SPRAWDŹ STATUS ZAMÓWIENIA
POMOC I KONTAKT
Ulubione
Kategorie

Światło po zmierzchu

O Akcji

Akcja Podziel się książką skupia się zarówno na najmłodszych, jak i tych najstarszych czytelnikach. W jej ramach możesz przekazać książkę oznaczoną ikoną prezentu na rzecz partnerów akcji, którymi zostali Fundacja Dr Clown oraz Centrum Zdrowego i Aktywnego Seniora. Akcja potrwa przez cały okres Świąt Bożego Narodzenia, aż do końca lutego 2023.
Dowiedz się więcej
  • Promocja
    image-promocja

książka

Wydawnictwo Zysk I S-Ka
Data wydania 2023
Oprawa miękka
Liczba stron 352
  • Wysyłka Kup teraz, a produkt wyruszy do Ciebie już w piątek! Ten produkt może nie dotrzeć do Ciebie przed Świętami!
    Dotyczy zamówień opłaconych przez PayU, kartą lub za pobraniem.
  • DPD za 5,99

Opis produktu:

Na scenie zwanej życiem Gdy gwiazda Julii zaczyna blednąć, jej agentka, chcąc wspomóc jej karierę, podejmuje zakulisowe działania. Aktorka uchodzi za kapryśną i trudną we współpracy. Kolejna rola wywołuje medialną burzę. Julia zaszywa się na wsi u przyjaciółki, gdzie zamierza przeczekać najgorsze. W chatce w lesie mieszka Kosma, fotografik przyrody. Gburowaty mężczyzna od lat woli towarzystwo drzew i zwierząt niż ludzi. I ma swoje powody. Spotkanie z Julią tylko utwierdza go w jego opinii o wielkomiejskim świecie. Teresa, siostra Julii, od lat dzieli swój czas między obowiązki domowe a opiekę nad mamą. Czuje jednak, że chciałaby od życia czegoś więcej. I że może o to zawalczyć. Losy bohaterów splatają się misternie. Każdy stanie przed szansą, ale czy każdy ją wykorzysta? Być może jeszcze nie jest za późno, żeby zacząć wszystko od nowa. Jednak najpierw trzeba rozliczyć się z przeszłością. Światło po zmierzchu to nowa powieść Żanety Pawlik, autorki ciepło przyjętych przez czytelników książek Mowy nie ma! (2022) i Tamarynd (2023).

Produkt wprowadzony do obrotu na terenie UE przed 13.12.2024

S
Szczegóły
Dział: Książki
Promocje: wysyłka 24h
Wydawnictwa: Zysk
Kategoria: Literatura piękna,  Dla kobiet,  Powieść psychologiczna,  Powieść społeczno-obyczajowa
Wydawnictwo: Zysk I S-Ka
Wydawnictwo - adres:
biuro@zysk.com.pl , http://www.zysk.com.pl , PL
Oprawa: miękka
Okładka: miękka
Rok publikacji: 2023
Wymiary: 140x205
Liczba stron: 352
ISBN: 9788382029475
Wprowadzono: 29.06.2023

Żaneta Pawlik - przeczytaj też

Mowy nie ma ! Książka 30,82 zł
Dodaj do koszyka
Tamarynd Książka 33,05 zł
Dodaj do koszyka
Za zasłoną milczenia Książka 35,92 zł
Dodaj do koszyka

RECENZJE - książki - Światło po zmierzchu - Żaneta Pawlik

Zaloguj się i napisz recenzję - co tydzień do wygrania kod wart 50 zł, darmowa dostawa i punkty Klienta.

4.1/5 ( 8 ocen )
  • 5
    4
  • 4
    3
  • 3
    0
  • 2
    0
  • 1
    1

Wpisz swoje imię lub nick:
Oceń produkt:
Napisz oryginalną recenzję:

kam*******************

ilość recenzji:818

4-11-2023 20:56

Poznajemy aktorkę Julię, która żyje w blasku fleszy. Jednak pewnego dnia jej kariera błędnie. Julia za namową swojej agentki robi coś ryzykownego, by świat przypomniał sobie o niej. Konsekwencje są takie, że zostaje wywołana burza w mediach. Julia ukrywa się na wsi u przyjaciółki, by przetrwać najgorsze.
Czy kobieta przewartościowuje swoje życie?
Jak rozwinie się jej znajomość z fotografem Kosmą, który zamieszkał w chatce w lesie? Dlaczego mężczyzna uciekł z miasta na wieś?

