Nasreddin Hodża

zaskoczony sąsiad. - Jeżeli uwierzyłeś, że twój garnek urodził mały garnek, to dlaczego nie możesz uwierzyć, że umarł... - odparł chytrze Hodża. 7. Wyrwany ząb nie boli Posłano po doktora, ponieważ zabolało Hodżę oko. Doktor przyszedł i zapisał lekarstwa. Hodża zatrzymuje doktora i mówi: - Kiedyś bolał mnie ząb. Wyrwano mi go i już więcej nie 8. Siłą zmuszają do jedzenia chałwy Będąc w mieście Konii, Hodża wszedł do sklepu cukiernika. Pozdrowił sprzedawcę i nie płacąc, zaczął z apetytem jeść chałwę, która wystawiona była na ladzie. Rozgniewany cukiernik wykrzyknął: - Jakim prawem śmiesz jeść moją chałwę bez zapłaty! I zaczął okładać Hodżę pięściami. Hodża, osłaniając się przed razami, woła: - Ach, jacyż wspaniali są ci mieszkańcy Konii. Siłą zmuszają do jedzenia chałwy. 9. Zapłacicie jedno akcze mniej Do siedzącego nad brzegiem rzeki Hodży zbliżyła się gromada ślepców, którzy zamierzali przeprawić się na druga stronę. Ślepcy umówili się z Hodżą, że za przeniesienie każdego z nich na drugi brzeg zapłacą jedno akcze. Przeprawiając się z kolejnym z nich, Hodża wpadł do rzeki. Wartki nurt pochwycił biedaka i uniósł. Słysząc, co się stało, pozostali ślepcy podnieśli lament. Hodża, aby ich uciszyć, odezwał się w te słowa: - No i co się stało, dlaczego krzyczycie? Zapłacicie jedno akcze mniej i będzie zgodnie z umową! 10. Żona powywraca wszystko do góry nogami Hodża kazał cieśli wybudować dla siebie nowy dom. Powiedział mu, żeby belki przeznaczone na sufit położył na podłodze, a deski przeznaczone na podłogę położył na suficie. Zdziwiony poleceniem Hodży cieśla pyta: - Dlaczego chcesz wszystko w domu ułożyć odwrotnie? - Kiedy dom będzie skończony - mówi Hodża -planuję znaleźć sobie żonę. A kiedy nowa żona wejdzie do domu, to i tak powywraca wszystko do góry nogami! 11. Księżyc wrócił na własne miejsce Późnym wieczorem, przy świetle księżyca, Hodża wyciąga ze studni wiadro z wodą. Raptem zauważył na dnie studni odbicie księżyca. Sądząc, że księżyc wpadł do studni, postanowił przywrócić go na właściwe miejsce. W tym celu przywiązał hak do sznura i spuścił do wody, chcąc wyłowić księżyc. Przypadkowo hak zaczepił się o kamienie. Hodża silnie pociągnął za sznur, który się urwał, a on sam przewrócił się obok studni na plecy. Leżąc na wznak, ujrzał księżyc na niebie. - O Wszechmocny! Dzięki Ci za pomoc! Sam się namęczyłem - mówi do siebie Hodża - ale księżyc udało się przywrócić na jego własne miejsce. 12. A tobie co do tego Gaduła sąsiad, zwraca się do Hodży: - Widziałem, że niesiono faszerowaną indyczkę... - Co mnie do tego - odparł Hodża. - Może do ciebie ją - podtrzymuje temat sąsiad. - A tobie co do tego! - oburzył się na sąsiada Hodża. 13. W dżibbie byłem ja Pewnego razu Hodża spadł w swoim domu ze schodów. Następnego dnia wścibski sąsiad pyta Hodżę: - Ach, Hodżo! Niepokoiłem się o ciebie. Taki straszny hałas doszedł do moich uszu z twojego domu. Czy mogę wiedzieć, co się stało? * Uniwersytet Warszawski, Instytut Orientalistyczny, Zakład Turkologii i Ludów Azji Środkowej 1 Sztuki teatralne: Jiři Mahen, Nasreddin, Czechosłowacja 1927, Halide Edip Ad?var, Make ve Ruh, Stambuł 1945, Yusuf Kainar, Nasreddin Merhum, Czechosłowacja 1959. Powieści: Pierre Mille, Nasreddin et son épouse, Paris 1918, Zaman Karayev, Elince Kalesi, Azerbejdżan, 1926. Szersze informacje na ten temat patrz: Öztürk Emiro?lu, Edebiyat Bilimi Aç?s?ndan Nasreddin Hoca F?kralar? (Historyjki o Nasreddinie Hodży z punktu widzenia literaturoznawstwa), Nasreddin Hoca Panel Bildirileri (Referaty wygłoszone podczas panelu na temat Nasreddina Hodży), Bolu 1996, s. 1-15. 2 Droga szybkiego ruchu łącząca Ankarę z Bursą przebiega przez Sivrihisar. Przy wjeździe do powiatu znajduje się pomnik siedzącego na osiołku Nasreddina Hodży, który trzymaną w ręku długą szpicrutą wskazuje napis: ,,Tu jest środek świata", a doty-czy to Sivrihisar. Pomnik ten ma przypominać, że Nasreddin Hodża pochodzi właśnie stąd. 3 Nasreddin Hodża żył w okresie rządów takich władców seldżuckich, jak: Alaeddin Keykobad I (1220-1237), Keyhusrev II (1237-1246) i Alaeddin Keyhusrev III (1246-1262), kiedy Mongołowie podbijali Anatolię (1277-1292). Patrz: Alpay Kabacal?, Çeşitli Yönleriyle Nasreddin Hoca, Tarihi Kişli?i, F?kralar?, ?stanbul 1991. 4 Historyjki o Nasreddinie Hodży były publikowane w różnych językach od Japonii po Amerykę i stały się tematem prac magisterskich i doktorskich. Więcej informacji patrz : ?. Ünver Nasrattino?lu, Dünya Vatandaş? Nasreddin Hoca, ,,Sesler" nr 310-311, Kas?m-Aral?k 1996, s. 91-94. 5 Na ten temat patrz: Gülzura Cumakunan, Orta Asyada Nasreddin Hoca, ,,Sesler" nr 310-311, Kas?m-Aral?k 1996, s. 83-84