Opowieści wigilijne (twarda)

Jeśli chodzi więc o czwartą część cyklu, mamy tutaj do czynienia ze zbiorem siedmiu krótszych i dłuższych opowieści, które powstały wspólnym sumptem różnych autorów (nie tylko samego Dickens?a). Dzieła te, tak jak zostało to już wspomniane, pisane były właśnie z okazji Świąt i później publikowanego w czasopismach Household Word i All the Year Round (których redaktorem był autor). Tematyka historii jest dosyć różnorodna, dzięki czemu każdy powinien znaleźć tutaj coś dla siebie.

Na sam początek na czytelnika czeka opowieść ?Wrak Złotej Mary?. Historia załogi i pasażerów statku Złota Mary, który w drodze do nowego świata zderza się z górą lodową i szybko idzie na dno. Ocaleni ludzie w małych łódkach, muszą zmierzyć się gniewem oceanu i zrobić wszystko, aby przetrwać. Doskonały obraz różnic pomiędzy ludźmi, którzy w sytuacjach kryzysowych reagują zupełnie inaczej i nie zawsze jest to postępowanie ?honorowe?. Tematyka dosyć emocjonalna i ponadczasowa, określająca ludzkie oblicze nawet w czasach współczesnych.

?Katusze gromadki angielskich jeńców? to z kolei historia brytyjskich żołnierzy piechoty morskiej, którzy w kolonii w Ameryce Środkowej muszą zmierzyć się z piratami. Kolejny obraz ludzkiej ?deprawacji?, ale również niesamowitej odwagi nie tylko mężczyzn, ale również kobiet, które nie miały zamiary tak łatwo się poddać.

Trzecia opowieść ?Nawiedzony dom? to jak sama nazwa wskazuje, historia ?z dreszczykiem?. Dosyć klasyczna opowieść o nawiedzonym domu, w którym przebywa siedmioro różnych ludzi, zmuszonym zmierzyć się z licznymi zjawami oraz całą masą własnych słabości i grzeszków.

?Wieść z morza? to historia z mocnym kryminalnym zacięciem, gdzie czytelnik będzie miał okazję poznać sprawę zaginionego brata, tajemniczej wiadomości i pokaźnego majątku w wysokości 500 funtów.

Piąta historia? Bezimienny bagaż? to dosyć niepozorna, ale mocno wciągająca opowieść o tytułowym bagażu, po który nie zgłasza się właściciel. Interesująca jest tutaj forma przekazy, gdyż cała opowieść składa się z trzech różnych historii, które wydają się w ogóle ze sobą niepowiązane, jednak po ich przeczytaniu tworzą spójną całość.

?Ziemia Toma Tiddlera? to kolejna bardziej złożona opowieść, która pod płaszczykiem prostoty skrywa trudną treść. Pokazane tutaj losy pewnego podróżnika, pustelnika oraz pensjonarki, to doskonała okazja do głębszej refleksji, która dopada czytelnika po lekturze tego rozdziału.

Ostatnie z dostępnych tutaj opowiadań ?Bezdroże? to zdecydowanie najbardziej kryminalna, mroczna i mocno specyficzna historia, która pochłania odbiorcę w swoje intrygujące treści. Obraz klasycznego dobra i zła, podany jednak w mniej oczywistym stylu, który potrafi zachwycić.

Cała książka jak widać oferuje dosyć zróżnicowane treści, pośród których można znaleźć niesamowite przygody, tajemnicze zbrodnie, romanse i chwile grozy, za którymi kryje się mniej lub bardziej wyraziste przesłanie, skłaniające czytelnika do chwili refleksji. Najważniejszą częścią wspólną poszczególnych historii jest mocno wyczuwalny Wiktoriański klimat, nadający publikacji wyjątkowości, która wielu zachwyci, ale również część potencjalnych odbiorców odrzuci. Należy również sobie jasno powiedzieć, że nie mamy tutaj do czynienia z dziełem łatwym i szybkim w czytaniu. Jak na ?literacką klasykę? przystało, czytelnik będzie musiał odrobinę bardziej się skupić podczas czytania. Sprawy w tej kwestii nie ułatwia również mocno specyficzny i barwny język, który łączy w sobie poetyckie piękno z drobiazgowymi opisami (taka jest już twórcza maniera Dickensa, która nie każdego zachwyci).

Tak jak wspomniałem już we wstępie, publikacja zalicza się do grona pozycji ?kultowych?, które powinien chociaż raz przeczytać każdy. Z lektury najbardziej jednak będzie zadowolony każdy fan klasycznej anglosaskiej literatury i to właśnie on powinien zainteresować się publikację w pierwszej kolejności.

