Wyspa doktora Moreau (twarda)

Pierwszego lutego 1987 roku doszło do zatonięcia statku ?Piękna Pani?. Katastrofę przeżył niejaki Edward Prendick, jednak uratowano go niespełna rok od tragicznego zdarzenia. Odnaleziony rozbitek zaczął głosić dramatyczne historie o tym, jakoby na wulkanicznej wyspie Nobla miało dochodzić do mrożących krew w żyłach eksperymentów. Jak Edwardowi udało się ocaleć? I ile prawdy zawartej jest w jego opowieściach?

Zamieszkanie na bezludnej wyspie położonej gdzieś w odległej części świata, z dala od cywilizacji to marzenie kłębiące się w niejednej głowie. H.G. Wells nakreślił jednak obraz wyspy, na której nikt nie chciałby się znaleźć nawet na chwilę. Autor stworzył miejsce, gdzie nawet rajskie krajobrazy, promienie słońca i zielone palmowe liście nie są w stanie zrekompensować głośnego, agonalnego skowytu zwierząt. Głosu istot, którym cierpienie zadaje sam człowiek.

Wątpliwej sławy naukowiec doktor Moreau przeprowadzał wiwisekcje bez ważnego powodu, robił to jedynie po to, by zaspokoić swą chorą ciekawość dotyczącą granicy plastyczności żywego ciała. W głowie uczonego było dość miejsca na skomplikowane zagadnienia dotyczące klonowania organizmów, nie starczyło go już jednak na pojęcie moralności i humanitaryzmu. Doktor Moreau to postać emblematyczna, która stanowi symbol okrucieństwa, do jakiego zdolny jest człowiek. Pozbawione sensu i skrajnie okrutne eksperymenty przedstawione w tej książce nie są pojedynczym odchyleniem. Potworów w ludzkiej skórze nie trzeba szukać daleko, wystarczy sięgnąć pamięcią zaledwie do czasów II wojny światowej i osławionego Josefa Mengele.

?Wyspa doktora Moreau? to powieść ponadczasowa, która nie tylko podważa sensowność eksperymentów przeprowadzanych na zwierzętach, ale także skłania czytelnika do refleksji nad tym, gdzie kończy się człowieczeństwo. Omawiana pozycja powstała niemal 120 lat temu i stała się zaczynem dla wielu dzieł literackich i kinematograficznych. Treść książki jest prosta, lecz dosadna, dlatego trafiać będzie do czytelnika w każdym wieku. Niezależnie od Waszej metryki ? polecam po nią sięgnąć, jeżeli do tej pory nie mieliście jeszcze takiej okazji.

"Badanie natury czyni człowieka tak bezlitosnym jak sama natura.?

Eksytująco przekonuje twórczość Wellsa, sięgam po nią z ogromną przyjemnością i zainteresowaniem, wiem, że zapewni potężną dawkę rozwijającej rozrywki i świetny materiał do snucia szerokich refleksji. ?Wyspa doktora Moreau? przekonuje intrygująca fabułą, specyficznym klimatem grozy i uniwersalnymi przesłaniami. Przyjazna i obrazowa narracja swobodnie wciąga w liczne przygody i frapujące rozważania. Nie ma większego znaczenia, że książka powstała sto dwadzieścia cztery lata temu, bo chociaż z racji dokonanego od tego czasu postępu naukowego nie zdoła przebić się do dominujących zarysów współczesnego dorobku nauk przyrodniczych, to jednak rewelacyjnie podtrzymuje więź z filozofią i etyką. Stawiane pytania nie tracą na atrakcyjności i zasadności, pozostają aktualne wraz z przesuwaniem granic, dociekań i możliwości.

W naturze człowieka leży niczym nieskrępowana ciekawość, zawsze znajdzie się ktoś, kto za pośrednictwem drastycznych rozwiązań szukać będzie odpowiedzi na kwestie dotyczące istoty człowieczeństwa, wyjątkowości gatunku ludzkiego, natury zwierzęcości, możliwości rozciągnięcia symboli ludzkich i cech zwierzęcych. Fascynujące eksperymenty naukowe, zapuszczanie myśli i czynów oscylujących wokół zabawy w boga i odgrywania nadrzędnej roli w świecie gatunków. Człowiek w pogoni za pełną władzą nad przyrodą i poczuciem nadprzyrodzoności gotów jest do potępianych i wątpliwych moralnie kroków. Czy cokolwiek jest w stanie go od tego powstrzymać? Reguły prawne, zbiorowy konsensus, poczucie przyzwoitości, zgodność z wpojonymi zasadami? Czy zawsze znajdzie się sposób na obejście barier i uzasadnienie niecnych czynów? W którym punkcie zaczyna się degradacja człowieczeństwa, chylące ku upadkowi awansowanie do agonii?

Dziwnym splotem okoliczności rozbitek Edward Pendrick dostaje się na oddaloną od żeglugowych szlaków wyspę. Szybko przekonuje się, że w izolowanym środowisku szalony fizjolog Moreau i pomocnik Montgomery badają plastyczność form żywych, powołują do życia hybrydowe istoty i próbują wtłoczyć je w kanony kultury, nadają im cechy ludzkich osobowości. Rodzi się silny wewnętrzny opór wobec ich praktyk, choć jednocześnie też świadomość, że wiele takich śmiałych idei popycha naukę ku postępowi. To coś więcej niż dwudzielność natury, dychotomiczny konflikt interesów, to także przymykanie oka na cierpienie zwierząt i dyskomfort psychiczny człowieka, dla dobra przełomowych odkryć i realizacji ambitnych planów. Wkraczamy w obszary podwójnej moralności i usprawiedliwiania zła racjonalnością. Widzimy jak ewoluują przekonania Pendricka, które trwają jako nienaruszalna opoka, a które podlegają metamorfozie.