Odpowiedzi szukajcie na kartkach tej książki.

To moje kolejne spotkanie z autorką I jestem zadowolona z lektury. Autorka tworzy bardzo realne życiowo historie i porusza trudne tematy. Poznajemy ludzi, którzy robią karierę zawodową, ale też takich, którzy prowadzą normalne życie. Autorka pokazuje czytelnikom, że niezależnie od pieniędzy każdy ma marzenia i mierzy się z kłopotami. Autorka pokazuje nam, co jest w życiu najważniejsze. Rodzina, miłość oraz przyjaźń. Losy bohaterów przeplatają się ze sobą. Widzimy ich zmagania z życiem codziennym i przekonujemy się, że nigdy nie jest za późno, by zacząć nowe życie. Trzeba rozliczyć się z przeszłością, by ułożyć sobie życie od nowa. Warto doceniać każdy dzień, spędzać czas z bliskimi , cieszyć się każdym dniem i nie przejmować się opinią innych, bo to jest nasze życie.

Jeśli lubicie mądre i wartościowe książki to koniecznie zajrzyjcie do tej.

Lubię styl i pióro autorki. To książka, która pozostawia czytelnika z przemyśleniami i zmusza do refleksji nad życiem. Emocje gwarantowane. Książkę przeczytałam z zapartym tchem.

Warto przeczytać!

Polecam!

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?

przerwa.na.ksiazke

ilość recenzji:303

28-08-2023 17:54

Julia jest gwiazdą, której blask zaczyna trochę przygasać. Jej agentka próbuje załatwić jej rolę w wielkiej produkcji. Niestety nie wszystko idzie po ich myśli i wybucha wielka afera.

Julia ucieka na wieś, gdzie zaszywa się w domu przyjaciółki z liceum. Tam poznaje Kosmę, fotografa przyrody, który mieszka w chacie w lesie. Okoliczności sprawiają, że tych dwoje musi się lepiej poznać.

Czy jest możliwa przyjaźń między kapryśną, zapatrzoną w siebie gwiazdą i mężczyzną, który woli towarzystwo dzikich zwierząt niż ludzi?

O czym jest "Światło po zmierzchu"? Według mnie przede wszystkim o samotności i różnych jej obliczach. Julia jest gwiazdą, fani ją kochają, krytycy filmowi cenią. Jednak później wraca do pustego domu. Odcięła się od rodziny, nie ma przyjaciół.

Kosma zawsze wolał przyrodę niż ludzi. Po osobistej tragedii całkowicie odcina się od społeczeństwa. Mieszka sam w małej chatce w lesie.

Teresa, siostra Julii, ma męża, dzieci, schorowaną matkę i ręce pełne roboty. Nie czuje się szczęśliwa. Chciałaby od życia czegoś więcej. Czy będzie miała odwagę o to zawalczyć?

Losy bohaterów płynnie się przeplatają i łączą. Każdy z nich boryka się z problemami, nieprzepracowanymi traumami, bólem i smutkiem. Życie, nawet gwiazdy, nie jest usłane różami. Los jednak potrafi zaskakiwać, daje szanse na jego odmianę. Kto z niej skorzysta?

Nie znam innych książek autorki, ale lektura "Światła po zmierzchu" zrobiła na mnie pozytywne wrażenie. Chętnie w przyszłości sięgnę po inne tytuły Żanety Pawlik.

