Ebook Czarne Indie mobi,epub

się do kopalni przez szyb Yarow, jedyny, który się łączył że sztolnią Dochart, a raczej z jej dolnemi galeryami, od czasu ustania robót w tej stronie. Na zewnątrz budynki chroniące niegdyś roboty >>dzienne<< w skazywały jeszcze miejsce skąd się spuszczały szyby wyżej wymienionej sztolni, dziś już zupełnie opuszczonej tak samo, jak innych galeryi i chodników, których ca­łość tworzyła kopalnie Aberfoyle. Smutny to był dzień, gdy po raz ostatni górnicy opuścili kopalnię, w której tyle lat przeżyli. Inżynier James Starr zwołał kilka tysięcy pracowników, którzy tworzyli czynną i odwa­żną ludność kopalni. Górnicy wszelkiego ro­dzaju, nadzorcy czyli nadsztygarzy, sztygarzy, kowale, cieśle, wszyscy wraz z kobietami, dziećmi i starcami, pracownicy wewnętrzni i zewnętrzni, zgromadzili się na olbrzymiem podwórzu sztolni Dochart, zapełnionem da­wniej wydobywanym węglem kopalni. Poczciwi ci ludzie, których potrzeby życia miały niezadługo po świecie rozproszyć, roz­pamiętywali milcząc szereg lat, który tu spę­dzili w starej Aberfoyle, gdzie z ojca na syna przechodziły ich zajęcia, i porzucając je na zawsze czekali ostatniego pożegnania inżyniera. Towarzystwo kopalni nakazało rozdanie im, jako wynagrodzenie, przewyżki dochodów roku bieżącego. Nie wiele to co prawda wy­nosiło, ponieważ wyczerpane żyły tak mało wydawały, że eksploatacya z niewielką przewyżką pokrywała koszta; zasiłek ten jednak miał wystarczyć im do chwili znalezienia za­jęcia w sąsiednich kopalniach. James Starr stanął we drzwiach obszernego budynku, pod dachem którego tak długo dzia­łały olbrzymie maszyny parowe studni. Szymon Ford, nadsztygar w sztolni Dochart, liczący podówczas lat pięćdziesiąt pięć i kilku innych sztygarów otoczyło inżyniera. James Starr zdjął kapelusz. Górnicy z odkrytemi głowami milczeli ponuro. Ta scena pożegnania miała w sobie coś w zroszającego a równocześnie i wzniosłego. -- Przyjaciele moi -- rzekł inżynier - na­deszła chwila rozłączenia naszego. Kopalnie Aberfoyle, które od lat tylu łączyły nas w wspól­nej pracy, wyczerpane. Poszukiwania nasze nie odkryły już nowej żyły i ostatni kawał węgla został wydobyty ze sztolni Dochart! Mówiąc to James Starr pokazywał górni­kom odłam czarnego węgla, który leżał opodal. -- Kawał ten węgla, przyjaciele moi -- mó­wił dalej -- jest to jakby ostatnia kropla krwi, która wypłynęła z żył kopalni! Zachowamy go, jakeśmy zachowali pierwszy odłamek, wy­dobyty sto pięćdziesiąt lat temu z pokładów Aberfoyle. Pomiędzy dwoma temi odłamami przeszło w szybach naszych wiele pokoleń pracowników! Dzisiaj już koniec! Ostatnie słowa, które do was zwraca wasz inżynier, są słowami pożegnania. Żyliście z tej kopalni, która się wyczerpała pod waszą dłonią. Praca była ciężką, ale dla was nie bez korzyści. Wielka nasza rodzina rozpierzchnie się po święcie i niema nadziei by się kiedy na nowo zebrali rozrzuceni jej członkowie. Nie zapo­inajcie jednak, żeśmy długo z sobą żyli i że górnicy z Aberfoyle mają obowiązek w spiera­nia się w zajemnie. Skoro się razem pracowało, niepodobna być sobie na zawsze obcymi. Bę­dziemy czuwali nad wami i wszędzie gdzie będziecie uczciwymi ludźmi, otrzymacie jak najlepsze polecenia. Żegnajcie mi przyjaciele, niech was Bóg prowadzi! James Starr wyrzekłszy te słowa, objął jednego z najstarszych pracowników kopalni, który rzewnemi łzami zapłakał. Następnie nadsztygarzy różnych szybów przychodzili kolejno ściskać dłoń inżyniera, podczas gdy górnicy powiewali w górze czapkami, wołając: -- Żegnaj nam, James Starr, nasz dyrektorze i przyjacielu! To pożegnanie pozostawiło niezatarte wspomnienie w sercach poczciwych górni­ków. Powoli cały ten tłum opuścił podwórze. Pusto się zrobiło wkoło inżyniera. Czarny grunt drogi, wiodącej do sztolni Doehart, za­dźwięczał raz ostatni pod stopami górników i milczenie grobowe zaległo w tej ożywionej dotąd kopalni Aberfoyle. Jeden tylko człowiek pozostał przy Jame­sie Starr. Był to nadsztygar Szymon Ford. Przy nim stał młody piętnastoletni chłopiec, syn jego Henryk, który już od lat kilku nale­żał do pracowników podziemnych. James Starr i Szymon Ford znali się do­brze i co za tem idzie szanowali się wzajemnie. -- Bądźcie zdrowi Szymonie! -- rzekł in­żynier. -- Bądź pan zdrów -- panie James -- od­ rzekł nadsztygar, a raczej pozwól mi powie­dzieć sobie: Do widzenia! -- Tak, do widzenia Szymonie! -- odparł James Starr. -- Bądźcie przekonani, że będę rad ilekroć was spotkam i będę mógł z wami porozmawiać o naszej starej Aberfoyle! -- Wiem o tem, panie James. -- Dom mój w Edynburgu jest dla was otwartym. -- Edynburg! -- rzekł dozorca wstrząsa­jąc głową -- to daleko, bardzo daleko od sztolni Dochart! -- Daleko Szymonie! A gdzi