Mieć czy być?

any został dopiero wiele tygodni później dzięki wysiłkom znajomego dziennikarza. Tego typu zachowanie właściwe jest również tym ludziom, którzy zaryzykują raczej zgon niż badanie mogące ujawnić śmiertelną chorobę wymagającą poważnej operacji. Prócz zaprezentowanych już wyjaśnień kwestii fatalnej ludzkiej bierności w sprawach życia i śmierci można zaproponować jeszcze jedno - to właśnie jest powodem, dla którego napisałem tę książkę. Mam na myśli pogląd głoszący, że nie istnieją alternatywne modele systemów społecznych poza korporacyjnym kapitalizmem, demokracją społeczną, sowieckim socjalizmem czy technokratycznym ,,faszyzmem z uśmiechniętą twarzą". Powyższe przekonanie zawdzięcza swą popularność przede wszystkim nikłemu wysiłkowi, jaki włożono w studia nad możliwością stworzenia całkowicie nowych systemów społecznych i eksperymentowanie z nimi. W rzeczy samej, dopóki zagadnienia rekonstrukcji społecznej przynajmniej częściowo nie zajmą w naszej świadomości miejsca należnego im obok nauki i techniki, dopóty wyobraźnia niezdolna będzie do przedstawienia sobie nowych, realistycznych możliwości. Myślą przewodnią tej książki jest analiza, jakiej poddaję dwa podstawowe modi egzystencji: modus posiadania i modus bycia*. W otwierającym ją rozdziale I przedstawiam niektóre, nasuwające się ,,na pierwszy rzut oka", obserwacje dotyczące różnicy między tymi dwoma modi. Rozdział II pogłębia to rozróżnienie rozmaitością przykładów wziętych z codziennego życia, które czytelnik z łatwością może odnieść do swego osobistego doświadczenia. Rozdział III prezentuje poglądy na posiadanie i bycie, jakie pomieszczone są w Starym i Nowym Testamencie oraz w pismach Mistrza Eckharta. W kolejnych rozdziałach zajmuję się najtrudniejszą kwestią - analizą różnicy między byciem i posiadaniem, a jednocześnie usiłuję wyciągnąć teoretyczne wnioski z materiału empirycznego charakteryzującego oba te modi. Do tego miejsca rozważania moje mają wymiar skoncentrowany na indywidualnych aspektach podstawowych modi egzystencji, dopiero w rozdziałach końcowych pomieszczone zostaną rozważania o znaczeniu tych modi dla formowania nowego człowieka i nowego społeczeństwa oraz ich odniesienia do możliwości skonstruowania alternatywy dla dewastującej jednostkę nieszczęśliwości, a także dla zgubnego rozwoju socjoekonomicznego całego świata. * Tak, odwołując się do etymologii łacińskiej, tłumaczę angielskie mode, które znaczy po polsku ,,sposób", ,,charakter". Drugie z tych spolszczeń jest całkowicie wykluczone, gdyż pojęcie to posiada w psychologii Fromma własny, techniczny sens. Pierwsze natomiast nie jest w stanie pomieścić stylistycznych i merytorycznych kontekstów, w jakie wikła je oryginał. Zresztą obywatelstwo słowu łacińskiemu zapewniła w języku polskim filozofia fenomenologiczna i egzystencjalna, do której nawiązuje niniejsze dzieło (przyp. tłum.). Część pierwsza. Różnica między posiadaniem a byciem Różnica między posiadaniem a byciem I. Pierwszy rzut oka Dostępne w wersji pełnej II. Posiadanie i bycie w doświadczeniu codziennym Dostępne w wersji pełnej III. Posiadanie i bycie w Starym i Nowym Testamencie oraz w pismach Mistrza Eckharta Dostępne w wersji pełnej Część druga. Analiza podstawowych różnic między dwoma modi egzystencji Analiza podstawowych różnic między dwoma modi egzystencji IV. Czym jest modus posiadania? Dostępne w wersji pełnej V. Czym jest modus bycia? Dostępne w wersji pełnej VI. Kolejne aspekty posiadania i bycia Dostępne w wersji pełnej Część trzecia. Nowy człowiek i nowe społeczeństwo Nowy człowiek i nowe społeczeństwo VII. Religia, charakter i społeczeństwo Dostępne w wersji pełnej VIII. Warunki przemiany i cechy nowego człowieka Dostępne w wersji pełnej IX. Cechy nowego społeczeństwa Dostępne w wersji pełnej Bibliografia Dostępne w wersji pełnej Karta redakcyjna Tytuł oryginału: To Have or to Be? Copyright (C) 1976 by Erich Fromm All rights reserved Copyright (C) for the Polish e-book edition by REBIS Publishing House Ltd., Poznań 2012 Informacja o zabezpieczeniach W celu ochrony autorskich praw majątkowych przed prawnie niedozwolonym utrwalaniem, zwielokrotnianiem i rozpowszechnianiem każdy egzemplarz książki został cyfrowo zabezpieczony. Usuwanie lub zmiana zabezpieczeń stanowi naruszenie prawa. Redaktor naukowy: prof. Mirosław Chałubiński Redaktor: Witold Kutte Projekt serii i opracowanie graficzne okładki: Andrzej Florkowski Wydanie I e-book (opracowane na podstawie wydania książkowego: Mieć czy być?, wyd. V zmienione, dodruk, Poznań 2011) ISBN 978-83-7818-060-9 Dom Wydawniczy REBIS Sp. z ul. Żmigrodzka 41/49, 60-171 Poznań tel. 061-867-47-08, 061-867-81-40; fax 061-867-37-74 e-mail: Plik opracował i przygotował Woblink