Szara dama (twarda)

Pewnego dnia grupa przyjaciół trafia do karczmy przy młynie, gdzie na jednej ze ścian wisi intrygujący portret tajemniczej kobiety. Obraz fascynuje jedną z bohaterek opowiadania, która prosi właściciela oberży o więcej informacji na temat portretu. Okazuje się, że mężczyzna dysponuje autentycznym pamiętnikiem tytułowej szarej damy uwiecznionej na obrazie i chętnie podzieli się tajemniczymi zapiskami. Czytelnik opowiadania poznaje zawartość diariusza razem z ciekawską bohaterką.

"Szara dama" Elizabeth Gaskell to nowela z 1861 roku z iście gotyckim zacięciem. Znaleźć tu można wszystko to, co najbardziej pożądane w tego typu tekstach: potężny zamek, nieprzyjazne oczy służby, podejrzliwość wobec najbliższej osoby, zamknięte drzwi i mroczne tajemnice, a wszystko ukryte w cieniu lub spowite gęstą mgłą. Tej opowieści absolutnie nie można odmówić uroku!

Pomijając niesamowity klimat towarzyszący "Szarej damie", utwór jest uniwersalną opowieścią o potrzebie miłości, lojalności i szczęścia. Niestety, główna bohaterka noweli Gaskell nie ma okazji doświadczyć tych wszystkich pozytywnych uczuć. Przeciwnie, Anna staje się ofiarą własnej niewiedzy, konwenansu oraz sprytu pewnego zakochanego w niej bogacza - tak przynajmniej wyglądają pozory, natomiast rzeczywistość jest dużo gorsza. Jaki sekret skrywa młody, przystojny i zamożny pan de Tourelle? Koniecznie sprawdźcie sami!

"Szara dama" to, niestety, króciutki tekst. A chciałoby się nieco dłużej towarzyszyć zmaganiom Anny, poznać więcej szczegółów z jej życia, przyjrzeć się też innym bohaterom... Lecz autorka postanowiła inaczej, a nam pozostaje uszanować jej decyzję i delektować się tym, co mamy. Gorąco zachęcam do zapoznania się z tym leciwym, choć uniwersalnym tekstem, który z całą pewnością pochłonie Was bez reszty!

Mam wrażenie, że jestem chyba ostatnią osobą, która poznała twórczość autorki, ale nie ma tego złego, bo teraz mam trochę do nadrobienia. Jeżeli jest tutaj ktoś, kto lubi książki Jane Austen to ta pozycja przypadnie wam do gustu. ?Szara dama? to książka, która może nie jest przepastnie gruba, ale w tych kilku rozdziałach chwyta za serce. Zamki, lochy, etykieta, mroczne klimaty i nie tylko to tylko część tego, co poznacie w tej pozycji. To jedna z tych książek, w których czujesz każdą emocje bohaterów, czujesz przeszywające zimno lub ciepło tamtejszego klimatu, i to jest według mnie wspaniałe. Standardowo zachęcam do poznania opisu, chyba że tak jak ja idziecie na całość i poznajecie treść w trakcie czytania.

?Szara dama? to książka, która ma w sobie odrobinę dreszczyka, dziwnych zbiegów okoliczności, ale i tajemnicę która przysporzyła naszej bohaterce problemów, z którymi musi się zmagać. Lubicie pamiętniki? Anna Scherer (główna bohaterka) spodobała się pewnemu Francuzowi de Tour Elle. Nie byłoby, w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że pochodzi z rodziny młynarzy, więc nacisk rodzinny na ślub i podwyższenie statusu społecznego jest ogromną presją. Wiecie jak to jest w literaturze, gdzie młodziutka, piękna dama poślubia bogatego starszego kawalera w tamtych czasach nie była niczym nadzwyczajnym, ale tutaj mamy coś więcej. Oczywiście nie zdradzę nic więcej. Ile jest w stanie poświęcić kobieta do poprawienia swojego bytu, samopoczucia? Uwieźcie, że bardzo wiele.

Lata 40. XIX w. i rola kobiety we wspólnym domu mocno różni się od tego, co mamy w dzisiejszych czasach. Dlatego z całego serca zachęcam raz jeszcze po zapoznania się z tą pozycją.

