Prawda

"Rację można mieć na niewiele sposobów, natomiast mylić się można na niezliczone sposoby."

Rok temu zapoznałam się z książką Toma Phillipsa zatytułowaną "Ludzie. Krótka historia o tym, jak spieprzyliśmy wszystko". Autor udowadniał, że jako gatunek potrafimy kretyńsko sami siebie pakować w kłopoty, wykazywać się talentem niszczenia dosłownie wszystkiego, nawet tego, od czego zależy przyszłość ludzkości. Interesująco omówił spektakularne katastrofy, widowiskowe niepowodzenia, efektowne błędy, wyjątkowe pomyłki, rażące głupoty, najgorsze wybory, fatalne klapy, dramatyczne konsekwencje. Natomiast publikacja "Prawda. Krótka historia wciskania kitu" jest tematyczną kontynuacją analizy ludzkich słabości i wad. Prym wiodą białe, żółte, błękitne i czerwone kłamstwa. Spektakularne półprawdy i niedopowiedzenia, mity i nadinterpretacje, wymysły i dezinformacje. Penetrujemy zagadnienia przekręcania i zniekształcania informacji w różnych środowiskach, zwłaszcza w świecie dziennikarzy i polityków, ale też samorodnych oszustów na wielką skalę. Nie zabrakło odwołań do zafałszowywania rzeczywistości w przestrzeni internetu i social mediów.

Przegląd najbardziej atrakcyjnych oszustw z rozmaitych perspektyw ludzkiego życia. Wstawki dotyczące starożytności, średniowiecza i nowożytności z zakresu sposobów rozmijania się z prawdą. Zastanawiamy się, dlaczego kłamcom udaje się omamić rzesze widzów, świadków, a nawet całych społeczeństw? Do jakiego stopnia można naginać rzeczywistość, aby nie pękła jak nadmuchana bańka mydlana, przynajmniej na czas potrzebny do osiągnięcia partykularnych celów? Obserwujemy proces zapętlania się pogłosek, nieweryfikowalnych danych, z każdym przekazem komunikacyjnym wzbogacanych nowymi elementami, aż ostateczna postać w niczym nie przypomina pierwowzoru. Nieprawda szybko zdobywa sympatyków i popleczników, dynamicznie przenika wyobraźnię jej życzliwych, skutecznie odciąga uwagę od źródła i przesłanek. Natomiast prawda wykazuje się wyjątkową powolnością i brakiem sił przebicia.

Narracja sympatycznie prowadzi po cytatach, przykładach, anegdotach, porównaniach i wnioskach. Lekko wchodzi się w treść, jednakże zaprezentowany materiał nie ma przełożenia na konkretną wiedzę. Demaskując kłamstwa częściowo sami skazujemy się na falę przeinaczeń i dwuznaczników. Chętnie przenikałam przez kolejne rozdziały książki, lecz niewiele z nich wyniosłam, zwłaszcza w kwestii społecznego światopoglądu, czy socjologicznych hipotez, na które liczyłam sięgając po publikację. Otrzymałam zgrabną rozrywkę, zabawę w odświeżanie nowinek, dawkę poczucia humoru, coś co pozwoli na przyjemne spędzenie czasu, i jeśli chcecie podjąć wyłącznie niezobowiązującą grę w roszady prawdy i kłamstwa, przeciągania między nimi liny, odkrywania mechanizmów kształtowania zasłon dymnych, krzywych lustrzanych odbić i budowania kolejnych wersji, to będziecie zadowoleni z przygody czytelniczej. Oczekiwałam więcej, nowatorskich myśli i podsumowań, a tak mogę jedynie powiedzieć - ale to już było.

"Prawda. Krótka historia wciskania kitu" autorstwa Toma Phillipsa to satysfakcjonująca podróż opisująca dzieje fake newsów i siłę ówczesnych mass mediów. Idealna lekcja historii, opowiedziana w dowcipny, lekki i przystępny sposób. Zaletą książki jest to, że opisane w niej historie z łatwością zapadają w pamięć. Jeśli jesteście ciekawi do czego jeszcze posunęli się nasi przodkowie, to do lektury. Na pewno nie pożałujecie!

Czy czujecie się czasem okłamywani? Uważacie, że przedstwiona rzeczywistość różni się od tej prawdziwej? Ale czym jest prawda? Na te i wiele innych pytań próbuje odpowiedzieć Tom Phillips. Jednak nie jest to sztywna książka, jakby można było się spodziewać!

Autor lekko i z humorem postanawia odkryć korzenie prawdy i kłamstwa, bo okazuje się, że ludzie uwielbiają kłamać. Jedni dla prestiżu, drudzy dla korzyści, ale są też tacy, którzy kłamią dla żartu. W dodatku okazuje się, że kłamstwo jest bardzo żywotne i nawet sprostowania mogą nie pomóc.

"Media nas oszukują, mapy nas okłamują, oszuści robią nas w konia, politycy nami manipulują, biznesmeni nas okradają, a szarlatani nas zabijają."

Książka jest podzielona na rozdziały z różnymi zagadnieniami. Jest sporo dat, faktów historycznych, nawiązań do znanych afer, jednak ta naukowa tematyka została przedstwiona w sposób lekki i z humorem. Owszem, jeśli porównamy ją do pierwszej książki autora, okaże się, że ta jest cięższa i bardziej wymagająca, ale to też dzięki trudniejszemu tematowi. Autor jednak postarał się, żeby nas nie zanudzić, bo zagadnienia są naprawdę ciekawe. Możemy ją potraktować jako zbiór anegdot, czytać rozdziałami, po trochę.

