Upiór Opery (twarda)

Czy potwór ma prawo kochać?
Muszę przyznać, że dawno nie czytałam czegoś tak dobrego. "Upiór opery" rozbudził we mnie gorącą miłość do klasyków. Książka porusza kwestie wyjątkowo delikatne i bolesne, a także uwypukla naszą ludzką przywarę - oceniania ludzi przez pryzmat ich wyglądu. "Upiór opery" to gorzka historia człowieka, którzy chciał żyć jak każdy, kochać jak każdy - jednak jego niewyobrażalna brzydota zagnała go w podziemia Opery, gdzie żył i tworzył - wszak Erik był muzycznym geniuszem. O samym upiorze dowiadujemy się stopniowo z relacji innych osób, które niejasno kreślą sylwetkę tajemniczego Głosu. Muszę przyznać, że Gaston Leroux swoim sposobem pisania wyprowadził mnie na manowce(nic więcej nie mogę zdradzić) - bardzo chciałam uwierzyć w historię, którą stworzył, w historię nieszczęśliwego geniusza, obdarzonego wieloma talentami, ale tak brzydkiego, że nikt nie mógł na niego spojrzeć bez uczucia strachu i odrazy. Pod koniec nie mogłam się powstrzymać od ronienia łez. Z pewnością będę do tej książki wracać.

"...istniał naprawdę... choć przybierał pozór widma, czy raczej upiora, przemykającego jak cień wśród cieni..."

Klasyka, której nie oprze się nikt, kto choć raz poczuł satysfakcję z bytności w znakomitej powieści grozy. Ja przynajmniej z niekłamaną przyjemnością rozsmakowuję się w książkach napisanych elegancko, szykownie i wdzięcznie. "Upiór opery" to majstersztyk oddziaływania na wyobraźnię czytelnika, intrygująco podkręca atmosferę, umiejętnie podsyca ciekawość, sprawnie odwołuje się do sprzecznych osądów, zgrabnie gra na emocjach. Narracja zdradza, że powieść powstała ponad wiek temu, ale nie tyle stylem językowym, co warto podkreślić, posiadającym mnóstwo uroku, co silnym odwołaniem do francuskiego zwierciadła społecznego i kulturowego minionej epoki. Czarująco uwodzi swoboda prowadzenia scenariusza zdarzeń, zgrabne przybliżenia i oddalenia emocji, ciekawa mieszanka elementów różnych gatunków literackich.

Wkraczamy w świat, który dawno okrył kurz historii, podążamy śladami oprószonymi przeszłymi wzorcami obyczajowości, jednocześnie zachwycamy się intensywnymi wrażeniami i odczuciami. Pojawia się niezaprzeczalna uniwersalność opowieści, niezmienny zbiór prawd o człowieku. Miłość miesza się z nienawiścią, oddanie z zemstą, piękno z brzydotą, dobre uczynki ze złymi. Nawet za kilkadziesiąt lat, czytelnik biorący tytuł do ręki, będzie nim zachwycony, bo chociaż sceneria społeczna nie będzie aktualna, to wczucie się w przeżycia bohaterów przyjdzie z łatwością, a przy tym dostarczy sporo materiału do refleksji. A właśnie o to chodzi, aby relaks z książką nosił znamiona przyjemnej rozrywki i wyzwalał impuls do ciekawych rozważań.

Gaston Leroux stworzył niejednoznaczne postaci. Naprzemiennie skłaniamy się do różnych osobowości. Upiór daje się lubić, choć uwalnia grozę szaleństwa. Młody arystokrata wywołuje pozytywne odczucia, ale ukazuje ciemne strony charakteru. Zdolna śpiewaczka wzbudza współczucie, jednak zarzucamy jej swoistą bierność. Właśnie kobiecy pierwiastek wychodzi najgorzej w konfrontacji, daje się traktować przedmiotowo, jak instrument, na którego uczuciach można wygrywać dowolne melodie. Mglisto, niepokojąco, osobliwie, w kontakcie z niepojętym zaświatem, straszliwą klątwą, diabelską machinacją. A wszystko na terenie opery, miejsca wypełnionego muzyką, aktorstwem i iluzją. Przepiękna oprawa graficzna książki, wydanie dopracowane w każdym calu, zasługuje na miano kolekcjonerskiej perełki.