Jeżeli chodzi o bożonarodzeniowe klasyki to niewątpliwie prym w tym temacie wiedzie od lat "Opowieść wigilijna" Charlesa Dickensa. A jak wygląda wasza znajomość innych utworów tegoż pisarza? W moim przypadku nijak, gdyż do tej pory nie miałam okazji zapoznać się z jego innymi dziełami, ale przyszedł czas i na to. Gdy dzieci spały ja ostatnie wieczory spędziłam przy choince na lekturze książki "Opowieści wigilijne. Nawiedzony dom". Jest to już czwarty tom cyklu Opowieści wigilijnych, który od kilku lat ukazuje się przed świętami Bożego Narodzenia nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka.

Nie wszystkie zawarte w publikacji utwory wyszły spod ręki Dickensa. Autorami innych są Wilkie Collins, Carles Aliston Collins, Percy Fitzgerald, Harriet Parr, Adelaide Anne Procter, o. James White, S. Smith, G.A. Sala, E.C. Gaskell, John Oxenford, Arthur Locker, Julia Cecilla Stretton, Amelia Edwards, John Harwood. Opowiadania zostały opublikowane po raz pierwszy przed świętami Bożego Narodzenia w dwóch czasopismach, których redaktorem był Charles Dickens. Dwa pierwsze tytuły znalazły się w 1856r. i 1867r. w "Household Words", a pozostałe 5 w latach 1859r., 1860r., 1861r., 1862r. i 1867r. w "All the Year Round". Jeżeli chodzi o tematykę poszczególnych opowiadań to próżno doszukiwać się w nich świątecznego klimatu. Ze świętami łączy je bowiem przede wszystkim to iż został wydane w tym okresie. Są to historie skłaniające do przemyśleń, z przesłaniem dla czytelników i wartościami, które mimo upływu lat nie zmieniły się zupełnie nic.
Lektura zdecydowanie mnie wciągnęła. Nie czytało się jej lekko, wszak nie jest to dzieło współczesne a napisany w pięknym stylu klasyk, fantastyczny i zawierający wciąż żywe przesłania oraz uniwersalne wartości. Może nie do końca utrzymany jest w klimacie świąt, które przewijają się kilka razy, ale w żadnym wypadku nie skupia się na nich akcja opowiadań. Poświęcone są one natomiast różnorodnym tematom i problemom, takim przyziemnym mniejszym i większym rozterkom, ludzkiej psychice. Jest o miłości, odwadze, są zaskakujące przygody, wątki kryminalne, scenki wojenne, katastrofy a nawet historie z dreszczykiem.

Wydawca zadbał o świetne wydanie książki. Zdecydowanie przyjemnie jest sięgać po publikacje, które zarówno pod względem treści jak i estetyki wydania przyciągają fanów literatury klasycznej. Nie pozostaje mi nic innego jak tylko polecić Wam ten niezwykły zbiór i to nie tylko w roli okołoświątecznej czytanki. Warto mieć go w swojej biblioteczce ;)

W najnowszym zbiorze Nawiedzony dom znalazło się kolejnych siedem opowiadań, dopełniających prezentację utworów świątecznych Charlesa Dickensa. Wrak "Złotej Mary" przedstawia dramatyczną opowieść kapitana o utracie statku, na którym ciążyła klątwa, i relację pierwszego oficera o ocaleniu rozbitków. Katusze gromadki angielskich jeńców rozgrywa się w brytyjskiej kolonii w Ameryce środkowej i opisuje atak na pobliską kopalnię srebra przez grupę piratów. Tytułowy Nawiedzony dom to opowieść przedstawiająca historię siedmiorga zaprzyjaźnionych osób, które spędzają czas w przerażającym domu, gdzie straszy duch i nie tylko. Ostatni tekst, czyli Bezdroże zostało napisane przez Dickensa oraz Collinsa i jego akcja pokrywa się ze sztuką z 1867 roku. Jest to historia kryminalna, z zawiłą intrygą i zarazem najdłuższe z zaprezentowanych w zbiorze opowiadań.

Historie, jakie znalazły się w najnowszym tomie Opowieści wigilijnych, zdecydowanie różnią się od tych z pozostałych trzech. Zamieszczono tutaj bowiem opowiadania napisane wspólnie z innymi autorami, co przełożyło się na to, że mamy okazję przeczytać tylko te rozdziały/fragmenty osobiście napisane przez Dickensa, a nie przez wszystkich autorów. Troszkę nad tym ubolewam, ponieważ w paru miejscach byłem bardzo ciekawy, co się dokładnie wydarzy, a zostało to tylko pokrótce streszczone przez kolejnym rozdziałem. Nie do końca przypadła mi to do gustu, ale doceniam zamiar zaprezentowania polskiemu czytelnikowi wszystkich utworów Dickensa powstałych z okazji Bożego Narodzenia.

