Potop (twarda)

Henryk Sienkiewicz- to nazwisko przeraża wielu uczniów i…;nic dziwnego. Jego powieści to prawdziwe dzieła i jak na prawdziwe dzieła przystało, zajmują niemało miejsca na półce z książkami. Wszystkie części „Potopu”( a jest ich trzy) zajmują- o zgrozo!- ponad 900 stron. Podobno, kto przebrnie przez pierwsze 100, ten da radę przeczytać całość. Niestety wielu wybiera łatwiejsze rozwiązanie i bez zbędnej fatygi sięga po opracowanie. Nie należę do nich, jednak przyznaję, że początkowo lektura sprawiała mi trochę kłopotu…

Aby zrozumieć istotę powieści musimy uświadomić sobie, z jakim zamierzeniem była pisana. Otóż została ukończona w 1886r., gdy państwo polskie właściwie nie istniało. Powieść miała więc spełniać rolę pokrzepiającą dla Polaków, u których poczucie tożsamości narodowej wystawione było na próbę( „Potop” jest tzw. utworem „ku pokrzepieniu serc”). Sienkiewicz był jednym z wielu pisarzy tamtego okresu, którzy „dodawali otuchy” Polsce pod zaborami.

Znajdziemy tu obszerne, bardzo szczegółowe opisy, do których autor przyzwyczaił nas już we wcześniejszej części Trylogii( mowa o „Ogniem i mieczem”). Bohaterowie są bardzo specyficzni, nakreśleni „wyraźną kreską”. Pojawi się tu oczywiście wątek miłosny, jak chociażby miłość pana Andrzeja Kmicica i Aleksandry Billewiczówny( Oleńka). Akcja jest wielowątkowa i zawiera w sobie elementy historyczne, które zostały wspaniale wplecione w fabułę.

Myślę, że rzeczą zbędną jest „opowiadać”co działo się na łamach powieści. Zachęcam was bardzo gorąco, byście sięgnęli po książkę. Jest przeciekawa i zapewniam was, że nie będziecie żałować. Polecam serdecznie!

W tle autentycznych wydarzeń historycznych autor osadził wiele ciekawych wątków, intryg, akcji, barwnych opisów oraz zarówno autentycznych jak i fikcyjnych aczkolwiek wyjątkowo wyrazistych bohaterów, skupiając uwagę czytelnika na ich często jakże burzliwych losach. Zdecydowanie pierwszoplanową postacią powieści jest Andrzej Kmicic, młody chorąży orszański, który za sprawą testamentu Billewicza przybywa na Laudę aby poślubić Oleńkę Billewiczównę. Młodzi zakochują się w sobie jednak ich miłość a także wspólna przyszłość zostają poddane wielkiej próbie. Kmicic przez nieszczęśliwy splot wydarzeń zostaje uznany za zdrajcę i postanawia zrobić wszystko aby odkupić swe winy i znów zasłużyć na miłość ukochanej a także uznanie i dobre imię wśród walczących o wolność Rzeczpospolitej. W tym celu skrywa się pod nazwiskiem Babinicz i dokonuje wielkich rzeczy dla ojczyzny, którą tak kocha i za którą gotów jest oddać swe życie...

Wyjątkowo barwną i budzącą sympatię postacią jest też Michał Wołodyjowski, człowiek niewielkiego wzrostu lecz obdarzony wielkim sercem, patriota i wzór polskiego Sarmaty. Ciekawym i wartym wspomnienia bohaterem jest fantastyczna postać Jana Zagłoby, polskiego szlachcica nie stroniącego od trunków aczkolwiek bardzo dobrego, wesołego i pomysłowego człowieka, który nie raz uratował swych współtowarzyszy z tarapatów.

Fabuła powieści jest ciekawa, często nawet wzruszająca. Autor na kanwie konfliktu polsko -szwedzkiego, pokazał nam świat ówczesnej szlachty polskiej, w którym liczy się honor i odwaga. Pojawiają się oczywiście zdrajcy ale ci niechybnie kończą zaś obrońcy Rzeczpospolitej zwycięsko wychodzą z najgorszych opresji. Może język, którym posłużył się nie jest zbyt współczesny, ale to specjalnie nie przeszkadza w czytaniu i przyswajaniu treści książki. Zdecydowanie bowiem warto po nią sięgnąć. Na kartach lektury przeplatają się autentyczne relacje z wydarzeń jakie maiły miejsce na ziemiach polskich przed wiekami. Zarówno te konflikty jak i perypetie bohaterów Sienkiewicz opisuje niezwykle barwnie i plastycznie. A to naprawdę wychodzi mu po mistrzowsku. Snuje ponadto przejmującą historię miłości Oleńki i Kmicica, która triumfuje a przy okazji odmienia bohatera, w którym dokonuje się wielka przemiana i który każdym swym uczynkiem dąży do odkupienia swych win.

Wydawnictwo Greg oferuje czytelnikom piękne i kompletne wydanie powieści. Wzbogacone jest ono dodatkowo o opracowanie i streszczenie z myślą o wszystkich uczniach. Ta część pomoże im w pracy nad tekstem i utrwaleniu treści. Co ważne lektura jest solidnie i estetycznie wydana a przy tym niedroga co z pewnością jest zachętą do tego aby wzbogacić biblioteczkę o tak fantastyczny tytuł. Do takiej lektury warto bowiem również powracać po latach, co szczerze wszystkim polecam ;)

Przepiękna książka jak zresztą wszystkie części Trylogii. Kocham pióro Henryka Sienkiewicza, kocham całą Trylogię, kocham Andrzeja Kmicica. Henryk Sienkiewicz był mistrzem, mistrzem! Jakiś czas temu zaczęłam fascynować się jego twórczością i poznaję ją coraz głębiej, coraz dokładniej...Tylko taki mistrz mógł stworzyć takie świetne postacie. Głębokie, przedstawione jakby żyły naprawdę.

ta książka przypomina mi lata kiedy byłem młody i kiedy mój brat mi ją czytał ach.......te wspomnienia bo ta książka jest moim majestatem.gdybym mógł czytać ją bez końca to sam początek sprawia iż wiem jedno: tą książkę napisał geniusz, pisarz który jest mistrzem w swoim fachu i ja jako człowiek zwykły dostrzegam tylko blask twórczości Henryka Sienkiewicza i sentyment do tej książki.A teraz cieszę się bo moje dziecko będzie mieć tą powieść jako lekturę i znów powróci ten XVII w i znów przywołają się lata mojej młodości.Tak więc polecam tą książke i mam nadzieje że młodzież po nią sięgnie bo naprawde warto.Odczują może wtedy wszyscy to co ja czułem po przeczytaniu i w trakcie.Naprawde polecam ją wszystkim i dziękuje za możliwość wypowiedzenia się...