"Prawda" podobała mi się może trochę mniej niż "Ludzie", jednak bawiłam się przy niej bardzo dobrze. Odpowiada mi humor, podejście do tematu i styl autora, przeczytałam ją z zaciekawieniem i jestem zaskoczona rolą Benjamina Franklina w tej publikacji. Ale o co dokładnie chodzi, musicie przeczytać sami.

Autor podchodzi do całej tej tematyki na luzie, a jednak porusza naprawdę istotne kwestie, które dają nam do myślenia. I zapewne sam nie podjąłby się tego typu tematów, gdyby sam nie widział w nich powagi i konkretów, które są istotne w dziejach ludzkości. Książki tego autora śmiało mogłabym polecić osobom, które przepadają za nieznanymi faktami, mają otwartym umysł, ale jednocześnie z lekkim przymrużeniem oka traktują pewne wady ludzi jako całego gatunku. Ciekawe, wciągające, przyjemnie napisane ? zdecydowanie takimi słowami można określić dwie publikacje Toma Phillipsa. Czekam na więcej!
Cała recenzja: bookeaterreality

Kity i mity.

Najnowsza książka Toma Phillipsa poświęcona jest kłamstwom, ściemom i totalnym manipulacjom mającym miejsce nie tylko dziś, w naszej codzienności, ale w zasadzie od zawsze w szeroko pojmowanej historii ludzkości. Na przestrzeni dziejów mieliśmy bowiem ? jak się okazuje ? do czynienia z tyloma przekłamaniami, że to wszystko aż się prosiło o napisanie książki na ten temat. Taka książka właśnie powstała ? oto ona :)

Czy czarownice palono na stosach z rzeczywiście zasłużonych powodów? Czy kometa Halleya wytwarzała trujące opary? Czy w dziennikarskich tekstach ukazujących "prawdę" wszystko jest faktycznie jasne jak słońce od początku do końca? To tylko kilka pytań, na które odpowiedzi znajdziemy w niniejszej książce. Sama lektura pytań stawia dużo więcej i? na wszystkie z nich odpowiada :) Wniosków i refleksji po lekturze można mieć co najmniej kilka: od świętego oburzenia, poprzez uznanie dla geniuszu wszystkich wielkich ściemniaczy żyjących na przestrzeni wieków, aż po śmiech i ironiczny uśmiech pod nosem będący puentą dla opisywanych przez Phillipsa kłamstw, ściem i manipulacji.

Książkę podzielono na osiem pasjonujących rozdziałów. Chociaż tematyka tej publikacji dotyczy prawdy i jej przeinaczania, a więc z pozoru kwestii poważnych, to napisano ją w lekkim i przystępnym tonie. Całość czyta się po pierwsze szybko, a po drugie z niekłamaną ciekawością. Zainteresowanie wzrasta zaś z każdą kolejną przeczytaną stroną, zdumienie bowiem budzić może to, jak wiele zagadnień w historii świata zostało przeinaczonych, wypaczonych, czy wreszcie bezczelnie zmanipulowanych. Czytanie o czymś takim może być, jak się okazuje, szalenie interesujące :)

Lekki ton całej tej opowieści o prawdzie zawdzięczamy przede wszystkim osobie autora, który jest dziennikarzem i komikiem jednocześnie. Obydwie profesje Phillipsa w sposób oczywisty przekładają się na sposób prowadzenia narracji. Książka dzięki temu dosłownie ?połyka się? sama ;)

Warto przy tym wszystkim zaznaczyć, że Phillips nie skupia się jedynie na aspekcie historyczno-współczesnym prawdy i kłamstwa, ale także próbuje pokazać nam, że sami też nie raz i nie dwa razy? ściemniamy. Robimy to i nie ma sensu zaprzeczać prawdzie. Phillips próbuje ? aczkolwiek w lekki i humorystyczny sposób ? dociec, czy czynimy to pod wpływem chwili, czy też może mamy tę zdolność zapisaną w genach. Ciekawe pytanie :)

?Prawda? nie ucieka też od współczesności, w której Internet i wszechobecne fake newsy codziennie przekłamują rzeczywistość. Także media nie są tutaj bez winy ? wystarczy poskakać sobie pilotem po kanałach informacyjnych i zobaczyć, jak w diametralnie odmienny sposób można przedstawić z pozoru oczywiste i łatwe w ocenie wydarzenia. Kto tutaj kłamie, a kto mówi prawdę? Krótko mówiąc? wszyscy :) Wniosek ten nie jest może budujący, jednak przyprawiono go sporą dawką dobrego humoru, co znacząco osładza tę gorzką pigułkę do przełknięcia po przeczytaniu ostatniej strony.

Lektura jak najbardziej do polecenia i do samodzielnego przeczytania. Nie musicie być fanami prawdy bądź kłamstwa, ani też różnorakich teorii naukowych. Ta książka jest także o nas samych ? to fajne doświadczenie móc przejrzeć się czasem w zwierciadle satyry ;)

Gorąco polecam! Podobnie zresztą jak poprzednią książkę autora: "Ludzie. Krótka historia o tym, jak spieprzyliśmy wszystko" :)