Papierowy Pałac (twarda)

?Papierowy pałac?, debiut powieściowy Mirandy Cowley Heller, zrobił na mnie ogromne wrażenie i prawdę mówiąc, rozpoczynając lekturę książki, nie spodziewałam się, że dostarczy mi ona tylu emocji.
Opowieść, która na początku wydawała się być jedną z wielu literackich odsłon miłosnego trójkąta, okazała się przejmującą historią rodzinną, z dramatycznymi zwrotami, przepełnioną w dodatku bólem, cierpieniem, strachem, z bardzo wyrazistą główną bohaterką, Eleanor, dojrzałą, pięćdziesięcioletnią kobietą.
W ?Papierowym pałacu? fabuła toczy się w dwóch planach czasowych, dzięki czemu odbywamy swoistą podróż przez życie Elle. Podróż, na którą składa się jej relacja z ?tu i teraz?, czyli z rozgrywającego się na naszych oczach romansu z Jonasem, pierwszą miłością kobiety. A romans ten ma miejsce w pięknych okolicznościach przyrody, w tytułowym Papierowym pałacu, letnim domku rodziny Eleanor nad oceanem. I kolejna podróż, tym razem w przeszłość. Ma ona charakter wspomnieniowy i dotyczy mniej lub bardziej odległych chwil z życia Elle i jej najbliższych. Nie była to łatwa podróż ani dla Elle, ani dla nas. Teraźniejszość to pożądanie, namiętność, rozdarcie między bezpiecznym, poukładanym życiem a niespełnionym uczuciem, konieczność dokonania trudnego wyboru. Przeszłość to pasmo bolesnych, dramatycznych wspomnień, porażających w swej wymowie, pełnych traumy z dzieciństwa i młodości. Trudne relacje rodzinne, cierpienie, przemoc, seksualne wykorzystywanie, dramatyczne wydarzenia, ciągnące się przez całe życie poczucie winy - to dla czytelnika moc emocji, silnych przeżyć, wstrząsających doznań!
?Papierowy pałac? nie należy do najłatwiejszych lektur, ale robi wrażenie ze względu na umiejętne przedstawienie bohaterów powieści, ich psychologicznych portretów, złożoności psychiki, wiarygodności przeżyć. Autorka ukazuje bolesną prawdę o ludzkim życiu, w którym jak w kalejdoskopie dobro łączy się ze złem, szczęście ze smutkiem, radość z bólem. Ta mieszanka uczuć: ciepła, spokoju, pięknej przyrody z niepokojem, smutkiem, bólem czyni z ?Papierowego pałacu? powieść intrygującą, niebanalną, porywającą od pierwszych stron. A kunsztowny język, perfekcyjny, wysublimowany, bardzo sugestywny zarówno w opisach przyrody jak i w oddawaniu ludzkich uczuć, czyni z książki literaturę prawdziwie piękną, taką, po której przeczytaniu pozostaną wielkie, niedające się szybko zapomnieć emocje!

"Papierowy pałac" to książka, z którą mam ogromny problem. Nie tylko nie wiem jak ją ocenić w swojej skali, ale nie mam też pojęcia czy ona mi się podobała. Czy była słaba, średnia czy może genialna? Nie wiem nic. Chyba pierwszy raz mam tak niejasne odczucia po przeczytaniu. "Papierowy pałac" czytałam dość długo, a spowodowane to było tym, że miałam wrażenie, że autorka kazała mi grzebać w cudzym życiu, a ja chyba niekoniecznie tego chciałam. Poznajemy historię Elle dość dogłębnie. Z jednej strony obserwujemy jej niełatwe dzieciństwo i jednocześnie śledzimy ją jako pięćdziesięcioletnią kobietę, która jest rozdarta wewnętrznie ? czy zostać u boku męża, czy zacząć wszystko od nowa z Jonasem- wielką miłością z młodzieńczych lat, której los rzucał pod nogi kłody. Początkowo ta książka była dla mnie jednym wielkim chaosem scen ze sobą w żaden sposób niezwiązanych. Chaosem myśli i rozterek, które zaczęły porządkować się z każdą kolejną stroną. Autorka ma taki styl, że nie każdemu on pasuje, trzeba się przyzwyczaić. Retrospekcje, wiele metafor, odniesień, skakanie pomiędzy wydarzeniami? Pod przykrywką codzienności kryje się historia, która oddziałuje na czytelnika, nawet jeśli on tego nie chce. To książka pełna rozterek, tajemnic, ciężkich chwil, niezrozumienia. Smutna i pełna rozczarowania. Z jednej strony piękna i kobieca, z drugiej bardzo brzydka i brudna. Niełatwa, pełna problemów, trudnych relacji międzyludzkich. Surowa książka, której czytanie momentami naprawdę boli. To książka o tym, jaki cień na dalszym życiu kładzie mało szczęśliwe dzieciństwo. To obraz życia, ale jego gorszej strony. Woda wszystko zaczyna i kończy. Nie potrafię sprecyzować tego, co mam na myśli po jej przeczytaniu. Nie potrafię ubrać w słowa wszystkiego tego, co dawała mi podczas czytania. I może właśnie na tym polega jej wyjątkowość?

Każdy z nas pamięta swoją pierwszą miłość. Najczęściej to pierwsze, nieśmiałe i niewinne uczucie szybko się wypala pozostając mniej lub bardziej sympatycznym wspomnieniem.

Papierowy pałac. Taką nazwę noszą domki letniskowe, do których Elle przyjeżdża od pięćdziesięciu lat. To tu przeżywa wszystko, co najlepsze i najgorsze w jej życiu. To tu wiele lat temu pierwszy raz się zakochuje. To tu zdradza męża.

"To tu nauczyłam się nie liczyć na więcej".

Niech Was nie zwiedzie pozornie prozaiczna fabuła powieści, bo pod powierzchnią kłębią się mroczne tajemnice, trudne rodzinne relacje i traumatyczne przeżycia, które ciągną na dno niczym kamień zawieszony u szyi. Pierwsza miłość, której żar zostaje zduszony wyrzutami sumienia na długie lata nigdy do końca nie wygasa i wybucha z nową siłą. Budzi ekscytację, ale i poczucie winy. Czy Elle zdecyduje się wybrać miłość do mężczyzny, o którym zawsze marzyła, czy zwycięży budowany latami stabilny związek i rodzina?

Autorka daje bohaterce na podjęcie decyzji 24 godziny, które możemy śledzić niemal minuta po minucie. To czas powrotu do bolesnej przeszłości wpływającej destrukcyjnie na całe życie Elle i jej wewnętrznych rozterek. Bo jakąkolwiek decyzję podejmie skrzywdzi kogoś, kogo kocha.

Ta powieść nie porywa wartką akcją, a emocjonalną karuzelą, która rozpędza się w miarę poznawania historii Elle i jej rodziny. Brudne sekrety skrywane w czterech ścianach domu, który dla dziecka powinien być ostoją bezpieczeństwa osaczają i wyniszczają prowadząc do tragedii. Milczenie ofiary przemocy seksualnej podyktowane wstydem, strachem i wyrzutami sumienia rozbrzmiewa w głowie bardziej przeraźliwie, niż najgłośniejszy krzyk.

Jeśli cenicie wnikliwe i autentyczne wejrzenie w relacje międzyludzkie, opisane budzącym emocje pięknym językiem, to ta opowieść będzie dla Was prawdziwą ucztą literacką. Mnie zauroczyła pozostawiając z refleksjami i pytaniami, na które trudno znaleźć jednoznaczne odpowiedzi.