Mecz to pretekst

Nie od dziś wiadomo, ze piłka nożna to znacznie więcej niż tylko sport. To również polityka, biznes i rozrywka. Autorzy w trakcie przygotowywania książki wykonali mnóstwo porządnej dziennikarskiej pracy i poprzez zagadnienia związane ze sportem i kibicowaniem konkretnym drużynom pokazali mnóstwo pozornie niezwiązanych ze sportem aspektów polityczno-spolecznych i dotarli znacznie dalej udowadniając, że rozmowa o piłce nożnej otwiera wiele drzwi. Temat sportu stał sie dokonałym pretekstem do wyjaśnienia przyczyn wielu konfliktów i przyjrzeniu się mniejszościom społecznym. Wraz z autorami mamy okazję wybrać się w podróż do Izraela, Kosowa, Mołdawi czy Hiszpanii. Dowiemy się gdzie gole Lewandowskiego nie mają znaczenia, jakie sekrety kryją się za fasadą turystycznego Belfastu i w jaki sposób własny klub sportowy może stać się symbolem tożsamości narodowej. Ta książka to kopalnia wiedzy o świecie ukryta pod pozorem lektury o piłce nożnej. Polecam ją wszystkim fanom piłki nożnej oraz tym, którzy są ciekawi świata i rządzących nim prawidłowości.

Są książki sportowe, które po przeczytaniu odkłada się na półkę bez żadnej dłuższej refleksji. Są też takie, które dają rozrywkę przez kilka godzin, po czym o nich całkowicie zapominamy. Ta jest zupełnie inna. To lektura, która nie dość, że pozostawia wiele przemyśleń o otaczającym nas świecie, to jeszcze dodatkowo daje czytelnikowi ogrom informacji.
Należy zacząć od tego, że "Mecz to pretekst" nie do końca jest książką sportową. Owszem, piłka nożna się w niej pojawia, jednak jak wskazuje sam tytuł, jest tylko pretekstem do zagłębienia się w historię opisywanych regionów. Książka pokazuje, jak sport staje się lustrem polityki i jak teoretycznie kibicowskie podziały, w rzeczywistości przedstawiają podziały danego narodu.
Werner i Kołodziejczyk wykonali fenomenalną reporterską robotę. W każde z opisywanych na kartach książki miejsc pojechali, próbując samemu zrozumieć sytuację. Na miejscu przeprowadzili setki rozmów, które jeszcze bardziej ubarwiają opowieść. Jednocześnie dają one wrażenie, że to my siedzimy przy kawiarnianym stoliku i słuchamy opowieści o najnowszej historii Bośni, Kosowa czy Mołdawii. Autorzy dali głos bohaterom z obydwu stron barykady, samemu powstrzymując się od ocen. Dzięki temu żadna z opowieści nie ma narzuconej narracji i to my możemy ocenić kto ma rację. I czy ktokolwiek ma rację, bo "Mecz to pretekst" stara się naświetlić, że prawie nigdy świat nie jest czarno-biały, a każda strona ma swoje prawdy.
Jednocześnie jest to bardzo smutna lektura. Pokazuje, jak długo zadry i konflikty wywołane przez polityków, nawet teoretycznie wygaszone, tlą się w ludziach i uniemożliwiają im pojednanie. Czasami jedynym polem na którym się jednoczą jest piłka nożna. (...) Miejmy nadzieję, że autorzy, gdy tylko znowu będzie to możliwe, ruszą w podróże, z których przywiozą kolejne historie, w których mecz to tylko pretekst.

Powszechnie uważa się, że jednym z celów futbolu, jako zjawiska socjologiczno-historycznego jest dawanie ludziom przyjemności. Ludzie jednoczą się wokół swoich ulubionych drużyn, wspierają je i wspólnie przeżywają z nimi dobre i złe momenty. Jednak nie zawsze tak jest. Na świecie są też miejsca, w których futbol "wyrwał się" z tradycyjnych ram i stał się dla ludzi jedną z najważniejszych rzeczy w życiu.


W październiku br. na polskim rynku wydawniczym ukazała się książka "Mecz to pretekst" Anity Werner i Michała Kołodziejczyka. Autorzy postanowili udać się w kilka miejsc, gdzie futbol wygląda inaczej niż w pozostałej części świata i stanowi dla miejscowej ludności niezwykle ważną kwestię. Autorzy udali się m.in. do Izraela, Kosowa, Irlandii Północnej czy Kraju Basków.


Baskonia słynie z Athleticu Bilbao, czyli klubu, który w pełni składa się jedynie z miejscowych piłkarzy, a mimo to, jest jednym z niewielu klubów, który od dawna nie spadł z najwyższej klasy rozgrywkowej. Kibice do tego stopnia są oddani zasadzie nie sprowadzania piłkarzy z zewnątrz, że woleliby, żeby ich klub spadł z La Liga, niż zatrudnił kogoś, kto nie jest wychowany na ich ziemi, zgodnie z ich wartościami. Autorzy książki spotkali się tamtejszymi mieszkańcami, przeprowadzili liczne wywiady, żeby dowiedzieć się, dlaczego Athletic Bilbao tak bardzo jest oddany swoim zasadom.


Każde z miejsc opisanych w "Mecz to pretekst" słynie z czegoś innego. Niestety, nierzadko futbol zamiast łączyć, dzieli i doprowadza do zaostrzania konfliktów. Należy mieć świadomość, że są miejsca, gdzie piłka nożna wychodzi poza mury stadiony i staje się jednym z ważniejszych czynników społeczno-gospodarczych, nierzadko wpływając na tożsamość danego regionu.

Ta książka to nowe spojrzenie na futbol. Autorzy starają się ukazać fenomen futbolu nie przez pryzmat gry, ale także przez wpływ polityki na ten sport. Znajdziemy tutaj opis 6 krajów oraz spojrzenie jego mieszkańców na futbol. Czytelnik będzie mógł zrozumieć, iż w tym sporcie nie chodzi jedynie o samą grę, ale przede wszystkim o sposób, w jaki ludzie na nią reagują. W części z tych miejsc jest to przyczyna do wojen na tle rasowym, w innych sposób na przetrwanie ciężkich wojennych czasów, w jeszcze innym narzędzie w rękach polityków. To, co łączy wszystkie te miejsca to emocje, jakie związane są z tym sportem. Nie jest on obojętny praktycznie nikomu i w niektórych przypadkach stanowić może broń masowego rażenia.
Bardzo przystępny sposób przedstawienia opisywanych drużyn sportowych nawet dla laików. Intrygujące połączenie tego, co dzieje się w futbolu z uwzględnieniem sytuacji politycznej. Okazuje się, że nic nie jest jedynie czarne lub białe, a za pomocą sportu można manipulować ludźmi w niesamowity sposób. Bardzo ciekawa książka, którą warto przeczytać, niekoniecznie trzeba być pasjonatem futbolu, aby zrozumieć opisywany problem.