Maleńka

zecież niewidziani, wyglądali już całkiem realnie, babci użyczył trochę urody wnuczki, dziadka uporczywie wyobrażał sobie podobnego do naczelnika poczty w Drohobyczu i o mały włos nie poleciał zrobić mu awantury - tak go to zirytowało. - Jak tak dalej pójdzie, napiszę libretto opery Straszny dwór pod Czortkowem! - szydził z siebie. W głowie zamajaczył mu wyblakły obraz: piąta klasa, pytany z historii przy tablicy zawieszonej mapami plecie: ,,Straszny dwór pod Czortkowem, a Batory pod Pskowem, gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pał". ,,Schulz! Siadaj, matole! No i znowu pała!" ,,Niezły kuplecik napisałem! Skończę jako prowincjonalny kuplecista: Kochany panie Bodek, gdzie tutaj jest " Poddał się, osowiał, zamknął się w sobie, obraził się na nią. Odpędzał każdą myśl o niej, która zapominała się i przychodziła nieproszona. Postanowił być surowy i nieprzejednany, kiedy skomliła i skrobała cichutko w drzwi, warczał: - Odejdź, bo zastrzelę! - I od razu bił po łapach tego drugiego, który w nim siedział, tego prześmiewcę: - I ciebie też, durniu! Nie wtrącaj się! Przetrwał w zaciętym uporze do końca lipca. Na początku sierpnia przyszła pocztówka: ,,Moc pozdrowień z Czortkowa zasyła Myszka!", nabazgrane dziecinnym pismem. A więc tamten list kaligrafował ktoś inny! Pokiwał głową, tak, to jeszcze - Tatuś się znalazł! - zaśmiał się od razu ten drugi w nim. Postanowił go ignorować, niech sobie ględzi, żałosny bankrut! Odwrócił widokówkę - fotografia w kolorze sepii przedstawiała jakiś paskudny budynek z wieżami. ,,Nowy ratusz w Czortkowie" - podpisano. Poszukał jeszcze raz: adresu zwrotnego nie było. Posmutniał. - Może to i - pocieszył go ten drugi w nim. Tym razem go nie odpędził, może ma rację? Po raz pierwszy zadał sobie pytanie, o co mu właściwie chodzi. Zachwyciła go jej uroda, w porządku, i co? Chciałby ją malować? - dobrze; zaintrygowała go intelektualnie? - powiedzmy; chciałby z nią mieć romans? - skandal! Wybuchłby straszny skandal, i to nie tylko tu, w szkole, w całym Wielkim Drohobyczu, ale co by powiedziała Debora? Nawet ona, oddana przyjaciółka, byłaby zgorszona, nie mówiąc o Junie, chociaż Juna by się nie odezwał Witkac? On by pochwalił, jeszcze by podjudzał, a Gombr? Krzywiłby się z urzędu. Moż ale on by najlepiej zrozumiał, że nie umiem żyć bez jakiegoś uroku, bez jakiejś łakomej przyprawy do mej codziennej wodnistej egzystencji. Mimo stu postanowień, że weźmie się za siebie, z dnia na dzień pogrążał się w coraz ciemniejszym smutku. Godzinami leżał na sofie i wpatrywał się w sufit jak w ekran. Był pusty, ale on widział tam obrazy, wciąż napływające, przenikające się, pogrążające w mroku, a potem rozświetlające się od nowa, choć już w innej formie, zaprzeczając poprzednim. Wreszcie zebrał się i napisał dwa listy do Lwowa: pierwszy do Ossolineum, potwierdzający termin odczytu o Lilienie i Leopoldzie Gottliebie na dzień 17 września 1939 roku i drugi do Debory Vogel. Pisał: ,,Dochodzę do przekonania, że najważniejszą przyczyną mojej depresji jest bezczynność, nieproduktywność. Przyczyną zaś mojej bezczynności jest przesąd, że mogę tylko wtedy pracować, kiedy wszystko jest w porządku i kiedy jestem zadowolony, i mam trochę pogody w ". A ta jego pogoda wciąż była szara, listopadowa, choć wokoło pysznił się słoneczny soczysty sierpień. Wreszcie ten męczący miesiąc dobiegł końca. Trzydziestego pierwszego sierpnia wieczorem Bruno zgasił światło i otworzył szeroko okno swego pokoju. Stanął w nim i z rozkoszą wdychał chłodne powietrze, ulgę po upalnym dniu. Z każdym oddechem wstępowała weń dawka energii, optymizmu i nadziei. Czuł, że kończy się czas depresji, niemocy, zwątpienia. Jutro wszystko stanie się proste, łatwe i radosne, wszystko się dobrze ułoży. Spojrzał na zegarek, dochodziła jedenasta, postanowił położyć się spać, aby wstać wcześnie i zabrać się do pracy. Najpierw zagruntuje płótno, a kiedy będzie schło, zapisze krótką historyjkę, która już od kilku dni się tego domagała. Zostawił otwarte okno, nie zapalał światła, aby nie zwabić komarów, szybko rozebrał się i ułożył w chłodnej pościeli. Ćma dotknęła jego czoła w cichym przelocie miękkim skrzydełkiem, jak matka, która całuje syna na dobranoc. Zamknął oczy i spokojnie zasnął. 1 września 1939 roku o godzinie rano Niemcy przekroczyli granicę Polski, rozpoczęła się druga wojna światowa. 17 września, w dzień planowanego odczytu Brunona Schulza w Ossolineum, do Polski wkroczyła Armia Czerwona. 19 listopada 1942 roku gestapowiec Karl Günter zastrzelił na ulicy w Drohobyczu Brunona Schulza, aby zrobić na złość gestapowcowi Feliksowi Landauowi, dla którego Schulz malował freski w pokoju jego dzieci. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki