Ebook Azjatyckie strategie polityki międzynarodowej i regionalnej mobi,epub

W do­tych­cza­so­we roz­wa­ża­nia na te­mat siły wpro­wa­dził do­dat­ko­wy ele­ment, któ­ry uwzględ­nił po­dział na we­nę­trze i ze­wnę­trze pań­stwa, prze­bie­ga­ją­cy wzdłuż gra­nic pań­stwa. We­dług nie­go, tra­dy­cyj­ne poj­mo­wa­nie siły w sto­sun­kach mię­dzy­na­ro­do­wych róż­ni się od poj­mo­wa­nia siły we wnę­trzu pań­stwa na czte­rech po­zio­mach. Pod­sta­wo­wą za­sa­dą or­ga­ni­zu­ją­cą po­dział na siłę we­wnętrz­ną i ze­wnętrz­ną jest du­alizm po­mię­dzy obo­ma śro­do­wi­ska­mi, któ­re z ra­cji pod­sta­wo­wych róż­nic w struk­tu­rze, or­ga­ni­za­cji oraz lo­gi­ce dzia­ła­nia, funk­cjo­nu­ją jako od­ręb­ne ca­ło­ści. Po pierw­sze, isto­tą zna­cze­nia siły w śro­do­wi­sku mię­dzy­na­ro­do­wym jest brak nad­rzęd­nej in­sty­tu­cji sta­no­wią­cej osta­tecz­ną in­stan­cje roz­strzy­ga­nia spo­rów mię­dzy­na­ro­do­wych. Dzię­ki temu siła sta­no­wi je­dy­ny spo­sób na za­bez­pie­cze­nie wła­snych in­te­re­sów. W prze­ci­wień­stwie do śro­do­wi­ska pa­nu­ją­ce­go we­wnątrz pań­stwa, gdzie osta­tecz­ną in­sty­tu­cją roz­strzy­ga­ją­cą spo­ry (oraz po­sia­da­czem siły, aby te roz­strzy­gnię­cia wy­mu­szać) są in­sty­tu­cje pań­stwo­we jak rząd lub sądy. Po dru­gie, kwe­stią istot­ną dla wy­mia­ru siły jest le­gi­ty­ma­cja, czy­li upra­wo­moc­nie­nie uży­cia siły. Wy­miar ten jest bez­po­śred­nio po­wią­za­ny z po­przed­nim, po­nie­waż ana­lo­gicz­nie, w śro­do­wi­sku mię­dzy­na­ro­do­wym za­kła­da­ny jest brak au­to­ma­tycz­nej le­gi­ty­mi­za­cji uży­cia siły, któ­rą cie­szy się w śro­do­wi­sku we­wnętrz­nym. In­ny­mi sło­wy, na ze­wnątrz pań­stwa brak jest po­wszech­nie przy­ję­tych za­sad praw­nych, któ­re re­gu­lo­wa­ły­by uży­cie siły, któ­re w śro­do­wi­sku we­wnętrz­nym za­war­te są w kon­sty­tu­cji pań­stwa. Trze­cim wy­mia­rem zróż­ni­co­wa­nia siły jest or­ga­ni­za­cja śro­do­wi­ska. Mię­dzy­na­ro­do­we opar­te jest na za­sa­dzie wie­lo­ści zróż­ni­co­wa­nych pod wzglę­dem moż­li­wo­ści oraz za­sad dzia­ła­nia pod­mio­tów, któ­re jest cha­otycz­ne oraz tur­bu­lent­ne; oraz we­wnętrz­ne: zhie­rar­chi­zo­wa­ne, upo­rząd­ko­wa­ne, o wy­raź­nie okre­ślo­nych nor­mach i za­sa­dach po­stę­po­wa­nia oraz o okre­ślo­nych ka­na­łach ko­mu­ni­ka­cji. Do­dat­ko­wo, w śro­do­wi­sku we­wnętrz­nym moż­na mó­wić o po­stę­pu­ją­cej ,,in­sty­tu­cjo­na­li­za­cji" sto­so­wa­nia siły, któ­ra co­raz bar­dziej ogra­ni­cza­na jest po­przez nor­my i za­sa­dy sto­so­wa­ne wo­bec oby­wa­te­li, in­sty­tu­cje po­wo­ła­ne do jej sto­so­wa­nia (sądy czy po­li­cja), a tak­że ich we­wnętrz­ne re­gu­ły po­stę­po­wa­nia. W prze­ci­wień­stwie, w śro­do­wi­sku mię­dzy­na­ro­do­wym, siła jest ro­zu­mia­na wciąż jako pro­sty akt prze­mo­cy sto­so­wa­ny przez jed­no­rod­ne pod­mio­ty. Ostat­ni, czwar­ty wy­miar to po pro­stu za­so­by, któ­re pań­stwo jest w sta­nie zmo­bi­li­zo­wać na po­trze­by za­sto­so­wa­nia siły oraz tech­nicz­ne moż­li­wo­ści ich prze­two­rze­nia na siłę opar­tą przede wszyst­kim o wy­miar mi­li­tar­ny25. Pod­su­mo­wu­jąc, tra­dy­cyj­ne ro­zu­mie­nie siły w ro­zu­mie­niu Cer­nyego opie­ra się na stric­te mi­li­tar­nym i prze­mo­co­wym uję­ciu, jako siły do pro­wa­dze­nia woj­ny (w śro­do­wi­sku mię­dzy­na­ro­do­wym) lub siły po­rząd­ko­we i po­li­cyj­ne (w śro­do­wi­sku we­wnętrz­nym)26. Dla kon­tra­stu, pod­da­jąc kry­ty­ce tra­dy­cyj­ne neo­re­ali­stycz­ne poj­mo­wa­nie siły, wska­zu­je na po­trze­bę re­kon­struk­cji tej ka­te­go­rii w na­uce o sto­sun­kach mię­dzy­na­ro­do­wych. Pod­sta­wo­wym po­stu­la­tem ba­daw­czym pod­no­szo­nym przez Cer­nyego jest zmniej­sze­nie roli gra­nic do po­zio­mu, w któ­rym prze­sta­ją one peł­nić swe funk­cje se­pa­ru­ją­ce obie lo­gi­ki or­ga­ni­za­cji prze­strze­ni spo­łecz­nej: mię­dzy­na­ro­do­wa prze­ni­ka prze­strzeń we­wnętrz­ną. Po­słu­gu­jąc się wcze­śniej zi­den­ty­fi­ko­wa­ny­mi wy­mia­ra­mi, Cer­ny okre­śla nową for­mę siły, któ­ra prze­sta­je być ro­zu­mia­na jako sztyw­na dok­try­na my­ślo­wa lecz jako cią­gły pro­ces wza­jem­ne­go od­dzia­ły­wa­nia na sie­bie ak­to­ra i śro­do­wi­ska mię­dzy­na­ro­do­we­go. W wy­mia­rze pierw­szym wska­zu­je na po­ja­wie­nie się po­wią­zań trans­gra­nicz­nych, któ­re otwie­ra­ją moż