Trasa promocyjna (twarda)

Trasa promocyjna to kolejny intrygujący i mocno nietuzinkowy komiks, który pojawił się na naszym rynku dzięki Marginesy. Mamy tutaj do czynienia z dowcipną i mocno surrealistyczną historią autorstwa Andi Watsona, która powinna trafić w gusta co bardziej wymagających miłośników powieści graficznych.

Głównym bohaterem tytułu jest G.H. Fretwell, pisarz którego popularność raczej nie należy do największych. Zresztą tak samo jest z jego talentem, który lokuje go pośród wielu innych przeciętnych twórców. Na pewno jednak nie odstręcza go to od dalszej ciężkiej pracy i podejścia do swojego zawodu z wielkim zaangażowaniem. Częścią jego obowiązków jest odpowiednia promocja swoich dzieł. W tym właśnie momencie rozpoczyna się właściwa historia. Poznajemy bohatera, kiedy wyrusza on w tytułową trasę promocyjną swojego nowego dzieła ?Bez K?. Nic nie idzie jednak po jego myśli, a każdy kolejny krok pociąga za sobą następne pasma absurdu i nieszczęścia. Punktem zwrotnym staje się moment, kiedy zostaje okradziony ze swojej walizki, w której trzymał swoją nową książkę. Policja niespecjalnie jest zainteresowany rozwiązaniem całej sprawy, mają inne ?poważne? zadania na głowie. Dodatkowo w księgarni, w której miał promować swoje dzieło, czeka na niego tylko właścicielka, która nazywa się dokładnie tak samo, jak jego żona (dość istotny szczegół dla całej historii). Z każdą kolejną stroną robi się coraz dziwniej i bardziej nieprzewidywanie. Fretwell nie tylko nie ma okazji wypromowania swojej twórczości, ale zostanie wplątany w sprawę, która mocno namiesza w jego życiu.

Komiks reklamowany jest przez wydawnictwo jako kafkowska czarna komedia. Z całą pewnością nie jest to określenie na wyrost i wyraźnie autor tego dzieła czerpał inspirację z prac czeskiego pisarza (nie zawsze tych najbardziej oczywistych), jednocześnie dodając do historii sporo od siebie. Dzięki temu powstał naprawdę mocno nietuzinkowy tytuł, obok którego nie można przejść obojętnie. Ilość absurdu, przenikliwości twórcy w obserwowaniu świata realnego, surrealizmu i satyry, jaka została tutaj umieszczona, potrafi mocno zaskoczyć. Z początku komiks może wydawać się łatwy, prosty i przyjemny, szybko jednak zamienia się w tytuł, gdzie nic nie jest nadmiernie oczywiste, a każdy kolejna strona dostarcza czytelnikowi niezapomnianych wrażeń. Kolejne następujące tutaj po sobie wydarzenia, nawet te najbardziej błahe (jak np. chęć napisania cię herbaty, a otrzymywanie zawsze kawy), mają tutaj ogromne znaczenie dla całej historii i stają się integralną częścią mocno ?zwariowanego? klimatu komiksu. Dość istotną kwestie pełnią tutaj dialogi, które jak na komiks o pisarzu przystało, muszą mieć wpływ na całe dzieło. Nie są one jedna wysunięta na pierwszy plan, pełnią raczej funkcję idealnego uzupełnienia. Dzięki temu ich błyskotliwość i nietuzinkowość jest przez czytelnika jeszcze mocniej zauważana.

Decydując się na sięgnięcie po ten tytuł, należy być jednak gotowym na jego nietypową formę, w której nie brakuje fabularnych powtórzeń i mniejszych lub większych udziwnień. Z całą pewnością nie jest i nie będzie to tytuł dla każdego. Jeśli jednak ktoś lubi mocno ?nietypowe? powieści graficzne, w których dominuje brytyjski absurd, a treść może mieć wiele znaczeń, to zdecydowanie jest to pozycja, z której lektury będzie więcej niż tylko ukontentowany.

Jeśli chodzi o oprawę graficzną, to najlepiej napisać, że dobrze dopasowana jest ona do treści tytułu. Nie ma jednak tutaj mowy o rysunkach, które mogłoby zapierać dech w piersiach. Twórca od samego początku stawia na skrajnie prosty i mocno schematyczny styl, będący w zasadzie samym szkicem.