Co ciekawe, wszystkie siedem historii praktycznie nie ma żadnych nawiązań do Bożego Narodzenia, poza tym, że ukazywały się w okolicach świąt. Mają za to bardziej uniwersalne przesłanie i wydźwięk. Jak przystało na teksty Dickensa, są to historie bardzo przejmujące, pokazujące cierpienie, krzywdy, nierówności społeczne, choroby, głód, biedę i wiele więcej. Autor jest niezrównanym obserwatorem rzeczywistości, co ma odzwierciedlenie w jego książkach, w których z niezwykłą pieczołowitością kreuje losy swoich bohaterów. Jednak te wszystkie negatywne rzeczy, jakie pokazuje Dickens, nie mają zdołować czytelnika. Służą przedstawieniu tego, co powinno być dla nas najważniejsze, nie tylko w Boże Narodzenie, i co pozwala przetrwać wszystkie złe sytuacje. jakie nas spotykają w życiu. Są to: miłość, przyjaźń, nadzieja i obecność drugiego człowieka. Bohaterowie wszystkich tych siedmiu opowiadań wielokrotnie byli w niemałych opałach, ale wyszli z nich cało, dzięki wzajemnemu wsparciu. Lektura tych opowiadań skłania do zastanowienia się i przemyślenia, co jest dla nas ważne w życiu, co byśmy zrobili w podobnych sytuacjach.

Zbiór Opowieści wigilijne. Nawiedzony dom zawiera siedem kolejnych opowiadań Charlesa Dickensa. Pomimo że nie są one osadzone w klimatach Bożego Narodzenia, a przy niektórych mamy tylko te fragmenty, które zostały napisane przez Dickensa, to ich lekturę będę bardzo dobrze wspominał. Mają one bowiem bardziej uniwersalne przesłanie i wydźwięk niż historie z pozostałych trzech tomów Opowieści wigilijnych.

BOŻONARODZENIOWE OPOWIADANIA

Chociaż Charles Dickens stworzył wiele niezapomnianych dzieł, które stanowią kanon literatury światowej, chyba już na zawsze najbardziej kojarzony będzie z ?Opowieści wigilijnej?. Ten ekranizowany niezliczoną ilość razy klasyk, który równie wiele razy doczekał się uwiecznienia na łamach powieści (choćby niezapomniana scena z wystawiania tej historii jako sztuki w ?Modlitwie za Owena?), komiksach (weźmy np. ?Hellboya w piekle? czy ?Batmana: Halloween?) itd., znają chyba wszyscy. Ale nie wszyscy wiedzą, że Dickens napisał wiele innych podobnych dzieł, które zebrane zostały w serii tomów wydawanych pod wspólnym tytułem ?Opowieści wigilijnych?. Najnowszy, czwarty z nich, ukazał się właśnie nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka i jeśli jeszcze nie macie go w swojej kolekcji, koniecznie powinniście to zmienić.

Tytułowa opowieść zabiera nas do nawiedzonego domu. Jak to w takich przypadkach bywa, grupa osób trafia do pewnego przerażającego budynku. Podobno straszy tam duch niejakiego pana B., ale czy tylko?
To oczywiście jedynie jedna z kilku opowieści, jakie znajdziecie w tym liczącym blisko 550 stron tomie. Co poza tym czeka tu na nas? Historia pewnego przeklętego statku i kapitana, który go stracił czy losy porwanych przez piratów kobiet. A to nie wszystko.

Zebrane tu teksty pochodzą z bożonarodzeniowych wydań ?Household Words? i ?All the Year Round? z lat 50. i 60. XIX wieku. Dickens, wraz z innymi pisarzami ? głównie członkami rodziny Collinsów ? z okazji Świąt przygotowywał różne opowieści. Najczęściej wszyscy nad nimi pracowali, tworząc różne fragmenty czy nakreślając fabuły, ale w tym tomie skupiono się na przedrukowaniu nie pełnych ich wersji, a tego, co pisał twórca ?Opowieści wigilijnej?. Czy tracą przez to na spójności? Prawie nie, owszem, zdarza się, że poszczególne teksty wymagają wyjaśnienia czy pewnego szerszego kontekstu, jednakże często te historie pisane przez innych autorów były w formie niezależnych dodatków i całość wcale nie traci nic przez ich nieobecność.

I dobrze, bo ?Opowieści wigilijne? to naprawdę kawal świetnej i różnorodnej literatury. Czy jest ona osadzona w klimacie świąt, zdradzał Wam nie będę, choć pewnie sami możecie się tego domyślić, jednak to, co przede wszystkim należy w nich docenić, to fakt rozległości tematycznej. Jest tu miłość i wojna, są przygody, jest horror i kryminał. I mamy tez jakże znakomity klimat całości, który sprawia, że historie trafiają do serca i umysłu. Nie bez znaczenia jest tu także fakt, że wszystkie zostały świetnie napisane, klasycznym i pięknym stylem, który wciąż nie stracił na swojej sile.

A przecież jest tu jeszcze świetne wydanie. Twarda oprawa, dodatkowa obwoluta, klasyczne ilustracje? Po prostu wspaniała rzecz. dla miłośników Dickensa, dla fanów klasycznej literatury i wszystkich, ceniących naprawdę dobre książki. Polecam gorąco.