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?

przyrodaz

ilość recenzji:918

20-08-2023 20:33

Po książki autorki zawsze możecie sięgać w ciemno. To niby literatura obyczajowa, ale to, co postacie przeżywają wewnątrz siebie można spokojnie podpiąć pod dramat. Spotkamy tutaj wspaniałą gwiazdę filmową, której pycha przesłania świat. Bywa, że grymasi niczym małe dziecko i przebiera w rolach, chcąc pokazać jak jest wielka i znana. Jednak bywają takie chwile, kiedy czytamy jej w myślach i widzimy, że chciałaby być normalna, a najlepiej niewidzialna. Była pyszna, gdyż nie zawsze rozpoznana sama tłumaczyła kim jest, a ktoś zwyczajnie chciał zapytać o coś innego. Niby miała dosyć rozpoznawalności, a czasami sama ją inicjowała. Ciężko miałam za nią zdążyć. W książce poznamy również Teresę, która była dla mnie taką kurą domową. Wszystko miała zawsze zaplanowane, tu zajmowała się domem, tutaj chorą matką i tak naprawdę brakowało jej czasu na chwilę dla siebie. Niby całkiem różna od swojej siostry Julii, ale w głębi duszy łączyła ich samotność. Ma jednak pewne marzenie do spełnienia i kiedy nachodzą ją różne myśli, postanawia zrobić wszystko, aby się spełniło. Wie, że życie kiedyś dobiegnie końca, więc następuje w niej coś na kształt przebudzenia. My również czytając o tym sami zaczynamy zdawać sobie sprawę z tego, że jeśli nie zmienimy czegoś teraz, to kiedy?
Autorka nie byłaby sobą, gdyby nie włożyła w swoją opowieść trochę przyrody i piękna. W ten sposób, kiedy Julia wyjechała do przyjaciółki poznała Kosma. Sama spodziewałam się, że będzie on miły i wrażliwy, że razem z Julią odmienią swój los. Spotyka nas jednak pewna niespodzianka, gdyż Kosma wcale nie lubi towarzystwa ludzi. Kojarzą mu się z hałasem i tłokiem, którego nie lubi. Pragnie ciszy i spokoju, więc kiedy na jego drodze staje ona, oboje nie zachowują się dobrze. Od razu na myśl przychodzi jej zmarły ojciec, który według niej nie zasłużył na wiele nawet po śmierci. Zaczynamy więc spostrzegać, że tymi postaciami coś kieruje. Traumy z dawniejszych lat powodują, że są tacy a nie inni. Jednak czy którekolwiek z nich zobaczy, że można żyć inaczej? Co musi się stać, by odrzucili przeszłość i stali się bardziej ludzcy?
Czytając książkę autorki uszykujcie się na kilka opowieści, które później się scalą. Autorka lubi nam pokazywać jak trudne potrafi być życie i jak wiele ukrywa się za maską. Nawet Julia twierdzi, że potrafi zagrać każdą scenę na zawołanie i tak właśnie żyje. Gra na planie i prywatnie, aż zatraciła radość życia i uciechy z rzeczy błahych. My oglądamy jej przemianę i czujemy, że sami często zakładamy maski przed innymi. Te opowieści nas porywają, bo są zatrważająco prawdziwe. Wielu z nas z czymś się zmaga i nie pomyślimy, że można żyć inaczej. A można. Przeczytajcie, a sami się o tym przekonacie

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?

Natalia Waleczek

ilość recenzji:314

17-08-2023 22:07

"Każde życiowe doświadczenie czegoś uczy, ale niektóre potrafią złamać człowieka."
Ścierając pojedynczą kroplę łzy Julia spogląda na pogrążone w mroku mieszkanie, które idealnie współgra z jej nastrojem. Zazwyczaj skąpana w blasku reflektorów, uwielbiana przez fanów, coraz mocniej odczuwa ciężar samotności. Scena to cały jej świat, jednak rola szczęśliwej i spełnionej kobiety, którą musi grać na co dzień powoli ją przerasta. Zaczyna dostrzegać, że w którymś momencie straciła to, co najważniejsze, a oprócz siostry i chorej matki, z którymi utrzymuje sporadyczny kontakt, nie ma nikogo bliskiego, z kim mogłaby szczerze porozmawiać. Nagle wzdryga się słysząc głośny dźwięk nadejścia nowej wiadomości. Kolejne przypomnienie o zbliżającym się spotkaniu z przyjaciółmi sprzed lat. Zwykle odmawiała bez zastanowienia, jednak tym razem decyduje się na zmiany...
Utkwiło mi w pamięci pewne zdanie, które kiedyś usłyszałam, że "odczuliśmy się cieszyć prawdziwym smakiem życia". Myślę, że po części odnosi się bohaterów powieści. Chociaż mają tak odmienne osobowości, każdy z nich nosi w sobie ból. Ich życiowe doświadczenia oraz traumy mocno i destrukcyjnie rzutują na dorosłe życie.
Autorka ujęła mnie przede wszystkim stylem. Podobało mi się jak w umiejętny sposób przekazała tak wiele emocji, przypominając o ulotności życia i podstawowych wartościach.
To wspaniała, dojrzała i poruszająca opowieść pełna trudnych życiowych decyzji oraz ich konsekwencji.
Czyta się jednym tchem.