Trasa promocyjna tak jak zostało to wielokrotnie wspomniane w recenzji to dzieło nietuzinkowe, które czyta się z wielką niekłamaną przyjemnością, a całość wciąga do tego stopnia, że album odkłada się dopiero po jego zakończeniu. Mamy więc tutaj do czynienia z solidnym kawałkiem komiksowej twórczości, którym zdecydowanie warto się zainteresować.

JÓZEF BEZ ?K?

Czymś musiał narazić się innym
Czy tylko tym, że był niewinny
(?)
Kim jest Józef K.?
Józef K. prawdziwy?
- Pidżama Porno

Najnowszy komiks od Marginesów reklamowany jest jako kafkowska czarna komedia w stylu retro. I faktycznie coś w tym jest, szczególnie jeśli mowa o oldschoolowej stylistyce samej szaty graficznej. Ale i jest tu też coś z absurdalnej machiny wciągającej człowieka, niczym w ?Procesie? Kafki?. Może nie podane w aż tak oniryczny i dziwny sposób, może bez dawki takiej symboliki, jaką ociekało tamto wybitne dzieło literatury, ale trzeba przyznać, że ?Trasa promocyjna? ma w sobie coś więcej, niż tylko prostą opowieść o zmagającym się z problemami pisarzu.

G.H. Fretwell nie jest autorem jakichś wielkich hitów. To właściwie drugorzędny brytyjski pisarz, który jakoś tam na rynku wydawniczym sobie radzi. Teraz właśnie wyrusza w trasę promującą jego najnowsze dokonanie, powieść ?Bez K?, ale od samego początku nic nie idzie tak, jak powinno. Nie dość, że na wstępie ktoś kradnie walizkę z jego książkami, a policja nie ma większej ochoty zajmować się tą sprawą, twierdząc że ma ważniejsze śledztwa na głowie, to jeszcze szybko okazuje się, że na spotkania autorskie nikt nie przychodzi. Nawet klienci księgarni wolą dopytywać o najnowszy hit, ?Sjena palona?, niż interesować się prozą Fretwella. A to wcale nie największy problem. Drugiego dnia okazuje się bowiem, że zniknęła właścicielka księgarni, w której dzień wcześniej nasz pisarz miał spotkanie i to on był ostatnią osobą, która ją widziała. Co gorsza to wcale nie koniec jego problemów?

Jeżeli sceptycznie podchodzicie do tego komiksu, bo pamiętacie, że Andy Watson dał się nam poznać jako autor przeciętnej miniserii ?Aliens vs Predator: Xenogenesis?, to porzucić to myślenie. ?Trasa promocyjna? bowiem stanowi kawał świetnego, wręcz rewelacyjnego komiksu, w którym pozornie dzieje się niewiele, a jeszcze mniej widać w samych ilustracjach, ale klimatyczna opowieść, która w swym leniwym rytmie porywa czytelnika, niczym tornado.

?Trasa promocyjna? to komiks bardzo ascetyczny, ale w tym tkwi jego wielka siła. Bohater o wyglądzie jakby wyrwanym z ?Fistaszków? przemierza świat niemal pozbawiony czerni. Świat prosty, oniryczny? Brnie przez niego rozmawiając z kolejnymi postaciami, ale chociaż mówi dużo i dużo słucha, nawet te dialogi są podane w ascetycznej formie, którą pochłania się szybko i czasem ze zdumieniem. Zdumieniem, bo dużo tu dziwności, dużo absurdów, a jednak fabuła pozostaje bliska życia, realistyczna. I mamy tu także intrygującą, iście kryminalną zagadkę oraz kafkowskie nawiązania.

Oczywiście album robi takie wrażenie też dzięki wyminiętej szacie graficznej. Kreska jest maksymalnie uproszczona. To właściwie szkic tyle, że zrobiony tuszem, a nie ołówkiem. Bohaterowie i ich świat wydają się być ledwie snem na jawie, a jednak pozostają realni. Efektu dopełnia stylizacja na stare komiksy z samego początku istnienia gatunku, dzięki czemu całość sprawia wrażenie przedruku dawnych publikacji, gdzie czas zatarł już nieco ostrość kreski, ale nie czytelność rysunków.

Wszystko to razem wzięte daje bardzo, bardzo ciekawy efekt finalny. Komiks niby leniwy, a do pochłonięcia jednym tchem. Niby realny, a jakby oniryczny. Niby obyczajowy, a kryminał. Niby nic takiego, a wyśmienita rzecz. Warto jest się w niej zanurzyć.