Plac Leńskiego

"Plac Leńskiego" Daniel Wyszogrodzki

Danek od śmierci matki wychowywany jest przez dziadków. Ojciec ze względu na wykonywany zawód nie poświęca synowi zbyt dużo czasu. Chłopiec uczy się funkcjonować w warszawskim społeczeństwie, poznaje przyjaciół i rozpoczyna burzliwe życie szkolne...
"Plac Leńskiego" jest powieścią autobiograficzną, choć początkowo nic na to nie wskazuje, ponieważ czyta się ją jak scenariusz świetnego filmu.
Fabuła historii przedstawionej przez Daniela Wyszogrodzkiego toczy się w czasach PRL-u, więc okresie rozmaitych absurdów, irracjonalizmów, niedorzeczności, skandali i nonsensów, ale też szczęścia, radości, rozśpiewania i roztańczenia, bowiem po wojnie Warszawa, a raczej jej dzielnica Praga, budzi się do życia; wspomnienia dramatycznych wojennych przeżyć pozostają ukryte w pamięci mieszkańców, gdyż nie można o nich mówić, dzielić się nimi, jednak w domowym zaciszu są one przekazywane młodszym pokoleniom, w tym Dankowi, który z pasją wysłuchuje opowieści dziadków i ojca.
Pierwszorzędnym punktem odniesienia w książce jest tytułowy Plac Leńskiego, który dla głównego bohatera stanowi centrum wszechświata, oś kuli ziemskiej. To miejsce kształtuje jego osobowość, kreuje jako taki światopogląd, perspektywę patrzenia na sprawy bieżące, a także postrzeganie ówczesnej trudnej rzeczywistości, gdy sklepy świeciły pustkami, a władza rozsiewała wszechobecną, wpływającą destrukcyjnie na obywateli propagandę.
Pisząc o znakomitej, stanowiącej gratkę dla koneserów literatury opowieści, jaką jest "Plac Leńskiego", nie mogę pominąć genialnego wręcz nakreślenia realiów życia w socjalistycznej Warszawie, która niedawno podniosła się z gruzu i pyłu. Autor umiejętnie, z dużym wyczuciem i gracją oprowadza czytelników po najważniejszych punktach na mapie Danka, wśród których znajdują się mosty, linie komunikacyjne, słynne zoo, jak i rzecz jasna warszawska starówka. Historia opisana przez Wyszogrodzkiego przeplatana jest niedługimi wspomnieniami jego dziadków z okresu przedwojennego i wojennego, które czynią obraz tworzący się w naszej wyobraźni pełniejszym, bardzo detalicznym.
"Plac Leńskiego" jest również fascynującą, nostalgiczną historią o dorastaniu. To jeden z najistotniejszych motywów pozycji. Z rosnącym z upływem stron zaciekawieniem, obserwujemy kształtowanie osobowości Danka przez wiele czynników - szkołę, rówieśników, rodzinę, pochłanianą literaturę oraz, jak wcześniej wspomniałem, Plac Leńskiego. Tak więc portret psychologiczny głównego protagonisty pozostaje bardzo wyraźny, mocno nakreślony, wielowarstwowy i rozbudowany na każdym poziomie. Jako że podążamy za Dankiem ciągle, to poznajemy go "od podszewki", wszystkie jego fantazje, zainteresowania, poglądy polityczne moralne i religijne. Przed naszymi oczyma jawi się sylwetka inteligentnego, nieco beztroskiego i zagubionego chłopaka z krwi i kości. Daniel Wyszogrodzki rzetelnie dotyka każdej sfery życia socrealistycznego nastolatka - pierwsze miłości, seksualność, naukę, dylematy, przed którymi postawiony zostaje bohater.
Warsztat pisarski Wyszogrodzkiego charakteryzuje się niesamowitą oryginalnością, naturalnym językiem oraz swoistą prostotą przekazu. Dzięki swoim umiejętnościom autor otworzył przed nami bramę do "komunistycznego raju", jednak nie udałoby się to, gdyby nie wyjątkowy styl właśnie. "Plac Leńskiego" pisany jest bardzo błyskotliwie, przenikliwie, z ogromną dozą humoru tamtych lat. Przyznam, że niejednokrotnie zdarzyło mi się parsknąć śmiechem. Tego stylu pisania nie da się podrobić, jest on niebanalny i zwyczajnie zachwycający.
Mimo to, że owa powieść naprawdę mi się podobała, to mam do niej małą uwagę. Według mnie, zabrakło balansu pomiędzy dynamizmem a monotonią, przez co książkę czyta się żmudnie, w wolnym tempie.
Reasumując, Daniel Wyszogrodzki stworzył opowieść sentymentalną, z nutą nostalgii i tęsknoty, ale też przepełnioną śmiechem, ciętą ripostą oraz duchem minionej epoki zarazem radosnej i strasznej. Ta historia z pewnością zawróci w głowie wielu czytelnikom. Polecam.
?7/10
...

