Pokuta

"Zło ma niewinną twarz".

"Pokuta" to trzeci (po "Łasce" i "Wierze") kryminał w dorobku Anny Kańtoch. Ponownie wędrujemy do czasów szarego PRL-u, konkretnie do roku 1986 i małej nadmorskiej miejscowości. W Przeradowie jesień panoszy się już na całego a mieszkańcy po sezonie turystycznym popadają w typową dla tej pory roku ospałość. Dopiero odnalezienie ciała młodziutkiej dziewczyny, Reginy Wieczorek i stosunkowo szybkie ujęcie winnego wywołuje znaczne poruszenie... Ale prawdziwa bomba wybucha w momencie, gdy na lokalnym posterunku pojawia się Jan Kowalski, który przyznaje się do zamordowania Reginy, jak i pięciu innych kobiet. Jego opowieść wydaje się nieprawdopodobna, ale nie jest całkiem niemożliwa. I na tyle intrygująca, że starszy sierżant Krzysztof Igielski podejmuje wyzwanie, pomimo przylepienia Kowalskiemu łatki wariata.

Zło kryje się w pozornie zwyczajnych ludziach
Duchy zaginionych dziewcząt stanowią swoiste zaproszenie do zgłębiania małomiasteczkowych historii rodzinnych, szczelnie zamykanych w czterech ścianach. Niewłaściwe, z punktu widzenia większości, wzorce i niezaleczone traumy z przeszłości przekładają się na toksyczne relacje, o których nikt nie ma prawa wiedzieć. Tylko, że w małym miasteczku zawsze ktoś coś słyszał, ktoś kogoś znał, ktoś z kimś chodził do szkoły lub pracował. Tylko jak przychodzi czas na pytania milicji, to nikt nic nie widział, nikt na nic nie zwrócił uwagi...

Kryminał dla wytrwałych
Trzeba przyznać, że w "Pokucie" łamigłówka kryminalna jest bardzo zagmatwana. Dużo podejrzanych, mnożące się wątki, sporo niedomówień i nie do końca właściwych interpretacji słów świadków. I diabeł, który tkwi w szczegółach i umiejętnym ich łączeniu. Ta historia ma swój początek znacznie wcześniej i zakończenie, o którym wielu nawet nie śniło.
Akcja toczy się niespiesznie, ale wytrwale zmierza do ujęcia sprawcy. Zupełnie jakby autorka wyszła z założenia, że sprawiedliwość i tak zatriumfuje, więc nie ma potrzeby podkręcać tempa. Takie śledztwo idealnie wpasowuje się w małomiasteczkową szarość lat 80. Bure niebo, nieustannie siąpiący deszcz, wzburzone niebo i depresyjny nastrój, unoszący się w powietrzu. W takiej atmosferze nietrudno o zbudowanie klimatu niepokoju i tęsknoty za lepszym, bardziej barwnym życiem, za wolnością... A chyba przede wszystkim za sensem życia, dzięki któremu człowiek każdego dnia ma siłę wstać z łóżka.

Zimna, deszczowa listopadowa noc 1986 roku. Do komisariatu w Przeradowie, na którym dyżur pełni starszy sierżant Krzysztof Igielski, wchodzi starszy mężczyzna i przyznaje się do popełnienia 6 morderstw - jednego co 7 lat. Kilka miesięcy wcześniej tym nadmorskim miasteczkiem wstrząsnęło morderstwo nastoletniej Reginy Wieczorek. Ale pozostałe morderstwa? Nikt o nich nawet nie słyszał. Starszy sierżant rozpoczyna śledztwo w tej sprawie.
Cała akcja toczy się tak naprawdę głownie z perspektywy dwóch postaci - milicjanta Igielskiego i rówieśniczki Reginy, Poli. Dzięki temu poznajemy różne fakty i wydarzenia nie tylko z dwóch stron, ale poznajemy też fakty o których ta druga strona nie ma pojęcia. Pomimo tego czytelnik właściwie nie ma szans poznać całej prawdy, aż do jej ujawnienia przez bohaterów na samym końcu książki. Nie ma tu może wyjątkowo szybkiej akcji ani nagłych przełomów, można nawet powiedzieć że wydarzenia toczą się tutaj dosyć leniwie. Nasz główny bohater potrzebuje na wyjaśnienie sprawy aż całego miesiąca, a w tym czasie wypala niezliczoną ilość papierosów a i od alkoholu nie stroni. Igielski to postać którą da się lubić choć sam twierdzi że do błyskotliwych nie należy - przecież jest prowincjonalnym policjantem, który do skomplikowanych śledztw nie jest przyzwyczajony.
To moja pierwsza książka tej autorki, ale już wiem że muszę zapoznać się z pozostałą twórczością Anny Kańtoch. Mam słabość do książek, w których akcja toczy się w latach sprzed ery internetu, wszechobecnego monitoringu i telefonów komórkowych. Śledztwa prowadzone "analogowo" zawsze wymagają większych umiejętności dedukcji i prowadzenia rozmów z osobami zainteresowanymi, przez co są moim zdaniem trudniejsze dla głównego bohatera a dla czytelnika zdecydowanie ciekawsze. W dodatku autorka tak sprawnie przenosi nas w lata 80-te, że czytając naprawdę można wczuć się w klimat tamtego okresu w małym miasteczku, gdzie wszyscy się właściwie znają. "Pokuta" to książka zdecydowanie godna polecenia!