Pani na Hruszowej (twarda)

ich ułanów! Mołodów stał cały, wszyscy byli żywi i zdrowi, dziękowałam Bogu całym sercem. Ale położenie bezpieczne jeszcze nie było; front na razie zatrzymał się znowu na linii kanału Ogińskiego, linii bronionej przez niesłychanie szczupłe nasze siły; całe szczęście było w tym, że rozgromieni bolszewicy bali się atakować; przez czas mego pobytu przeszliśmy przez parę bardzo silnych alarmów i wiele jeszcze ofiar padło w obronie tego zakątku kraju, między innymi cały oddziałek dzielnego porucznika Koja. W Mołodowie stał pluton białych ułanów, z którymi rozmawiałyśmy nieraz i którzy często wieczorami przycho­dzili nam śpiewać żołnierskie pieśni; i w dużej mołodowskiej sali posłyszałam po raz pierwszy: Wojenko, wojenko, cóżeś ty za pani i Ułani, ułani, malowane dzieci. Raz napędziło nam strachu wysadzenie mostu na Jasiołdzie, o dwa kilomet­ry od Mołodowa, bo nasi ułani woleli nie mieć tego połącze­nia z pobliskim rozległym obszarem lasów i woleli się w ten sposób zabezpieczyć od możliwych niespodzianek. Po paru tygodniach pobytu w Mołodowie doczekałam się powrotu Henrysia, który opuszczał Mołodów jako więzień bolszewicki, a teraz radośnie wracał do swego domu, witany też jak z tamtego świata. Opowiadał nam z wielkim uznaniem o dalszej pracy naszego Komitetu, od którego dostał na polecenie Rodziewiczówny, bez żadnych biurokratycznych trudności, duży zapas bielizny dla naszego wojska na Polesiu. Ruszyłam z powrotem do Warszawy, żegnając swoich względnie spokojnie, bo wojsk naszych przecie przybywało i zdawało się, że Polesie już bezpieczne i nasze. Nie wiedziałam, że leży jeszcze przed nami pełen tragizmu i chwały rok 1920. Wracałam na Hruszowę, żeby móc opowiedzieć mojej Komendantce, co się tam dzieje. Fala bolszewicka, która ogarnęła była biedny Mołodów i stała tam przez sześć tygodni, tu dopłynęła tylko pod sam koniec tego okresu i to tylko na kilka godzin. Pewnego wieczoru wpadła banda oberwańców z czerwonymi gwiazdkami, zagarnęła konie, porabowała trochę po domu, zagroziła gospodyni, że ją powieszą, jeżeli nie znajdzie - szczęśliwie na tę chwilę zgubionych - kluczy od obory - i musiała uchodzić w pośpiechu, bo naokoło dworu słychać już było podejrzane gwizdki przednich naszych straży i nad ranem nadchodzący od Kobrynia nasi ułani dognali bolszewików koło Antopola i doszczętnie ten rozdział rozbili. Hruszowa była ocalona. Wróciłam do pracy w naszym Komitecie, który trwał do czasu zupełnego oswobodzenia bohaterskiego Lwowa, a był to rok naprawdę pełen wzruszeń, bo jeszcze nas czekała radosna Wielkanoc 1919 roku tak ślicznie opisana przez Rodziewiczównę w jej Florianie z Wielkiej Hłuszy33 - Wiel­kanoc, w czasie której gorące serce Warszawy witało błękitne pułki wojsk generała Hallera34. Były to dni niezapomniane. Jadąc koleją, spotykało się pociągi całe wiozące błękit­nych chłopców, twarze się rozjaśniały, kiedy na ulicach mijały nas przeciągające błękitne oddziały, a generała Hallera, spotykanego często, każdy witał promiennym uśmiechem! I zdawało się, że wszystkie trudności zostały usunięte i zwyciężone, i przyszłość nasza zupełnie się wyjaśniła od chwili, gdy do ojczyzny wróciła błękitna Brygada! Rozdział III Dostępne w wersji pełnej Rozdział IV Dostępne w wersji pełnej Rozdział V Dostępne w wersji pełnej Rozdział VI Dostępne w wersji pełnej Rozdział VII Dostępne w wersji pełnej Rozdział VIII Dostępne w wersji pełnej Rozdział IX Dostępne w wersji pełnej Rozdział X Dostępne w wersji pełnej Rozdział XI Dostępne w wersji pełnej Rozdział XII Dostępne w wersji pełnej Rozdział XIII Dostępne w wersji pełnej Rozdział XIV Dostępne w wersji pełnej Rozdział XV Dostępne w wersji pełnej Przypisy 1 Maria Rodziewiczówna urodziła się 3 lutego 1864 r. Tę datę przyjmujemy wbrew powszechnie podawanej - 2 lutego 1863. Przekonywające argumenty w tej sprawie przedstawiła A. Martuszewska. Przemawia za nią także stwierdzenie J. Skirmunttówny (ur. w 1875 r.), iż była młodsza od Ro­dziewiczówny o jedenaście lat. Z kolei na nagrobku M. Ro­dziewiczówny na cmentarzu powązkowskim widnieje data urodzin - 30 stycznia 1864 r. 2 Anima Vilis została opublikowana w Petersburgu w 1893 r. 3 Byli i będą - Powieść z niedalekiej przeszłości. Drukowana w ,,Tygo­dniku Lustrowanym" w 1907 (nr 1/51) w formie książkowej ukazała się rok później. 4 Po Ojcu mam postawę i poważne podejście do życia, Po Mateczce wesołe usposobienie I namiętność bajdurzenia. 5 Po Tatusiu mam wesołe usposobienie I namiętność bajdurzenia. 6 Autorka myli się. Pierwszym opublikowanym utworem Rodziewi­czówny była nowelka - Gama uczuć drukowana w 1882 w ,,Dzien­niku Anonsowym". Jazon Bobrowski drukowany był dwa lata później w ,