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?

kuk************************

ilość recenzji:133

17-08-2023 19:45

Dzisiejszy świat pędzi w szalonym tempie, pędzimy i my- ludzie, zarówno ci przeciętni jak i rekiny biznesu. Każdy z nas dokądś się spieszy, za czymś goni, czegoś pragnie i za czymś podąża. Cierpimy na chorobę XXI wieku- deficyt czasu, miłości i wiary. Czego tak naprawdę oczekujemy, jak pragniemy żyć dalej i dokąd zmierzamy ? my ludzie i otaczający nas świat? Ludzie komunikują się przez internet, rezygnują ze spotkań twarzą w twarz. Bezinteresowność praktycznie nie istnieje. Wszystko musi się nam opłacać.

"Pani tak błyszczy jak karoseria mojego dyliżansu po woskowaniu".

Julia była kiedyś uśmiechniętą, niewymagającą wiele od życia pogodną dziewczyną. Obecnie ma 47 lat jest artystką z pierwszych stron gazet i stać ją na wszystko. Czy jest szczęśliwa? Nie założyła rodziny, facetów zmienia jak rękawiczki, a siostrę i matkę trzyma na dystans. Skupiona na własnej karierze, nie liczy się z ludźmi i ich uczuciami. Ot takie to życie gwiazdy, która z czasem zaczyna blednąć.
Julia ma trudny charakter i nie jest lubiana wśród współpracowników. Jej najnowsza rola wywołuje medialny szum i gwiazda zostaje zmuszona do przeczekania afery. Na wsi u przyjaciółki szuka ciszy i ukojenia, ale zamiast tego natrafia na Kosmę. Ich pierwsze spotkanie nie należy do udanych. Kosma skrywa pewną tajemnicę, unika ludzi, a oni traktują go z dystansem. Niczym pustelnik trzyma się na uboczu, a całą swoją uwagę poświęca zwierzętom i naturze. Zamiast rodziny wybrał wolność.
Teresa siostra Julii nie bryluje na salonach, ale stara się jak może, aby spędzać czas z rodziną i chorą matką. Czuje się samotna. Dotarła do takiego momentu w życiu, kiedy uświadomiła sobie, że coś ją uwiera. Z mężem oprócz dzieci to praktycznie nic więcej ich nie łączy.

"Dwoje ludzi na dnie rozpaczy, samotnych i opuszczonych. Razem, ale osobno".

Chociaż początek książki na to nie wskazuje, to z czasem losy bohaterów łączą się ze sobą. Każdy z nich stanie przed nie lada dylematem. Jakiego wyboru dokona? Kto skorzysta, a kto straci?

"Światło po zmierzchu" to nostalgiczna, refleksyjna i piękna powieść o problemach każdego z nas. Pieniądze szczęścia nie dają, ale bez nich żyć się nie da. Nie odzyskamy straconego czasu, ale możemy przestać marnować ten, który nam został. Wychowani w poczuciu, że jesteśmy jedynymi ludźmi, od których zależy dobro drugiego człowieka, martwimy się w imię miłości, poczucia obowiązku, czujemy się coś winni naszym rodzicom, bo przecież nas wychowali. Tylko że to nie do końca tak działa. Wszystko zależy od sytuacji. Nasza ofiarność może wyrządzić więcej krzywdy niż pożytku. Często to los decyduje za nas i zostajemy postawieni pod ścianą. Musimy wybierać i nie zawsze są to łatwe wybory. Relacje z drugą osobą buduje się przez lata. Nie wystarczy tylko brać, ale trzeba też dawać.

"Ludzie mają marzenia, plany, nierozliczone sprawy, popełniają błędy, odnoszą sukcesy, czekają, tęsknią, spieszą do czegoś, a śmierć przychodzi w najmniej dogodnym momencie. Ale czy taki w ogóle istnieje?".

Polecam!

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?

Magdalena

ilość recenzji:174

17-08-2023 09:04

?Światło po zmierzchu? to kolejna powieść obyczajowa Żanety Pawlik, równie interesująca i poruszająca jak te wcześniejsze - ?Mowy nie ma? i ?Tamarynd?. Tym razem głównymi bohaterami powieści autorka uczyniła mężczyznę po przejściach i kobietę z przeszłością czyli Julię Andrzejewską i Kosmę Tucholskiego.

Historia opowiada o znanej i cenionej aktorce Julii Andrzejewskiej, która ma w swoim dorobku wiele ról filmowych i teatralnych. Razem ze sławą idą w parze afery medialne, których Julia jest bohaterką. Po swoim ostatnim niechlubnym wyczynie postanawia wyjechać z miasta, zatrzymuje się na wsi u Bożki, przyjaciółki z lat młodości, z która odnowiła znajomość. Tam też poznaje Kosmę żyjącego od lat w małej chatce w głębi lasu. Kosma jest fotografem przyrody, wkłada w to całe swoje serce. Przez miejscowych uważany jest jednak za dziwaka, odmieńca. Drogi tych dwojga bohaterów krzyżują się ze sobą, pozornie wszystko ich dzieli, a może mają ze sobą więcej wspólnego niż im się wydaje?


Oczywiście, jak to w przypadku książek Żanety Pawlik, w jej powieściach pojawiają się kolejni, barwni bohaterowie, których losy również dostarczają czytelnikowi sporo emocji. Należy do nich Teresa, siostra Julia. Teresa nie jest do końca szczęśliwa ze swojego życia, bowiem wychowywanie dwójki małych synów bardzo ją absorbuje, w dodatku opiekuje się starszą, mocno schorowaną matką. Zmęczona swoimi codziennymi obowiązkami potrzebuje wsparcia i otuchy, których nie otrzymuje od męża. Poznajemy również bliskich Kosmy, z ich trudną przeszłością oraz kilku innych bohaterów drugoplanowych: przebojową menadżerkę Julii, Izę, czy rozpoczynającego karierę w branży muzycznej hiphopowca Quatro. Losy wszystkich tych postaci są ze sobą połączone.
?Światło po zmierzchu? to wielowątkowa powieść dotykająca niełatwych tematów. Jej bohaterowie, bardzo różnorodni, borykają się z życiowymi problemami, doświadczają trudnych sytuacji, nawet takich, które przekraczają ich wytrzymałość psychiczną. Autorka w poruszający sposób pisze o traumach z przeszłości determinujących teraźniejszość, trudnych przeżyciach związanych ze stratą bliskiej osoby, o zmaganiach z ciężką chorobą, o odpowiedzialności za innych. Ukazuje codzienność, nieupiększoną, nieulepszoną. Książki Żanety Pawlik są zatem tak realistyczne, tak wiernie oddające rzeczywistość, bo autorka porusza w nich ważne i aktualne problemy społeczne, nie boi się sięgać po trudne tematy. Tworzy realnych bohaterów, takich, których można by spotkać w sąsiedztwie. Każda jej postać wnosi wiele do fabuły i odgrywa ważną rolę w wydarzeniach, wywołując w czytelniku różne emocje, wzruszenie, współczucie, zrozumienie, czasem zdziwienie, a nawet zniecierpliwienie, czy niechęć. Utożsamiałam z tymi bohaterami, którzy mierzą się z trudnymi i tragicznymi doświadczeniami, z wyzwaniami nie do pozazdroszczenia. Wchodzą w relacje z innymi ludźmi, czasem skomplikowane, a czasem dającymi radość i nadzieję, jak to bywa w życiu. A życie, jak wiadomo, pisze najlepsze scenariusze.

?Światło po zmierzchu? to wielowątkowa powieść, sprawnie napisana, z wyrazistymi bohaterami. Na pewno skłoni do refleksji, chwili zastanowienia się nad tym, co w życiu jest najważniejsze, jakich wyborów dokonać, by było ono spełnione i szczęśliwe. Podobało mi się także otwarte zakończenie książki zmuszające czytelnika do uruchomienia wyobraźni i poprowadzenie historii Julii, Kosmy, Teresy po swojemu. Niekoniecznie oczekuję też kontynuacji tej powieści.
Polecam najnowszą książkę Żanety Pawlik miłośnikom dobrych powieści obyczajowych.

