Radio Wolne Albemuth

Philip.K.Dick to pisarz który zasłynął nie tylko swoimi świetnymi powieściami i jeszcze lepszymi opowiadaniami. Uwielbiał też teorie spiskowe, z których jedna miała bezpośredni związek z naszym rodzimym pisarzem Stanisławem Lemem. Dick uważał bowiem, że żaden pisarz nie może pisać tak różnorodnych dzieł i pewnie to spisek komunistów albo jeszcze gorzej. Pomijając jego teorie, był naprawdę znakomitym twórcą i należy do grona moich ulubionych pisarzy. Niedawno zaś przeczytałem jego powieść, noszącą tytuł ?Radio Wolne Albemuth?. O książce możemy przeczytać, że: Pod rządami owładniętego paranoją prezydenta Ferrisa Fremonta USA stają się państwem policyjnym. Pisarz powieści science fiction Philip K. Dick stara się być wierny sobie, a tymczasem jego przyjaciel odbiera tajemnicze transmisje od pozaziemskiego wyższego bytu, który przekazuje mu nietuzinkowe instrukcje, jak pokonać Ferrisa Fremonta? Cóż mogę napisać o tej książce? Może nie jest to najlepsza z książek tego twórcy, ale zapewne jedna z ciekawszych. Zwłaszcza, że Dickowi rzeczywiście się zdawało że ma kontakt z wyższym bytem który udzielał mu porad ale nie tylko. Co do samej opowieści jest ona ciekawa i na pewno niejednego czytelnika wciągnie w swój świat. Tak że polecam, tradycyjnie wszystko co wyszło spod ręki tego autora.

Alternatywne lata sześćdziesiąte, senator Ferris F. Fremont z gigantycznym poparciem zostaje nowym prezydentem kraju. Wydarzenie to staje się bezprecedensowym zwrotem w historii USA i wszystkich jego mieszkańców. Nowy prezydent będący zarówno paranoikiem, jak i oportunistom wprowadza w kraju szereg daleko idących zmian. Wszystkie one mają na celu walkę z tajemniczą mroczną komunistyczną grupą ?Aramchek?, która ponoć opanowała amerykańskie społeczeństwo. Walka z nią wymaga radykalnych środków, które mocno wpływają na wolności obywatelskie. Niegdyś ostoja ?wolności? stopniowo przemienia się w państwo policyjne, a wszystko to za niemą zgodą obywateli.

Fabuła książki skupia się tutaj na przyjaźni dwóch mężczyzn, Nicholasa Brady?ego (sprzedawcy w sklepie z płytami) i pisarza science fiction Philipa K. Dicka. Pierwszy z bohaterów pewnego dnia zaczyna otrzymywać informacje od pozaziemskiej istoty, która dostrzega niebezpieczeństwo zmian zachodzących w kraju. W ten właśnie sposób zaczyna się rodzić ruch oporu, który powinien przeciwstawić się totalitarnemu reżimowi. Czy naprawdę Nicholas Brady otrzymuje rady od siły wyższej? Czy może podobnie jak prezydent kraju cierpi on na urojenia, w które wciąga bliskie sobie osoby?

Sam zarys fabuły jasno pokazuje, że książka Radio Wolne Albemuth nie jest typowym przedstawicielem gatunku sci-fi. Każdy, kto jednak miał wcześniej do czynienia z dowolnym dziełem autora, doskonale zdaje sobie sprawę, że jego twórczość zawsze wyłamywała się z przyjętych schematów. W przypadku recenzowanego tytułu ciężko jest więc jednoznacznie stwierdzić, z jakim gatunkiem literackim mamy tutaj do czynienia. Z jednej strony mamy tu wiele niezwykłych koncepcji i pomysłów charakterystycznych dla fantastyki naukowej i pomysłowości Philipa K. Dicka. Z drugiej zaś pochłaniając kolejne strony, odnosi się wrażenie, że czytamy dramat skoncentrowany na dwóch głównych bohaterach i szaleństwie świata funkcjonującego wokół nich.

