PRZEPYCH I ASCEZA PRZEWODNIK PO TRADYCYJNEJ ARCHITEKTURZE JAPOŃSKIEJ

W minionym roku poznałem lepiej kulturę japońską dzięki niejednej książce. Wśród przeczytanych przeze mnie tytułów znalazły się pozycje naukowe, ale także zbiory opowiadań oraz powieści, które przybliżyły mi folklor i tradycje Japonii. Tak się akurat składa, że ostatnia lektura jaką przeczytałem w 2023 r. zalicza się do grona wyżej przeze mnie wskazanych. Skupia się ona jednak na bardzo konkretnym aspekcie szeroko rozumianej kultury jaką jest architektura.

Przepych i asceza. Przewodnik po tradycyjnej architekturze japońskiej zabiera nas w niezwykłą podróż w czasie. Od czasów prehistorycznych, aż po okres współczesny przyglądamy się charakterystycznym stylom, budowlom, a nawet samym materiałom, które posłużyły artystom do ich stworzenia. Jednocześnie miałem dzięki tej książce kolejną okazję by zajrzeć w historię tego niesamowitego kraju.

Joanna Zakrzewska zarysowuje najważniejsze aspekty architektury japońskiej w poszczególnych okresach. Nie wyczerpuje tematu, a raczej zachęca nas do dalszej jego eksploracji. Robi to w sposób bardzo uporządkowany i przejrzysty, nie sprawiając trudności nawet tym czytelnikom, którzy do tej pory nie interesowali się kulturą kraju kwitnącej wiśni.

Z lektury dowiadujemy się m. in. od jak dawna oraz w jaki sposób japońska myśl architektoniczna uwzględniała siły natury takie jak trzęsienia ziemi czy tajfuny. Mamy również okazję poznać zagraniczne wpływ, które ukształtowały charakterystyczne dla danych okresów style budownictwa.

Mamy tutaj wiele japońskich określeń, oznaczających konkretne zastosowania w architekturze, których nie znajdziemy w innych państwach. Sorin, kawara buki, daito, noyane, czy ch?daigamae. Z początku mogą one sprawić czytelnikowi kłopot, ale z czasem, gdy niektóre z nich są częściej używane, łatwiej je sobie przyswajamy. Po prostu potrzeba trochę czasu byśmy się z tym nazewnictwem oswoili, tym bardziej jeśli o architekturze nie mamy bladego pojęcia.

Wśród najciekawszych aspektów muszę wymienić relacje między sztuką, a religią w Japonii. Okazuje się bowiem, że wpływ shint?, a później buddyzmu na sposób tworzenia nie tylko świątyń, ale także zamków, pałaców, czy budynków użyteczności publicznej. Jest to tym bardziej fascynujące, że im dokładniej poznajemy kolejne okresy w historii japońskiej architektury, tym częściej widzimy jak te, a także inne jej cechy charakterystyczne utrzymują się nawet od czasów starożytnych, aż po dziś.

Oczywiście, w Przepych i asceza. Przewodnik po tradycyjnej architekturze japońskiej nie mogło zabraknąć zdjęć. Bogactwo ilustracji sprawia, że owa architektura wydaje się być dla czytelnika na wyciągnięcie ręki. Tym bardziej, że są to zdjęcia autorki i odnosimy wrażenie, że sami moglibyśmy zrobić większość z nich. Dzięki temu czujemy się jak turyści, zachwycający się sztuką i historią Japonii.

Jeśli wybieracie się do Japonii, z pewnością jest to lektura, która uporządkuje wasz wyjazd i ułatwi wam wybór miejsc i zabytków wartych zobaczenia. W większej grupie będziecie mieli okazję zabłysnąć wiedzą. Jeśli jednak nie macie możliwości zorganizowania tak wymagającej podróży, to Przepych i asceza. Przewodnik po tradycyjnej architekturze japońskiej pozwoli wam poczuć się jak na tej odległej azjatyckiej wyspie. Przede wszystkim, zainteresuje czytelnika tradycyjną architekturą tego kraju, nawet jeśli nie mają na jego temat większego pojęcia.