Znajdź spokój wewnętrzny

o­cje Emo­cje to nasz kolejny dzie­wi­czy ląd do pozna­nia i pod­bi­cia. Pano­wa­nie nad nimi nie polega na tłu­mie­niu ich far­ma­ceu­ty­kami czy dła­wie­niu w sobie, tylko na rozu­mie­niu ich, tak byśmy mogli inte­li­gent­nie ste­ro­wać swo­imi ener­giami emo­cjo­nal­nymi i inten­cjami [...]. Nade­szła pora, by ludzie doro­śli pod wzglę­dem emo­cjo­nal­nym, by stali się doj­rza­łymi, opa­no­wa­nymi emo­cjo­nal­nie i odpo­wie­dzial­nymi oby­wa­te­lami. Nie uczyni tego żadna magiczna pigułka. Doc Chil­dre, Heart­Math Solu­tions Nasze ciało nie odróż­nia zagro­że­nia fizycz­nego od stresu emo­cjo­nal­nego. Natu­ralna reak­cja stra­chu zwią­zana z mecha­ni­zmem walki lub ucieczki spra­wia, że orga­nizm odpo­wiada na fizyczny czy emo­cjo­nalny kry­zys pom­po­wa­niem do krwi odpo­wied­nich ilo­ści sub­stan­cji stre­so­wych, takich jak adre­na­lina, by zmo­bi­li­zo­wać do pracy serce, napiąć mię­śnie i skró­cić oddech w przy­go­to­wa­niu do szyb­kiego odwrotu lub star­cia. U tych jed­nak, dla któ­rych meta­fo­rycz­nym tygry­sem sza­blo­zęb­nym stała się wła­sna rodzina i dla któ­rych ucieczka nie wcho­dzi w grę, sub­stan­cje stre­sowe cią­gle buzują w ciele i mogą powo­do­wać fizyczne oraz psy­chiczne następ­stwa. W takich przy­pad­kach człon­ko­wie rodziny znaj­dują się czę­sto w powo­du­ją­cym dez­orien­ta­cję, bole­snym potrza­sku - chcą bowiem ucie­kać od tych osób, które ucie­le­śniają dom i ogni­sko domowe, lub z nimi wal­czyć. Dla dzieci żyją­cych w takich rodzi­nach ucieczka jest w zasa­dzie nie­moż­liwa, a walka z góry ska­zana na porażkę. Robią więc, co mogą: zasty­gają w bez­ru­chu albo odci­nają się od swo­ich reak­cji emo­cjo­nalnych, ucie­ka­jąc wewnętrz­nie. Choć stra­te­gia ta może poma­gać im ,,prze­brnąć" przez trudną sytu­ację, trwa­jącą nie­kiedy całe lata, dzieci te cier­pią wewnętrz­nie, gdyż utra­ciły dostęp do tego, co rze­czy­wi­ście się w nich dzieje. Mar­tin, mały chło­piec sto­jący w kamien­nym mil­cze­niu, prze­lęk­niony skie­ro­waną na niego zło­ścią, wyro­śnie praw­do­po­dob­nie na męż­czy­znę mają­cego nie­wielki kon­takt z wła­snymi emo­cjami. Kiedy chciał pobiec do swo­jego pokoju, kazano mu zostać na miej­scu i wszyst­kiego wysłu­chać. Kiedy chciał się roz­pła­kać, zabro­niono mu ronić łzy. Zro­bił więc jedyne, co pozo­sta­wało do zro­bie­nia: wyłą­czył się. Choć w doro­słym życiu może być świet­nym współ­pra­cow­ni­kiem, to jeśli cho­dzi o bli­skie związki, takie, w któ­rych odzywa się jego prze­szłość, może wyłą­czać się tak samo jak w dzie­ciń­stwie, wywo­łu­jąc poczu­cie odrzu­ce­nia u żony, która ma wra­że­nie, jakby mówiła do ściany. Wszy­scy mamy swoje emo­cjo­nalne ściany, jeśli jed­nak na głu­cho zamu­ro­wała je trauma inter­per­so­nalna, mogą spra­wiać wra­że­nie abso­lut­nie nie­prze­nik­nio­nych. Zdol­ność do ucieczki, zej­ścia z pola raże­nia nie­szczę­ścia ma pod­sta­wowe zna­cze­nie dla tego, czy u czło­wieka roz­winą się dłu­go­ter­mi­nowe objawy traumy, czyli poura­zowe zabu­rze­nie stre­sowe (Wylie, 2004). Osa­dza się ono w ciele w postaci zamro­żo­nych uczuć, potrzeb lub popę­dów - stłu­mio­nych chęci. Mimo że nie mamy świa­do­mo­ści, jakie kon­kret­nie są to chęci, mogą one oddzia­ły­wać na nas na pozio­mie pod­świa­do­mym. Po upły­wie wielu lat możemy na­dal żyć tak, jakby stre­sor był cią­gle obecny, jakby wie­lo­krot­nie doświad­czane naru­sze­nie naszego poczu­cia toż­sa­mo­ści i naszego świata wciąż cza­iło się za rogiem, ponie­waż tak mówią nam nasze ciało i nasz umysł. Sta­jemy się prze­czu­leni, nie­usta­jąco cze­kamy, aż spad­nie drugi but. Kiedy żona Mar­tina będzie czymś sfru­stro­wana i roz­złosz­czona, on może ponow­nie zasty­gnąć. Praw­do­po­dob­nie będzie mu nawet trudno nawią­zać kon­takt z tym, co czuje, nie mówiąc już o wyar­ty­ku­ło­wa­niu tego. Nie­świa­do­mie zmieni się znów w znie­ru­cho­mia­łego chłopca. To samo tabu doty­czące ade­kwat­nego odczu­wa­nia, które wystę­po­wało u niego w dzie­ciń­stwie, będzie teraz sys­te­ma­tycz­nie się wokół niego poja­wiać; Mar­tin sta­nie się emo­cjo­nal­nym nie­mową, jak to okre­ślam. Nie będzie ubie­rał swo­ich uczuć w słowa, a tym bar­dziej o nich roz­ma­wiał. Im bar­dziej więc sfru­stro­wana będzie jego żona, tym bar­dziej on będzie się wyco­fy­wał, wybu­chał lub mil­czał. W tym błęd­nym kole dawny pro­blem ponow­nie ożywa w teraź­niej­szo­ści. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki