi oczywiście nie zdradzę, a na te pytania odpowiedzą sobie sami czytelnicy po przeczytaniu ?Lalki z Lizbony?. Wtedy również dowiedzą się, jak zakończyła się portugalska przygoda Inez i czy udało jej się odzyskać narzeczonego, choć moim zdaniem ten romansowy wątek nie należał do bardzo udanych w powieści i niespecjalnie przypadł mi do gustu z uwagi na jego powierzchowność.
Dodam, że w tej powieści autorka wiele miejsca poświęca przeszłości, niechlubnej przeszłości Portugalii, prowadząc fabułę w dwóch przedziałach czasowych: odległym i współczesnym, co czyni tę powieść ciekawszą i pozwala stopniowo poznawać decyzje bohaterów i motywacje ich zachowania.
Dla mnie opisy Portugalii z czasów dyktatury Salazara były zaskakujące, nie znałam tej mrocznej strony przeszłości kraju, który dotychczas kojarzył mi się z pięknymi zabytkami, oceanem, wakacyjnym klimatem. Z dużym zaskoczeniem i smutkiem czytałam o autorytarnych rządach Oliviera Salazara, prześladowaniach i torturach przeciwników jego ustroju, o atmosferze zastraszenia, terroru, represji panujących w owym czasie w Portugalii, a zakończonych w 1974 roku Rewolucją Goździków.
Ale ?Lalka z Lizbony? nie jest tylko powieścią o przeszłości, przede wszystkim jest opowieścią o ludziach i uczuciach, bardzo emocjonującą. Miłość, nienawiść, zazdrość, zawiść, zdrada, rozczarowanie, gniew przewijają się na wielu stronach powieści, ukazując różne oblicza bohaterów. Komu powinniśmy współczuć a kogo oskarżyć? Nie padają jednoznaczne odpowiedzi, autorka prowadzi nas przez meandry ludzkich uczuć, nie oceniając nikogo, każdemu z bohaterów pozwalając przedstawić swoje racje, choćby ?potarganej przez los? samotnej Florindzie.
Niestety, okazuje się za krzywdą jednego człowieka stoi drugi człowiek, często ktoś bliski, kto był obdarzony przyjaźnią i dobrze znany. Wtedy odkrycie prawdy okazuje się bardzo bolesne, tak jak było to w przypadku bohaterów ?Lalki z Lizbony?.
Jeszcze dodam, że autorka świetnie prowadzi nas przez urokliwe uliczki starej Lizbony, dzięki czemu gościmy w niewielkich kafejkach, pijemy kawę z bohaterami, słuchamy fado, tańczymy z Portugalczykami na skwerze w ciepły wieczór, podróżujemy na malownicze wybrzeże Algarve i do sławnego Porto. Urzekł mnie ten lekko wakacyjny koloryt Portugalii, mimo że tej powieści daleko do wakacyjnego klimatu.
Posumowując, nowa książka Iwony Słabuszewskiej-Krauze jest utworem niezwykłym, przejmującym i mądrym. Zmusza do refleksji nad nieprzewidywalnością losu, a także do zadumy nad naturą człowieka, który jest zdolny zarówno do czynów wielkich, heroicznych, jak i do nikczemnych.
Szczerze polecam tę powieść!

"Lalka z Lizbony" Iwona Słabuszewska-Krauze

Inez wraz z narzeczonym i przyjaciółką udaje się na wymarzone wakacje do Lizbony. Gdy Wiktor i Zo niespodziewanie znikają, kobieta popada w apatię. Nie wie jeszcze, że nowy etap w jej życiu rozpocznie się od zakupu XIX-wiecznej lalki, z pozoru bezwartościowej, która połączy ją z pewnym mężczyzną. A szpital dla lalek prowadzony przez Florindę stanie się ważnym elementem układanki...
"Lalka z Lizbony" to powieść, w której mocno wyczuwalny jest ten portugalski klimat. Czytając tę jakże piękną historię, czujemy się jakbyśmy razem z bohaterami, przemierzali wąskie lizbońskie uliczki w poszukiwaniu rozwiązania tajemnicy sprzed lat. Sekretu, który nigdy nie miał wyjść na jaw, który był tuszowany, ukrywany za zasłoną milczenia.
Autorka opisując miejsca, w których rozgrywają się dane wydarzenia, wykazała się ogromną znajomością Lizbony, jej zabytków i atrakcji. Przedstawiła to wszystko z niepojętą subtelnością, a jednocześnie wyrazistością, co sprawia, że od razu mamy ochotę zobaczyć te obiekty. Chociaż przyznam, że były momenty, gdzie gubiłem się w mnogości nazw. Tak dobrego, pełnego obrazu miasta już dawno nie spotkałem w żadnej powieści. Jest to ogromny plus książki.
Iwona Słabuszewska-Krauze świetnie radzi sobie z ukazaniem kontekstu historycznego, a mianowicie okresu dyktatury Salazara, który odbił swoje piętno na tysiącach Portugalczyków. O tych czasach nikt nie chce pamiętać, jedno tylko wspomnienie o nich sprawia, że rozmowa nabiera innego znaczenia, stare rany się rozdrapują. Pokazane zostało to, jak funkcjonował owy toksyczny system. Przyznam, zupełnie szczerze, że z "Lalki w Lizbonie" dowiedziałem się naprawdę wiele o rewolucji goździków.
Czytając "Lalkę z Lizbony" towarzyszyła mi cała paleta emocji. Od wzruszenia, przez frustrację, aż po śmiech. I od razu powiem ? autorka już na pierwszych kilku stronach nie zasypuje czytelnika informacjami, ale za to wszystko dawkuje, by na końcu każdy z elementów układanki znalazł swoje miejsce i stworzył z innymi spójną całość.
Polecam.
?7/10

Za egzemplarz książki dziękuję ...