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?

z_ksiazka_w_plecaku

ilość recenzji:1106

16-08-2023 09:12

?Światło po zmierzchu? to wielowątkowa powieść, która wciąga od pierwszej strony. Jak każda książka Pani Żanety tak i ta jest opowieściom o zwykłych ludziach, dzięki czemu nie jeden czytelnik może utożsamiać się z nimi. A do tego autorka ma niezwykle lekkie pióro, dzięki czemu przez książkę wręcz płynie się.
A o czym jest ?Światło po zmierzchu?? To historia Julii, która do tej pory była gwiazdą. Ale jak to z gwiazdami bywa z czasem zaczęła blednąć. Jej agentka próbuje jej pomóc, ale kapryśna kobieta w końcu postanawia wyjechać na wieś. U przyjaciółki zamierza przeczekać medialną burzę. To tam poznaje fotografia przyrody, Kosma. Mężczyzna woli spędzać czas ze zwierzętami i drzewami niż z ludźmi. Kolejną ciekawą postacią jest siostra Julki, Teresa. Kobieta dzieli swoje życie pomiędzy obowiązki domowe a opieką nad mamą. Pewnego dnia jednak stwierdza, że chce czegoś więcej i zamierza o to zawalczyć.
Z zapartym tchem śledziłam relację Julki i Kosmo. Trzymałam również kciuki za Teresę i cieszyłam się w raz nią, że w końcu zapragnęła czegoś więcej od życia. Każdą z tych postaci bardzo polubiłam i każda z nich zostanie ze mną na dłużej. Każda z tych postaci popełniała błędy i każda chciała być szczęśliwa. Pani Żaneta jak nikt inny potrafi tak wykreować swoich bohaterów by pokazać, że niezależnie od statusu społecznego, każdy człowiek boryka się z tymi samymi problemami. Książka dostarczyła mi wielu emocji. Wzruszyła, ale były również zabawne momenty. Znalazłam tutaj wszystko to czego szukam w powieściach obyczajowych i z niecierpliwością wyglądam kolejnej książki Pani Żanety Pawlik.

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?

Kama

ilość recenzji:423

14-08-2023 12:34

Światło po zmierzchu jest moim pierwszym spotkaniem z twórczością Żanety Pawlik i muszę przyznać, że bardzo szybko wsiąknęłam w wykreowany przez autorkę świat.
Bardzo szybko obdarzyłam sympatią główną bohaterkę, która pod noszoną na co dzień maską osoby zimnej i nieprzystępnej skrywa gorący temperament.
Z zapartym tchem śledziłam rozwój jej relacji z - delikatnie mówiąc- niezbyt towarzyskim ,lecz wrażliwym na piękno natury Kosmą- zdolnym fotografikiem, ze sporym emocjonalnym balastem
Nie od dziś bowiem wiadomo, że uczucia za nic mają dzielące ludzi różnice czy status społeczny, w końcu serce nie sługa.
Czy ta dwójka odnajdzie wspólne szczęście?
Jedną z niewątpliwych zalet tej powieści jest jej wielowątkowość.
Bardzo poruszył mnie również wątek siostry Julki - Teresy.
Żony i matki , którą przytłoczyły trudy codzienności obarczonej dodatkowo koniecznością opieki nad chorą na demencję matką.
Jak każdy człowiek kobieta ma swoje granice ..
Teresa zaś postanawia zawalczyć o odmianę w życiu swoim oraz tych których kocha.
Czy jej się uda?
Pani Żaneta stworzyła niezwykle piękną poruszającą serce opowieść o zwykłych ludziach z którymi może się utożsamić wielu czytelników.
Nie stroni od tematów trudnych i bolesnych a swoją prozą skłania do refleksji.
Jeśli szukacie opowieści nietuzinkowej ,napisanej z lekkością lecz niosącej przesłanie-serdecznie polecam tę pasjonującą lekturę.????

Opinia bierze udział w konkursie

Czy recenzja była pomocna?