Powrót do edenu (twarda)

Twórca w komiksie Dom pokazał, że zalicza się do grona mocno nietuzinkowych artystów. Grupy, która wykorzystuje popkulturowe medium do zaprezentowania szeregu różnorakich emocji i poruszenia trudnych tematów. Nie inaczej jest w przypadku albumu Powrót do Edenu, który zdecydowanie jest czymś więcej niż tylko powieścią graficzną zapewniającą odbiorcy chwilę rozrywki.

Nie chcąc zbytnio zagłębiać się w szczegółową treść recenzowanego dzieła, trudno jest określić, z czym tak naprawdę mamy tutaj do czynienia. Powrót do Edenu to bowiem tytuł wyłamujący się ze standardowego podziału gatunkowego. Jest to jedna z tych prac, które potrafią w zwięzły sposób opisać całą epokę, skupiając się tylko na konkretnych osobach i fragmentach ich życia. W bardzo dużym uproszczeniu komiks to historia pewnych zdjęć oraz osób, które się na nich pojawiają i których na nich brakuje. Może brzmieć to dość zagmatwanie i pod pewnymi względami właśnie takie jest. Jeśli jednak już ktoś odda się lekturze tytułu, to wystarczy kilka stron, aby wszystkie elementy układanki zaczęły przesuwać się na właściwe dla siebie miejsca.

Wspomniane fotografie i pojawiające się na nich osoby stanowią trzon opowieści. Twórca skupia się na pokazaniu różnorakich emocji, rodzinnych więzi i przeszłości, o której chce się zapomnieć. Wątek ten jest również dla Paco Roci pretekstem do szerszego zobrazowania niezbyt przyjemnej historii Hiszpanii. Każda strona i każdy element dzieła ma więc tutaj jakieś swoje większe i głębsze znaczenie. Do tego wszystkiego autor lubi bawić się narracją. Dialogi pomiędzy postaciami to tylko jedna z możliwych form prezentacji opowieści. Duże znaczenie ma tutaj również ?głos? wszechobecnego narratora, który lubi wtrącać w fabułę pewne fakty historyczne.

Ilość zaprezentowanych tutaj wydarzeń jest naprawdę imponująca. Nikt nie powinien mieć jednak problemów z ich odpowiednim zrozumieniem. Twórca w perfekcyjny bowiem sposób potrafi płynnie przechodzić pomiędzy poszczególnymi scenami i tworzyć z nich jedną spójną całość.

JESTEŚMY PYŁEM, JESTEŚMY PRZEBŁYSKIEM

?Dom? był naprawdę świetnym komiksem. Na ?Powrót do Edenu?, kiedy tylko pojawił się w zapowiedziach, czekał chyba każdy, kto czytał poprzednie dzieło Paco Roci. I było warto, bo to kolejny znakomity, doskonale pomyślany i wyśmienicie wykonany komiks dla starszych czytelników z ambicjami.

Ludzie są tylko pyłem w ogromie wszechświata. Ludzkie życia to zaledwie nic nieznaczący przebłysk w historii istnienia. A jednak może być nie tylko znaczące, ale i fascynującej.
Takim pyłem jest Antonia. Jej dziewięćdziesięcioletni przebłysk istnienia nadal jest tylko przebłyskiem. Zanim skończy dwadzieścia lat, zrobi sobie tylko trzy zdjęcia. Zdjęcia, które zawsze służą ludziom upamiętnieniu swego żywota, istnienia. Na pierwszym z nich będzie z siostrą i jej przyszłym mężem. Na drugim zobaczymy ją w parku, z dziewczynką. Na trzecim widzimy rodzinę na plaży. Ale niecałą. Dlaczego? Jaką chwile upamiętnia ta fotografia?
Tak zaczyna się nasza podróż, której celem ma być odkrycie sekretów przeszłości. Podróż do powojennej Hiszpanii, szarej, tłamszonej butem reżimu. Hiszpanii stanowiącej tło dla opowieści o rodzinie i jej losach. A jakie są to losy?

Roca znów wraca do tematyki rodziny. W ?Domu? poprzez tytułowy budynek, pretekst przecież, poznawaliśmy relacje rodzinne, członków wchodzących w skład familii i związane z nimi sprawy. W ?Powrocie? pretekstem do tego wszystkiego staje się fotografia. Ale jednocześnie Roca idzie o krok dalej, bo wszystko to nierozerwalnie splecione jest z wątkami historycznymi, jak i autobiograficznymi. Niby proste, niby oczywiste, a jednak jakie świetne.

W czym tkwi sukces tego albumu? W jego wykonaniu. Roca bierze to, co oczywiste, to co tak konieczne, że aż sztampowe i wyciska z tego wszystko, co najlepsze, nie uciekając się jednocześnie do dziwnych zabiegów. Zdjęcia, szczególnie takie, skrywające w sobie sekrety, to wdzięczny temat dla twórców. Ransom Riggs przekuł to całkiem sprawnie na grunt literacki w swojej serii o Pani Peregrine, co w kinowej adaptacji Burtona niezbyt się udało. Ale Roca robi to o wiele lepiej i nie musi uciekać się do fantastyki czy tworzenia rzeczy nomen omen niestworzonych, bo skupiając się na tym, co w życiu może i zwyczajne, a jednak fascynujące, jeśli odpowiednio to ugryźć. A on ugryźć potrafi, jak należy.

Dorzuca do tego garść filozofowania, rodem z prozy Palahniuka, który przecież pisał kiedyś o byciu dłużej martwym, niż kiedykolwiek było się żywym, chociaż bez uciekania się do kontrowersji. Dorzuca też sporo emocji, mieszając mrok z czułością, jak szarą zwyczajność miesza z wielkimi historycznymi wydarzeniami. A wszystko to obleka w szaty prostych, ale w punkt trafionych ilustracji, cartoonowych, a jednak oddających dobrze ciężar historii i gatunku. Najważniejsze nagrody hiszpańskiego przemysłu komiksowego, jakie zgarnął ten album są w pełni zasłużone. Polecam gorąco, warto. I zapada w pamięć.