wierności) Odbicie przez Zagłobę eskortowanych oficerów (omamiony przez hetmana Kmicic staje po stronie zdrajcy, zaś pozostali oficerowie zostają aresztowani i skazani na śmierć. Kmicic błaga dla nich o łaskę i hetman zapewnia go, iż zostaną internowani w Birżach. Eskortuje ich Roch Kowalski. Spryt i przebiegłość Zagłoby ratują im życie - komendant miasta miał ich rozstrzelać). Ocalenie skazanego na rozstrzelanie Kmicica (rycerz próbuje zmusić Bilewiczów do wyjazdu do Kiejdan, Wołodyjowski ratuje Oleńkę, ale nakazuje rozstrzelanie Kmicica jako zdrajcy. Życie ratuje mu Zagłoba, który przejętych listów wiedział o wstawiennictwie pana Andrzeja) Kmicic u Bogusława Radziwiłła(pobyt w Pilwiszkach uświadamia Kmicicowi przewrotność Radziwiłłów, próbuje porwać Bogusława, ale sam ranny ledwie uchodzi śmierci) Przełom duchowy Kmicica (Kmicic ukrywa się w lesie w chacie smolarzy będącej teraz własnością Kiemliczów, opiekuje się nim Soroka): przybiera nazwisko Babinicz, wysyła listy do Janusza Radziwiłła, wypowiadając mu służbę (bracia w zamian puszczą pogłoskę, jakoby to Kmicic postanowił porwać króla i oddać go w ręce Szwedów) i do Wołodyjowskiego, ostrzegając przed zdradą Radziwiłłów, postanawia wyruszyć na Śląsk do króla Jana Kazimierza. Ostrzeżenie przez Kmicica ojców paulinów (Kmicic podsłuchał prowadzoną w języku niemieckim rozmowę pomiędzy dowódcą wojsk szwedzkich Wrzeszczowiczem a baronem Lisola o zamiarze zajęcia Częstochowy i ograbienia Jasnej Góry. Zdobyte informacje przekazuje przeorowi klasztoru, księdzu Kordeckiemu. Obrona Jasnej Góry, Babinicz: 8 listopada pod mury klasztoru przybywają wojska szwedzkie pod dowództwem Wrzeszeczowicza, który na próżno próbuje skłonić zakonników do otwarcia bram,18 listopada docierają Szwedzi dowodzeni przez Millera, kolejne ich szturmy nie przynoszą rezultatów, Babinicz wykazuje się ogromnym męstwem, dzielnością i zmysłem dowódczym czym zdobywa przychylność księdza Kordeckiego, jeden z posłów ostrzega obrońców przed ściąganymi z Krakowa działami burzącymi, Kmicic pod osłoną nocy wysadza kolumbrynę prochem, ale dostaje się do niewoli. Tu zdrajca Kuklinowski torturuje więźnia, ale ten przy pomocy braci Kiemliczów uchodzi cało, 25 grudnia Szwedzi przypuszczają ostatni szturm i odchodzą spod murów. Przeor, przekonany o śmierci Kmicica, ujawnia jego prawdziwe nazwisko. Spotkanie Kmicica z Janem Kazimierzem, powrót króla do kraju (król nieufnie podchodzi do opowieści Babinicza, rusza jednak do kraju. Babinicz ciężko ranny w bitwie, w której króla od szwedzkiej niewoli bronią górale, wyznaje swe prawdziwe nazwisko). Śmierć Janusza Radziwiłła w Tykocinie (oblężony przez wojsk Sapiehy, pod jego dowództwem walczą Wołodyjowski i Zagłoba, hetman umiera 31 grudnia).

Streszczenie „Potopu”
W 1654 r. Chmielnicki poddaje się Rosji, co staje się przyczyną wojny polsko-rosyjskiej - dwie potężne armie rosyjskie wkraczają w tym roku na Litwę i Białoruś. O tej wojnie wspomina Sienkiewicz nazywając ją, ze względu na cenzurę carską, wojną z Septentrionami, z Chowańskim itp. Herakliusz Bilewicz, przedstawiciel możnego rodu żmudzkiego, w testamencie przekazał cały majątek wnuczce Aleksandrze, oddając ja pod opiekę szlachty laudańskiej i wyznaczając na męża Andrzeja Kmicica, któremu też zapisał wieś Lubicz. Styczeń 1655 r.

