Ebook Buntownicy i marzyciele epub

śmiercią. Terroryzm polityczny stał się argumentem w rękach sił wrogich rewolucji i rusofobów na całym świecie. Dopatrywano się w terroryzmie zjawiska jakoby typowego dla lewicy rewolucyjnej. Terroryzm był jednak na usługach wszystkich ugrupowań opozycyjnych, u niektórych bardziej teoretycznie, jak np. na ziemiach polskich o bardzo znikomym zasięgu praktycznym. W niektórych rosyjskich kręgach rewolucyjnych stał się zaś głównym celem walki, gdzie młodzi ludzie wypróbowywali wszelkie doktryny, a doktryna terroryzmu politycznego pociągała najbardziej. Byli przekonani o czystości intencji. To ich, za życia i po śmierci, jedni wychwalali pod niebiosa, a drudzy mieszali z błotem. Skąd się brało tylu terrorystów? Odpowiedź na to pytanie charakteryzowała nie tylko terrorystę, ale wiele mówiła o Rosji. Podczas strasznej walki z carskim ugnieceniem, my pierwsi wzięliśmy do ręki miecz, bomby, bo tylko one mogły, usunąć koszmar, który, uciskał naszą pierś. Bomby były napełnione bólem i łzami ludu. Moralne usprawiedliwienie tych zabójstw polega na tym, że my nie tylko zabijaliśmy, ale i umierali za te zabójstwa. Ci, którzy szli na szafot oddawali życie swoje za życie innych" - ileż było goryczy, w tych słowach wypowiedzianych przez terrorystę[1]. Rosyjski Prometeusz był zabarwiony na czerwono - od koloru robotniczego sztandaru i od krwi. Nie był sam. Całe korowody czerwonych Prometeuszy tłoczyły się w szeregach drużyn - bojowych, i organizacji partyjnych. Rewolucja rosyjska była jakby ,,zbiorowym Prometeuszem", zarówno pod względem ideowym, jak i kadrowym. Dała ona historii wiele osobistości wybitnych, różniących się charakterami, ale złączonych wspólnym obowiązkiem wobec rewolucji. Walka o nowe idee gromadziła różnych ludzi. Zrodził się nowy typ rewolucjonisty - ,,profesjonalnego (zawodowego) rewolucjonisty", tzw. nielegała. Jedni pragnęli rewolucji dla zburzenia ,,starego świata", bądź rewolucji dla samej rewolucji albo rewolucji bez rewolucji. Byli prawdziwi bojownicy stanowiący wzór dla innych, jak i udający bojowników, ale wygodnie żyjący za granicą za obce pieniądze. Byli rewolucjoniści patrioci i rewolucjoniści prowokatorzy. Tak jak były różne modele rewolucji, tak samo byli różni rewolucjoniści. Łatwo ich potępiać, trudniej zrozumieć. Wokół rosyjskiego, w tym także polskiego, ruchu rewolucyjnego nagromadziły się stereotypy, różne uczucia, od sympatii, poparcia, podziwu, tkliwości, po nienawiść i pogardę. Rewolucja i rewolucjoniści mieli fanatycznych zwolenników i nieprzejednanych przeciwników. Przeciwko nim stanął w Rosji obóz monarchistyczno-narodowo-patriotyczny, w Polsce obóz katolicko-narodowy. Obozy zbyt łatwo obwiniały przeciwników o wszelkie zło, zamach na odwieczne wartości, wszystko zaś, co było szlachetne i dobre, przypisywano sobie. Dużą rolę w przygotowaniu rewolucji odegrać miała inteligencja, o której Aleksander Błok mówił, że ,,całą świadomością chłonęła rewolucje"[2]. Jaką rewolucję? W formie walki klasowej istniała ona od zawsze, od stuleci będąc wyrazem żywiołowego buntu wyzyskiwanych przeciwko wyzyskiwaczom. Adaptacja marksizmu na gruncie rosyjskiego ruchu rewolucyjnego zaciążyła na długo na jego obliczu ideowym, zamieniła się w doktrynerstwo. Liderzy różnych nurtów byli niezdolni do wyjścia z blokady myślowej, poza ramy wyznawanej doktryny. Wszyscy tkwili w swojej prawdzie, co czasem zamieniało się w pozerstwo i megalomanię, prowadziło do bezpodstawnych zarzutów. Za wynaturzenia praktyki rewolucyjnej moralne odium spadło na Karola Marksa i jego ideowych spadkobierców. Dla człowieka XXI wieku niektóre tezy marksizmu są martwą literą, ale w XIX wieku takie nie były. Olbrzymia większość ówczesnych analiz zachowała zadziwiającą aktualność. Czy jakakolwiek wielka idea ery nowożytnej dała potężniejszy wyraz moralnej, społecznej i ekonomicznej walki o wyzwolenie człowieka? Przyjęcie programu Marksa przez większość rosyjskiego ruchu rewolucyjnego legło u podstaw konfliktów ideowych, co najlepiej było widać w sporach z polskim ruchem socjalistycznym, gdzie myśl internacjonalistyczna musiała się skonfrontować z myślą narodową, niepodległościową. Wpisywała się także w szerszy kontekst stosunków polsko-rosyjskich. Działacz moskiewskiego Stowarzyszenia Kultury Słowiańskiej Włodzimierz Lwow jedyny ratunek dla Polski widział w łączności z Rosją i posłużył się straszakiem germanizmu: Skoro jednak Polacy odwrócili się od Rosji, wypadnie im szukać oparcia w wielkiej Germanii, a w końcu grozi im los Słowian Połabskich. Polakom zbawienie narodowe może zaświtać tylko od Rosji. Odszczepienie się od solidarności plemiennej, równoznaczne jest ze skazaniem na zgubę[3]. Umysłowość rosyjska nie zetknęła się z problemem rewolucji dopiero w 1917 roku. Mó