O Lwowie i lwowskim piśmiennictwie

l­ców Si­czo­wych, to­też wie­czo­rem Dwo­rzec Głów­ny i dwo­rzec Czer­nio­wiec­ki zna­la­zły się w ich rę­kach. Ko­men­dant Dwor­ca por. de La­ve­aux do­stał się do nie­wo­li, z któ­rej zresz­tą nie­zwłocz­nie zbiegł. Osta­tecz­ny prze­łom w wal­kach o Dwo­rzec Głów­ny na­stą­pił w nocy z 3 na 4 li­sto­pa­da, kie­dy na roz­kaz kpt. Bo­ru­ty-Spie­cho­wi­cza przy­był na po­moc z re­jo­nu Góry Stra­ce­nia pod­od­dział por. dr. Ro­ma­na Abra­ha­ma. Do go­dzi­ny 10 rano Dwo­rzec Głów­ny, dwo­rzec Czer­nio­wiec­ki i Le­wan­dów­ka zna­la­zły się osta­tecz­nie w rę­kach pol­skich wraz z ty­sią­ca­mi ka­ra­bi­nów i set­ka­mi skrzyń amu­ni­cji. W 1921 roku Dwo­rzec Głów­ny zo­stał od­zna­czo­ny Krzy­żem Obro­ny Lwo­wa. Krzyż ten nada­wa­no bo­ha­te­rom na­ro­do­wym uczest­ni­czą­cym w Obro­nie Lwo­wa. Wal­ki ze wspo­mnia­ny­mi Strzel­ca­mi Si­czo­wy­mi to­czy­ły się tak­że o ra­dio­sta­cję. Do­wo­dził kpt. Lu­dwik Ko­peć. Nie­ste­ty ra­dio­sta­cji nie uda­ło się utrzy­mać. 6 li­sto­pa­da kpt. Bo­ru­ta-Spie­cho­wicz od­parł ukra­iń­ski atak na Szko­łę Sien­kie­wi­cza, a dzień póź­niej ude­rzył na Skni­łów, zdo­by­wa­jąc znacz­ną ilość bro­ni i amu­ni­cji. 15 i 16 li­sto­pa­da na­stą­pił zma­so­wa­ny atak nie­przy­ja­cie­la na Szko­łę Ka­dec­ką (w po­bli­żu skrzy­żo­wa­nia ulic Ka­dec­kiej i Stryj­skiej). Po jego od­par­ciu uda­ło się za­jąć Park Stryj­ski, a na po­łu­dniu Lwo­wa Per­sen­ków­kę. Duże stra­ty w wal­kach po obu wal­czą­cych stro­nach do­pro­wa­dzi­ły do za­wie­sze­nia bro­ni w dniu 17 li­sto­pa­da. Było jed­nak wia­do­mo, że bez ze­wnętrz­nej po­mo­cy si­łom pol­skim gro­zi prze­gra­na i od­da­nie Lwo­wa w obce ręce. Wte­dy w War­sza­wie ge­ne­rał Ta­de­usz Jor­dan-Roz­wa­dow­ski opra­co­wał plan po­mo­cy dla Lwo­wa. Wspar­cie woj­sko­we mia­ło na­dejść od stro­ny Lu­bli­na i Prze­my­śla. Od­siecz z Prze­my­śla ru­szy­ła 19 li­sto­pa­da. Li­czy­ła 140 ofi­ce­rów i po­nad 1200 sze­re­gow­ców, wy­po­sa­żo­na była w ar­ty­le­rię i ka­ra­bi­ny ma­szy­no­we. Do­wo­dził pod­puł­kow­nik Mi­chał Ka­ra­sze­wicz-To­ka­rzew­ski. Część tych sił przy­by­ła do Lwo­wa dro­gą ko­le­jo­wą 20 li­sto­pa­da. W tym mo­men­cie w skład sił pol­skich wcho­dzi­ło 480 ofi­ce­rów i pra­wie 4300 sze­re­gow­ców, a uzbro­je­nie sta­no­wi­ło 18 ar­mat, mio­ta­cze min, trzy po­cią­gi pan­cer­ne, trzy sa­mo­lo­ty, sa­mo­chód pan­cer­ny, no­wo­cze­sne ka­ra­bi­ny ma­szy­no­we. De­cy­du­ją­ce wal­ki o Lwów roz­po­czę­ły się 21 li­sto­pa­da. Opa­no­wa­no gór­ny Ły­cza­ków i stop­nio­wo cen­trum mia­sta. Pol­ska fla­ga na ra­tu­szu zo­sta­ła za­wie­szo­na przez od­dział dr. Ro­ma­na Abra­ha­ma, póź­niej­sze­go ge­ne­ra­ła, w kam­pa­nii wrze­śnio­wej 1939 roku do­wód­cę Wiel­ko­pol­skiej Bry­ga­dy Ka­wa­le­rii wcho­dzą­cej w skład Ar­mii Po­znań. Rano 22 li­sto­pa­da Lwów był wol­ny. Mia­sto po­wró­ci­ło do Ma­cie­rzy. Jego ko­men­dan­tem woj­sko­wym zo­stał gen. Bo­le­sław Roja, a do­wód­cą sił zbroj­nych Ma­ło­pol­ski Wschod­niej - gen. Roz­wa­dow­ski. Ogól­nie przy­ję­to, że Obro­na Lwo­wa skoń­czy­ła się 22 li­sto­pa­da. W rze­czy­wi­sto­ści jed­nak Lwów był oto­czo­ny ze wszyst­kich stron si­ła­mi nie­przy­ja­cie­la, któ­ry kon­tro­lo­wał te­re­ny wschod­nie od Sanu aż po Zbrucz. Do­pie­ro wio­sną 1919 roku siły ukra­iń­skie od­su­nię­to za Zbrucz, któ­ry na­stęp­nie do roku 1939 sta­no­wił gra­ni­cę Rze­czy­po­spo­li­tej. Naj­młod­szy­mi po­le­gły­mi obroń­ca­mi Lwo­wa byli trzy­na­sto­let­ni An­to­ni Pe­try­kie­wicz i czter­na­sto­let­ni Je­rzy Bit­schan. Stop­nio­wo z te­re­nu mia­sta eks­hu­mo­wa­no po­le­głych, dla któ­rych utwo­rzo­no Cmen­tarz Obroń­ców Lwo­wa. Spo­czę­ło na nim po­nad 2800 osób. Lwów w wolnej Polsce (1918 - 1939) Rok 1920 był dla Lwo­wa nie­po­myśl­ny. Wte­dy, gdy trwa­ła Bi­twa War­szaw­ska z bol­sze­wi­ka­mi, po­waż­nie za­gro­żo­ny był Lwów, pod któ­ry pod­cho­dzi­ły od­dzia­ły ar­mii Bu­dion­ne­go, zbli­ża­ją­ce się nie­bez­piecz­nie do przed­mieść. Sław­na bi­twa pod Za­dwó­rzem, 30 km od Lwo­wa, 17 sierp­nia 1920 roku, w któ­rej zgi­nę­ło 318 pol­skich żoł­nie­rzy wraz z do­wód­cą ka­pi­ta­nem Bo­le­sła­wem Za­jącz­kow­skim, de­fi­ni­tyw­nie wstrzy­ma­ła po­chód bol­sze­wi­ków na Lwów. Mia­sto było ura­to­wa­ne.