Prezentacja i konkury Kmicica w Wodoktach (młodzi pałają odw[...]mnioną miłością), pobyt w Lubiczu (pijatyki i rozpusta, dewastacja starożytnego dworku) Zemsta na Butrymach (kompani Kmicica sprowokowali konflikt w karczmie i zostali wybici przez okoliczną szlachtę. Kmicic w odwecie morduje mieszkańców Wołomontowicz i pali ich domy. Oleńka ukrywa go przed Butrymami, ale już bezpiecznego wypędza zrywając zaręczyny) Porwanie Oleńki przez Kmicica, oświadczyny Wołodyjowskiego (Wołodyjowski rani w pojedynku Kmicica, ale widząc jak bardzo młodzi się kochają postanawia pomóc warchołowi w odzyskaniu dobrej reputacji). Wiosną 1655 r. Szwedzi pod wodzą Wittenberga napadają na Polskę. Wykorzystują okazję, że Polska toczy walki z Rosją. Pierwsze uderzenie skierowane jest na Wielkopolskę. Wojskom szwedzkim towarzyszy podkanclerzy koronny Hieronim Radziejowski (skazany na banicję za intrygowanie przeciw królowi Janowi Kazimierzowi i za warcholstwo uciekł w 1652 r. do Szwecji i z zemsty namawiał Szwedów do ataku na Polskę). Kapitulacja pod Ujściem (wojewoda poznański Krzysztof Opaliński w towarzystwie Radziejowskiego i Wirtza przekazują królowi szwedzkiemu władzę nad Wielkopolską). Król Jan Kazimierz, nie zdoławszy nakłonić pospolitego ruszenia do walki z najeźdźcą, rusza w kierunku Krakowa, powierzając jego obronę Stefanowi Czarnieckiemu. Uczta w Kiejdanach, Kmicic stronnikiem Radziwiłła (Na Litwę dotarli Zagłoba oraz bracia Jan i Stanisław Skrzetuscy, chcą u boku wielkiego hetmana litewskiego Janusza Radziwiłła bronić kraju. W Upicie dołączył do nich Michał Wołodyjowski. W Kiejdanach przebywa już Oleńka, której towarzyszy stryj, Tomasz Bilewicz. Kmicic widząc w Radziwille obrońcę kraju składa mu przysięgę wierności) Odbicie przez Zagłobę eskortowanych oficerów (omamiony przez hetmana Kmicic staje po stronie zdrajcy, zaś pozostali oficerowie zostają aresztowani i skazani na śmierć. Kmicic błaga dla nich o łaskę i hetman zapewnia go, iż zostaną internowani w Birżach. Eskortuje ich Roch Kowalski. Spryt i przebiegłość Zagłoby ratują im życie - komendant miasta miał ich rozstrzelać). Ocalenie skazanego na rozstrzelanie Kmicica (rycerz próbuje zmusić Bilewiczów do wyjazdu do Kiejdan, Wołodyjowski ratuje Oleńkę, ale nakazuje rozstrzelanie Kmicica jako zdrajcy. Życie ratuje mu Zagłoba, który przejętych listów wiedział o wstawiennictwie pana Andrzeja) Kmicic u Bogusława Radziwiłła(pobyt w Pilwiszkach uświadamia Kmicicowi przewrotność Radziwiłłów, próbuje porwać Bogusława, ale sam ranny ledwie uchodzi śmierci) Przełom duchowy Kmicica (Kmicic ukrywa się w lesie w chacie smolarzy będącej teraz własnością Kiemliczów, opiekuje się nim Soroka): przybiera nazwisko Babinicz, wysyła listy do Janusza Radziwiłła, wypowiadając mu służbę (bracia w zamian puszczą pogłoskę, jakoby to Kmicic postanowił porwać króla i oddać go w ręce Szwedów) i do Wołodyjowskiego, ostrzegając przed zdradą Radziwiłłów, postanawia wyruszyć na Śląsk do króla Jana Kazimierza. Ostrzeżenie przez Kmicica ojców paulinów (Kmicic podsłuchał prowadzoną w języku niemieckim rozmowę pomiędzy dowódcą wojsk szwedzkich Wrzeszczowiczem a baronem Lisola o zamiarze zajęcia Częstochowy i ograbienia Jasnej Góry. Zdobyte informacje przekazuje przeorowi klasztoru, księdzu Kordeckiemu. Obrona Jasnej Góry, Babinicz: 8 listopada pod mury klasztoru przybywają wojska szwedzkie pod dowództwem Wrzeszeczowicza, który na próżno próbuje skłonić zakonników do otwarcia bram,18 listopada docierają Szwedzi dowodzeni przez Millera, kolejne ich szturmy nie przynoszą rezultatów, Babinicz wykazuje się ogromnym męstwem, dzielnością i zmysłem dowódczym czym zdobywa przychylność księdza Kordeckiego, jeden z posłów ostrzega obrońców przed ściąganymi z Krakowa działami burzącymi, Kmicic pod osłoną nocy wysadza kolumbrynę prochem, ale dostaje się do niewoli. Tu zdrajca Kuklinowski torturuje więźnia, ale ten przy pomocy braci Kiemliczów uchodzi cało, 25 grudnia Szwedzi przypuszczają ostatni szturm i odchodzą spod murów. Przeor, przekonany o śmierci Kmicica, ujawnia jego prawdziwe nazwisko. Spotkanie Kmicica z Janem Kazimierzem, powrót króla do kraju (król nieufnie podchodzi do opowieści Babinicza, rusza jednak do kraju. Babinicz ciężko ranny w bitwie, w której króla od szwedzkiej niewoli bronią górale, wyznaje swe prawdziwe nazwisko). Śmierć Janusza Radziwiłła w Tykocinie (oblężony przez wojsk Sapiehy, pod jego dowództwem walczą Wołodyjowski i Zagłoba, hetman umiera 31 grudnia).