Sprawia to, że publikacja jest niezwykle intrygująca, ale również dosyć trudna w odbiorze. Wierzchnia warstwa scenariusza jest dla autora jedynie maskowaniem dla znacznie głębszej treści i całej masy poukrywanej symboliki. Doskonałym przykładem może być tutaj samo nazwisko nowego prezydenta USA Ferrisa F. Fremonta (gdzie F jest szóstą literą alfabetu). Tego typu religijnych aluzji/symboli jest tu cała masa i odgrywają one w opowieści dosyć ważną rolę. Dodatkowo nie można również nie zwrócić uwagi na ciekawy pomysł umieszczenia w fabule swojego własnego alter ego. Dzięki temu historia staje się czymś na pograniczu fikcji i fabularyzowanych osobistych przeżyć twórcy.

VALISystem A

Kolejna powieść Dicka powróciła na polski rynek. I tym razem mamy do czynienia również z kolejną wielką książką tego artysty. Może ?Radio wolne Albemuth? nie należy do najbardziej znanych dzieł amerykańskiego mistrza, a jednak należy do tych najbardziej polecenia wartych. Bo to kolejna, jakże przejmująca i aktualna wizja, a zarazem naprawdę wyśmienita, świetnie napisana lektura, jaka pozostaje w pamięci na dłużej.

Ferris F. Fermont (jego inicjały, FFF czyli 666, 3 x szósta literat alfabetu) jest prezydentem. Jest też paranoikiem i oportunistą, który Stany zmienia w państwo policyjne. Tymczasem przyjaciel pisarza science fiction, Philipa K. Dicka, staje się odbiornikiem kosmicznych komunikatów. Te zaś mogą pomóc obalić prezydenta. Ale czy to w ogóle możliwe?

Do tej powieści podchodzić można, jak do dzieła samodzielnego, bo tym przecież jest, a zarazem również jak do części większej serii, znanej pod nazwą trylogii ?Valis?. To właśnie tu, pod pierwotnym tytułem ?VALISystem A?, Dick po raz pierwszy starał się zmierzyć z paranormalnym incydentem, jakiego był pewien, że doświadczył w roku 1974, a który posłużył mu potem, jako fabuła do ?Valis? (stąd nie wnikam w jego detale w tym miejscu), ale ostatecznie rzecz ukazała się jako ?Radio wolne Albemuth?. Ale nie zmienia to faktu, że mamy tu do czynienia z dziełem kompletnym i znakomitym.

Dick swoim zwyczajem, z drobiazgowością i uporem paranoika, którym przecież był, przygląda się mechanizmom władzy, wcale nie tylko tej totalitarnej, analizuje je i ośmiesza. Ale w tym ośmieszaniu śmiechu jako takiego nie ma, wszystko to bowiem przeraża. Odarte z całej tej ubranej jedynie na pokaz otoczki, przedstawia grozę, mrok, brud i wszystko to, czego nie chcielibyśmy widzieć u władzy, mającej przecież nad nami kontrolę, ale co zawsze tam jest. Bo ta satyryczna strona ?Radia? jest nie tylko nad wyraz aktualna, ale i ponadczasowa. Władza się zmienia, zmienia się strona polityczna ją trzymająca, zmieniają się nazwy, wreszcie zmienia się to, czym nas straszy, czym kupuje, a czym tłamsi, ale same mechanizmy nie zmieniają się nigdy. Dick o tym wie, o tym pisze, nawet jeśli jest tu wszystko to konkretnie ukierunkowane, a co my z tym zrobimy, zależy już od nas.

Ale jest też w tej powieści nieodzowna strona fantastyczna. Jest kosmiczna inteligencja, jest różowy promień światła i tym podobne elementy. Jest też rozpad rzeczywistości, ale co ważne mamy tu mnóstwo autosatyry, bo Dick znów czyni z siebie bohatera i znów robi to z ironią i dystansem. A właściwie tu robi to po raz pierwszy, bo wszystko, co przeczytacie tutaj, znajdziecie potem w trylogii ?Valis? z tym, że w ?Radiu? w formie nieco prostszej, bardziej przestępnej, choć nadal zaangażowanej politycznie, religijnie i filozoficznie. Świetnie napisanej, pięknie wydanej. Warto. To naprawdę jedno z największych dzieł autora, ale i jedna z najlepszych powieści o totalitaryzmie. I niezmiennie robi wielkie wrażenie.