Zapach prochu i lawendy

?Zapach prochu i lawendy? to jedna z tych powieści, której fabuła, bohaterowie i poruszane problemy potrafią na długo zapisać się w pamięci czytelnika. Na kartach swojej powieści Mariusz Gładzik przedstawia czytelnikom historię swojego dziadka Józefa, który urodził się na Wołyniu. Choć jego rodzina była bardzo biedna, jej członkowie darzyli się miłości i szanowali. Mieszkając w małej wsi na wschodzie II Rzeczpospolitej, od najmłodszych lat uczył się pracy, wpajano mu szacunek dla wszystkich ludzi bez względu na ich narodowość, czy status społeczny. Mimo wielu dramatycznych przeżyć chłopiec odznaczał się pogodą ducha oraz życzliwością do ludzi i zwierząt. Bardzo duży wpływ na jego życie miała Marusia, dziewczyna narodowości ukraińskiej, którą poznał w okresie dzieciństwa. Z biegiem lat przyjaźń przerodziła się w miłość między nimi. Życie zakochanych uległo zmianie, gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, a ich mała ojczyzna padła łupem Sowietów. Dla Józefa, jego rodziny i przyjaciół przyszły bardzo trudne czasy, gdy wartości i zasady, w jakich się wychowali i w które wierzyli, zostały wystawione na ciężką próbę.

Lektura ?Zapachu prochu i lawendy? było moim pierwszym spotkaniem z twórczością Mariusza Gładzika. Sięgając po nią, liczyłem na dobrze napisaną beletrystykę historyczną, poruszającą tematykę dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej. Oprócz przedstawienia historii dziadka autora, książka porusza bardzo złożone tematy, takie jak przedwojennych relacji polsko-ukraińskich, rzezi wołyńskiej, służby Polaków w Armii Ludowej oraz pojednania między Polakami, Ukraińcami i Niemcami. Moim zdaniem tym, co wyróżnia tę książkę, jest piękny i żywy język, jakim została napisana. Autor, korzystając ze wspomnień dziadka oraz wiedzy historycznej, bardzo szczegółowo przedstawia realia życia mieszkańców wołyńskiej wsi w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Ważnym elementem historii są zmiany, jakie zachodzą w mentalności ludzi w okresie okupacji niemieckiej i nadejścia Armii Czerwonej.

Jedynym elementem książki, który moim zdaniem powinien zostać zmieniony, jest zakończenie książki. Rozciąganie go do prawie stu stron jest moim zdaniem niepotrzebne. Mimo to ?Zapach prochu i lawendy? to książka wyjątkowa, dająca do myślenia i pozostająca w pamięci na długo.

Pisarz porownuje egzystencję człowieka do sinusoidy, w której na przemian królują strach i ukojenie. Życie to tak naprawdę tylko ulotna chwila, mgnienie oka w kontekście trwania całego wszechświata. Cienka oraz krucha nitka, która może zostać nieoczekiwanie przerwana w ułamku sekundy. Zaczyna się ono i kończy lękiem. Strachem przed samotnością, bólem bądź przemijaniem. Jednak występują też momenty wytchnienia, w jakich odnajdujemy spokój, potrafimy docenić piękno otaczającej nas rzeczywistości bądź cieszyć się z tego, co dał nam los.

Mariusz Gładzik pokazuje też odbiorcy, że wszyscy, bez względu na narodowość czy wyznanie, zasługują na szacunek. Każdemu z nas przysługuje takie samo prawo do życia oraz godnej egzystencji. Niestety, mimo tego iż poprzednie wojny przyniosły ze sobą całe naręcze nauki na przyszłość, istnieją osoby, które nic z tych lekcji nie wyniosły i znów sprowadzają na Ziemię krwawy horror, zbierający tragiczne żniwo.

"Zapach prochu i lawendy" należy do książek, które poruszają, zapadają w pamięć oraz zmuszają do refleksji. Niesie za sobą głębokie pokłady melancholii czy nostalgii, wywołuje mnóstwo emocji, osiadając w sercu ciężkim kamieniem. Jej tematyka nie jest łatwa, ale też przedstawiona historia należy do tych cięższego kalibru, gdzie co rusz przeplatają się ze sobą sprzeczne odczucia, zachowania lub motywy: życie i śmierć, empatia i bezwzględność, człowieczeństwo i bestialstwo, spokój i zagrożenie, zrozumienie i zemsta. Niemniej warto poznać tę pozycję, do czego gorąco Was zachęcam.