O czasie Historia cywilizacji w dwunastu zegarach

?Jeśli uznać zegar za awatara czasu zachodniego, to dzwon był jego wzmacniaczem.? Giordano Nanni

Przyjemna i interesująca wędrówka szlakiem historii z perspektywy dwunastu zegarów. Wiele dowiedziałam się z książki, sporo wiedzy odświeżyłam, wciągnęłam się w zawartość. David Rooney potrafił przykuć uwagę, przyjazny styl narracji, spora szczegółowość opisów, zajmujące tropy do rozważań o ludzkości i powtarzalności cyklu życia cywilizacji. Interesujące spojrzenie na symbolikę różnorodnych zegarów, od starożytności po współczesność, a nawet wybiegnięcie myślą za pięć tysiącleci. Autor wyszedł z założenia, że historia zegarów to tak naprawdę historia cywilizacji, gdyż opowieść o mierzeniu czasu jest opowieścią o nas samych, przełomowych i burzliwych chwilach na przestrzeni dziejów. We wszystkich epokach ludzie wytwarzali zegary z myślą o realizacji jakiegoś celu, szerszego niż tylko odmierzanie czasu.

Ukazuje wykorzystanie codziennego odmierzania czasu na potrzeby polityczne, umocnienia władzy zapewniającej, że gwarantuje lepszą przyszłość, propagandy, podkreślenia obywatelskiej dumy, poświadczenia przynależności lokalnej, ukazania dominacji militarnej, blasku zwycięstwa, ekspansji morskiej, budowania imperiów, proklamacji ujarzmienia obcej kultury. Czas używany jako oręż na całym świecie i narzędzie sprawowania kontroli, w tym moralnej. Zegary w czasach pokoju i wojny. Narzędzia wprowadzenia ładu i stabilności w świecie burzliwego chaosu. Również na potrzeby kultu religijnego. Widowiskowe wizje wiary obrazują boską mądrość, panowanie i wszechmoc Boga na ziemi, wagę pośrednictwa duchownych. Postrzeganie ścierania się dobra i zła, w którym stawką jest ludzka cnota umiarkowania. Klepsydra stała się symbolem śmierci. To także przedstawienie mechanicznego obrazu wszechświata i siły poruszającej niebiosa.

Rooney ciekawie ukazał jak zegary coraz szerzej i głębiej przenikały do ogółu społeczeństwa, miejsca pracy i domu, jak podporządkowaliśmy życie rytmowi odmierzania czasu w dzień i w nocy, skąd wzięła się koncepcja niemarnowania czasu, krótkotrwałości i skończoności życia, myśl, że czas to pieniądz, czyli przełożenie na kapitalistyczne potrzeby ekonomicznej władzy i zysku, wydajności masowej produkcji, funkcjonowania giełdy papierów wartościowych. Pojawiła się konieczność synchronizacji i większej precyzji zegarów. Olbrzymie czasomierze umieszczone wysoko na wieżach i budowlach publicznych, centrach miast i przy skrzyżowaniu głównych dróg, dworcach kolejowych i siedzibach banków. Na końcu publikacji zamieszczono przydatny indeks i wybrane źródła.