Upiór Opery powstał w 1909 roku i jest jedną z najsłynniejszych gotyckich opowieści grozy. Po ponad 100 latach i obecności we współczesnej kulturze, książka wciąż zachwyca i nie pozwala o sobie zapomnieć. Dużą rolę odgrywa tutaj sposób, w jaki książka została napisana. Narratorem jest bowiem człowiek, który szuka sensacyjnej i emocjonującej historii, dzięki której zyska sławę. Próbuje udowodnić, że tytułowy Upiór Opery był rzeczywistą osobą i w tym celu przepytuje ludzi, którzy pracowali niegdyś w Operze, szuka dawnych zapisków i wspomnień oraz zwiedza podziemia, szukając tajnych przejść. Całą historię poznajemy zatem z punktu widzenia wielu osób, często mamy tutaj historie w historiach, a akcja jest kilkukrotnie przerywana, aby wyjaśnić niektóre wydarzenia, a po pewnym czasie wracamy do porzuconych wątków. Zdarza się, że narrator przytacza słowa innych osób, fragmenty ich pamiętników, czy listów, co powoduje, że nabiera mocnego osadzenia w rzeczywistości. Niemniej jednak jest to w dużej mierze fikcja literacka, choć inspirowana kilkoma prawdziwymi wydarzeniami i odniesieniami do współczesnych autorowi artystów.

Jak wcześniej wspomniałem jest to gotycka powieść grozy. Co prawda nie znajdziemy tutaj elementów nadprzyrodzonych, choć z początku można odnieść wrażenie, że tytułowy Upiór Opery jest duchem, którego widzą nieliczni i który potrafi płatać figle. Z czasem okazuje się jednak, że to tylko zręczne oszustwo. Mamy jednak za to tajemnicze, duszne i ciemne podziemia Opery Paryskiej, które skrywają niejedną tajemnicę i sekretne przejścia, co tworzy bardzo ciekawy nastrój w trakcie czytania. Mamy również antynomiczna parę - Erika i Christinie - przerażający, oszpecony mężczyzna oraz piękna i delikatna solistka. Ważną rolę w całej historii odgrywa również wątek obsesyjnej miłość Upiora do Christinie, co stawia przed czytelnikiem wiele pytań, niekoniecznie łatwych i oczywistych.

Erik jest postacią tragiczną i bardziej skomplikowaną niż może się to wydawać na pierwszy rzut oka. Z powodu wyglądu został odrzucony przez swoich bliskich, zepchnięty na drogę zbrodni i skazany na życie na marginesie społecznym. Uważa się niegodnego szczęścia, miłości, czy po prostu normalności. Jednocześnie nie zgadza się na własne cierpienie za niepopełnione winy. Natomiast Christine jest córką szwedzkiego skrzypka, która po śmierci ojca nie chciała śpiewać i była niewyróżniającą się chórzystką. Dopiero lekcje z Erikiem przywróciły jej głos i rozpoczęła się jej sława. Pod koniec powieści staje przed bardzo trudnym wyborem, którego mężczyznę ma wybrać - Erika, czy Raoula. Z pierwszym łączy ją pasją do muzyki i obietnica sławy, drugi natomiast oferuje tradycyjną rodzinę i pozycję społeczną.


Pod względem wydania, wydawnictwo Vesper znów stanęło na wysokości zadania. Nie dość, że niniejsze wydanie zostało gruntowanie przejrzane, poprawione i uzupełnione w przekładzie Andrzeja Wiśniewskiego, to jeszcze zostało poszerzone o szczegółowe przypisy. Łącznie jest ich ponad 35 stron i zostały zamieszczone na końcu książki, a nie w tekście, co było bardzo dobrym rozwiązaniem. Dodatkowo mamy również Portret artysty napisany przez Andrzeja Wiśniewskiego oraz obszerne posłowie napisane przez dr hab. Dorotę Babilas z Uniwersytetu Warszawskiego. Całości dopełniają piękne i klimatyczne ilustracje, autorstwa francuskiej malarki Anne Bachelier.


Upiór Opery jest historią zdeformowanego mężczyzny, który mieszka w Operze Paryskiej i zakochuje się nieszczęśliwie w jednej z solistek. Jest to powieść, która od pierwszych stron mnie porwała wartką i ciekawą akcją, mrocznym klimatem i wieloma barwnymi postaciami. Zaś wydanie książki jest po prostu fenomenalne! Polecam!

?Upiór opery? to historia, z którą jestem emocjonalnie związana, od czasu gdy przed wielu laty obejrzałam film o nieszczęśliwej miłości potwora i ślicznej solistki Opery Paryskiej. W pamięci najbardziej utkwiła mi poruszająca scena przy podziemnym jeziorze. W głowie nadal rozbrzmiewa mi muzyka operowa i organowa zapewniająca klimatyczną, mroczną oprawę temu klasycznemu romansowi grozy.

Dzięki temu cudownemu, pełnemu wydaniu wzbogaconemu genialnymi ilustracjami powróciłam do tajemniczego budynku opery, wypełnionego muzyką, gwałtownymi emocjami, szaleństwem i zbrodnią.

Piękno kontrastuje tu z przerażającą brzydotą, niewinność z zepsuciem do szpiku kości. Sceny omdlewających z emocji kobiet, łkających u ich stóp mężczyzn i miłosnych wyznań na cmentarzu przy świetle księżyca dopełniają klimatu powieści.

To wszystko stanowi o wyjątkowości, powiedziałabym nawet genialności tego dzieła, które teraz doczekało się godnej siebie oprawy.