?Wbiegłam skwapliwie, ażeby pomiędzy nimi odszukać ukochane pismo, gdy wtem jakiś przeciąg zgasił świecę i pozostałyśmy w ciemności.?

Sto sześćdziesiąt dwa lata minęły od napisania opowiadania, od tego czasu wiktoriański rys nieuchronnie przebrzmiał, ówczesne węzły krępujące wolność kobiet rozsupłały się. Jednak odbiorca przyjemnie poddaje się panującemu napięciu, z zainteresowaniem patrzy na historię. Nieśmiała i bezwolna kluczowa postać zestawiona z silną osobowością i przebojowością służącej. Historia Anny Scherer, córki młynarza, zapisana na kartach starego pamiętnika, a właściwie listu kierowanego do córki, pełna jest smutku i rozpaczy, ale też mrocznych i złowieszczych nut.

Jako młoda niewiasta wydana zostaje za mąż za człowieka z arystokratycznego pochodzenia i słynącego z bogactwa, cechującego się zazdrością i podejrzliwością przeplataną egoistyczną miłością. De la Tourelle skrywa przed światem sekrety, których poznanie nie jest bezpieczne dla nikogo, kto zna mężczyznę. Ciekawie wpleciony w fabułę wątek kryminalny stopniowo przybiera silne odcienie nie tyle błękitnej, co ciemnej czerwieni. Coraz gęstsza groza otacza dwie kobiety. Czy uda się im wyzwolić od niebezpieczeństwa czającego się w zamku, usytuowanym w pobliżu wysokich gór i zawieszonym na szczycie skały, oraz jego mieszkańców? Krótka przygoda czytelnicza, w gotyckim klimacie, sympatycznie umilająca czas. Trochę dreszczyku emocji, zagadkowe zachowania postaci, szybkie spojrzenie na połowę dziewiętnastego wieku.

Jest to krótkie, liczące 90 stron, opowiadanie z zaskakującymi elementami grozy. Kolejny raz autorka zabrała mnie w magiczną podróż do XIX-wiecznej Anglii i kolejny raz udowodniła, że nie ilość, a jakość ma znaczenie. W Szarej damie mamy wszystko to co blisko 200 lat temu straszyło, przerażało, wzbudzało grozę oraz ciekawość. Na pierwszy plan wysuwają się: stare, tajemniczą budowlę, mroczną i wyjątkowo ponurą, tajemniczy mężczyzna, o którym tak naprawdę do końca niewiele wiadomo, tajemnicza, odrobinę nieporadna, ale piękna bohaterka i dziwne zdarzenia, jakie są z nią związane. Do tego elementy grozy, otulające od pierwszej strony mrok i groza, wiele niewiadomych i wyczuwane pod skórą (tak wiem, ale takie rzeczy wyczuwa się podskórnie) strach, zaskoczenie, groza. Mamy tez tajemnicze, doczytywane teksty. Szkoda tylko, iż autorka swoich postaci nie obdarzyła komentowaniem czytanych tekstów. Nadałoby to dodatkowego kolorytu całej opowieści. Co istotne, w książce Gaskell umieściła coś na kształt przesłania, protestu, informacji dot. sytuacji kobiet pod koniec XVIII wieku. To bardzo wyrażny protestbook. Jak na tamte lata, II połowę XIX wieku gdy książka powstała, to coś niezwykłego. Brawa dla autorki. Niewielka objętość może czynić lekki zawód, ale w momencie gdy poznamy treść, gdy się w nią zagłębimy, od razu będziemy wiedzieć, że forma, treść mają największe zdarzenie. Czyta się doskonale, szybko. A finał zaskakuje i sprawia, iż cała historia na długo pozostanie w pamięci. Szara dama to opowieść pełna smaków i smaczków, pozycja dla tych, którym się nie spieszy, którzy potrafią docenić piękna literaturę dla osób nie oczekujących akcji w stylu ? zabili go i uciekł. Gorąco zachęcam was do lektury. Jestem pewna, że dacie się oczarować stylowi pisarskiemu Elizabeth Gaskell, ja dałam się porwać i z niecierpliwością oczekuję wydań kolejnych jej powieści.