Ebook Być kobietą w Oriencie mobi,epub

m Edo od nazwy głównego miasta (obecne Tokio) wobec braku wojen dawne cnoty samurajskie straciły na znaczeniu. Do głosu doszła warstwa mieszczańska, która wyznawała inne wartości i miała inne upodobania estetyczne. W okresie Edo (wiek XVII - do połowy XIX) swoboda kobiet została znacznie ograniczona, nawet w porównaniu z poprzednimi wiekami. Jej ramy zakreśliło anonimowe dzieło ,,Wielka nauka kobiet" (Onna daigaku), utrzymane w duchu idei neokonfucjanizmu, który cieszył się wówczas w Japonii wielką popularnością. Dzieło to nakazywało kobiecie tak zwane potrójne posłuszeństwo - bezwzględną uległość wobec rodziców, potem męża i jego rodziny, wreszcie wobec dorosłych synów. Nieposłuszeństwo, słabe zdrowie, zazdrość, a nawet gadulstwo kobiety mogły stać się powodem do rozwodu. Natomiast kobieta mogła żądać rozwodu tylko wtedy, kiedy mąż ją porzucił albo popełnił poważne przestępstwo. Zdradę kobiety karano śmiercią, podczas gdy mąż zwyczajowo mógł utrzymywać konkubiny. Obyczaj nakazywał kobiecie powściągliwość, pokorę i podporządkowanie sprawom rodziny. W rzeczywistości sytuacja kobiety nie zawsze była jednak tak trudna. W kupieckich i mieszczańskich domach matki rodu i gospodynie po dojściu do odpowiedniego wieku cieszyły się autorytetem i swobodą. Pozycja żony bywała silniejsza w domach, gdzie mąż wprowadzał się do rodziny żony i był przez tę rodzinę adoptowany (zwyczaj powszechny w Japonii od najdawniejszych czasów). Chodziło wówczas o utrzymanie ciągłości rodu lub domu kupieckiego wobec braku męskiego dziedzica. Również na wsi życie kobiet niekoniecznie było podporządkowane surowym konfucjańskim zasadom. Na wsi kobiety stanowiły siłę roboczą na równi z mężczyznami, a czasami odgrywały ważniejszą rolę, jeśli chodzi o dostarczenie pożywienia (np. poławiaczki małży). W warunkach pokoju, kiedy ustało wszechobecne dotąd zagrożenie dla życia i mienia, znacznie poprawiła się jakość życia codziennego w miastach i na prowincji. Nie tylko rodziny kupieckie, ale i wieśniacy często dbali o naukę córek. Wiejskie szkółki terakoya, prowadzone przez byłych samurajów, dopuszczały do nauki również dziewczęta. Uczyły się one głównie praktycznych umiejętności związanych z prowadzeniem domu czy gospodarstwa, ale nauka w takich szkółkach obejmowała także czytanie, pisanie i arytmetykę. W okresie Edo czytać i pisać umiało 15 procent kobiet, co w skali światowej było liczbą wysoką. Z kolei dziewczynki przeznaczane na służbę do bogatych domów uczyły się tradycyjnych sztuk: kaligrafii, tańca i poezji (uczyli tego specjalni nauczyciele). Rozwój miast i gwałtowny przyrost ich ludności sprawił, że zaczęły rozwijać się dzielnice rozrywki: zajazdy, herbaciarnie i szynki z żeńską obsługą. Pod kontrolą administracji siogunów w większych miastach zaczęły powstawać dzielnice rozkoszy. Najbardziej znana była dzielnica Yoshiwara w Edo, gdzie mieszkało ponad dwa tysiące kobiet. Świat kurtyzan rządził się swoimi prawami, obowiązywała tam ściśle ustalona hierarchia. Biedni wieśniacy sprzedawali tam dziewczęta do pracy lub za długi. Los takich dziewczynek bywał tragiczny. Niektóre z nich jednak, obdarzone szczególnymi zdolnościami, z czasem zostawały kurtyzanami wysokiej rangi. Dzielnice rozkoszy cieszyły się specjalnymi prawami. Tam nie obowiązywały surowe konfucjańskie zasady. Barwny świat herbaciarni i domów publicznych stał się inspiracją dla malarzy (zwłaszcza dla sławnych autorów drzeworytów ukiyoe) i pisarzy. Rozwijająca się w tym okresie literatura popularna, a także teatr kabuki chętnie wykorzystywały romansowe perypetie kobiet z dzielnic rozkoszy i ich kochanków z warstwy mieszczańskiej. Posiadanie kochanki lub utrzymanki było w wyższych warstwach zjawiskiem powszechnym. Zdarzało się, że klient wykupywał kurtyzanę i żenił się z nią, co oznaczało awans do wyższej sfery. Odrębną kategorię stanowiły gejsze - śpiewaczki i tancerki, których głównym zadaniem było umilanie czasu gościom. Tutaj też obowiązywała hierarchia, a prawdziwa biegłość w sztuce wymagała wielu lat nauki. Historia przechowała nazwiska pięknych i mądrych gejsz, które za pośrednictwem swoich protektorów mogły do pewnego stopnia uczestniczyć w życiu publicznym. Zwłaszcza w latach potajemnych przygotowań do tak zwanego przewrotu Meiji (kiedy to w 1868 roku zniesiono urząd sioguna i cesarz odzyskał pełnię władzy) gejsze odegrały specyficzną rolę. Herbaciarnie były dogodnym terenem dla działalności spiskowej. Wielu polityków, którzy po przewrocie pełnili najwyższe urzędy, wzięło sobie za małżonki byłe gejsze. Damy te - już w europejskich sukniach - miały stać się gorliwymi rzeczniczkami modernizacji. W roku 1868 dokonał się więc w Japonii przewrót, w wyniku którego został zlikwidowan