Czasem warto się zatrzymać i spojrzeć w swoją przeszłość. Zastanowić się chwilę, może nawet ubrać refleksję w słowa. Ale czy każdy to potrafi? Nie sądzę, ale Daniel Wyszogrodzki z pewnością jest jedną z takich osób. Warszawski plac stanowi dla naszego bohatera centrum wszechświata. Właśnie tam zaczyna się jego opowieść, a potem krąży wokół tego miejsca. Socrealistyczny krajobraz warszawskiej Nowej Pragi to tło dla dorastania i pierwszych dorosłych doświadczeń. To opowieść nie tyle o czasach, ale o życiu w określonym miejscu i momencie dziejowym. Na samym początku warto zaznaczyć, że książka jest autobiografią autora. Nie jest to jego pierwsza publikacja, jednak do tej pory większość jego dorobku stanowią tytuły o zespole The Rolling Stones. Czym więc sobie zasłużył, by czytać o jego życiorysie? Otóż czymś najważniejszym, dobrym pisaniem! Już sam tytuł wiele mówi o książce, podkreśla on, że miejsce wydarzeń będzie miało istotne wpływ na historię. Pokusić się można nawet o stwierdzenie, że jest samodzielnym bohaterem, który ubarwia fabułę i nadaje całości kontekstu. ?Plac Leńskiego? to opowieść o dorastaniu w PRL-owskiej rzeczywistości, o miłości, seksualności, podejmowaniu ważnych, życiowych decyzji i ich konsekwencji. To opowieść o młodości w czasach Grechuty i SB, hipisów i kartek. Dla młodszych peselem będzie więc to swoista lekcja historii pokazująca, co się zmieniło, a co pozostało uniwersalne. Starsi z kolei potraktują książkę jako sentymentalną przeszłość, za której pomocą będą mogli za jej pomocą powspominać własne doświadczenia. Reasumując, powieść stanowi świetne źródło informacji o życiu w socjalistycznej rzeczywistości, ale też ciekawą, w gruncie rzeczy dość uniwersalną opowieść o dorastaniu. Jeśli więc lubicie takie wątki, z pewnością znajdziecie w książce wiele ciekawostek, ale też interesującą fabułę.

Świetnie napisana książka!

Konstrukcyjnie przypomina nieco Chłopców z ulicy Gorzałki choć dotyczy zupełnie innej tematyki.

Dorosły facet opowiada o swoim dzieciństwie. Nie jest to świat bajkowy, ale z uwagi na zaangażowanie ojca po właściwej stronie, nie jest to też świat całkiem do dupy.
Danek ma fajnych kumpli, słucha świetnej muzyki, mnóstwo czyta, wakacje spędza w Juracie, na Kaszubach lub w Zakopanem. Czasem nawet za granicami naszego kraju.
Marzy o dalekich podróżach, o nieznanych krajach, o bywaniu na koncertach, ale najwięcej marzy o dziewczynach. O biustach, pośladkach i tym magicznym, tajemniczym miejscu...
Kończy podstawówkę i daje kolejny krok w drodze do dorosłości.

Książkę będzie się świetnie czytało zwłaszcza mieszkańcom Warszawy lub osobom doskonale znającym topografię stolicy.
Danek wędruje po starej Pradze, zahacza o Saską Kępę, wpada do Śródmieścia lub na bazar Różyckiego.
Opisuje to wszystko barwnym językiem, nie stroni od wulgaryzmów, gdy jest to niezbędne.
Można się wiele razy roześmiać czytając o szalonych, wariackich wygłupach jego bądź jego kolegów.

Jesteście gotowi na sentymentalną podróż w czasy głębokiego PRL-u ? Ta autobiograficzna powieść zachwyci nie tylko tych, którzy te czasy pamiętają, ale i tych, którzy chcieliby zaczerpnąć klimatu tamtych lat. Przepełniona wspomnieniami opowieść zabierze nas do dawnej Warszawy, do miejsc, których już nie ma. baza Różyckiego, Saska Kępa, Śródmieście, Praga, dalej Plac Leńskiego. Autor nie tylko obrazowo przywołuje klimat tamtych dni, ale używa tez specyficznego, szczerego języka, nie stroni od wulgaryzmów. Momentami śmieszna, momentami gorzka opowieść pełna anegdot ze szkolnych lat Danka (Daniela), ukazująca powolne dorastanie, wakacyjne podróże i marzenia. Polecam ją szczególnie znającym topografię Warszawy.