Ebook Dobre rządy mobi,epub

a reprezentacji klasowej została przyćmiona przez postulat reprezentacji mniejszości czy kwestię równości politycznej kobiet i mężczyzn. Lecz poza tym, co zadziwiające, nie widać większych zmian. Jedyną prawdziwą innowacją jest pojawienie się pomysłu wyborów losowych. Jednak w gruncie rzeczy jest to propozycja zastąpienia wyborów przedstawicieli w drodze głosowania inną procedurą, mającą w założeniu zapewnić lepszą reprezentatywność instytucji władzy, tak więc pozostaje ona wpisana w paradygmat parlamentarno-przedstawicielski[11]. Także pojęcie demokracji uczestniczącej wpisuje się zasadniczo w trend poszukiwania metod doskonalenia demokracji przedstawicielskiej bądź wyjścia poza nią. We wszystkich przypadkach fundamentalnym elementem demokratycznego ideału jawi się natura i jakość związku między przedstawicielami a tymi, których reprezentują, jak również możliwości bezpośredniej interwencji obywateli. Stosunek rządzący-rządzeni W epoce, gdy dominującą pozycję zajmuje władza wykonawcza, kluczową sprawą dla demokracji jest kontrola tejże władzy wykonawczej przez społeczeństwo. Tak więc niezmiernie ważna staje się relacja rządzący-rządzeni. Próby optymalizacji tego stosunku nie mogą mieć na celu pełnej samorządności ludu (podczas gdy ideał ludu-prawodawcy jest realizowalny), samo bowiem pojęcie rządzenia zakłada funkcjonalne rozróżnienie między rządzonymi a rządzącymi[12]. Celem jest utrzymanie wyłącznie funkcjonalnego charakteru tej relacji, a to poprzez zdefiniowanie warunków, jakie muszą spełniać działania rządzących, by obywatele mogli je aprobować, uznając jakby za własne, i by nie stały się one aktami dominacji, wyrazem oligarchicznej władzy, oderwanej od społeczeństwa. Problem tkwi w tym, że jedyne, co do tej pory wprowadzono dla osiągnięcia tego celu, są wybory powszechne osoby stojącej na czele aparatu wykonawczego. Lecz w ten sposób zaprowadzona zostaje jedynie demokracja przyzwolenia (démocratie dautorisation), wydane zostaje zezwolenie na rządzenie. Ni mniej, ni więcej. A to nie wystarcza, zważywszy na to, jak często na świecie wybrani demokratycznie prezydenci nie zachowują się, jak na demokratów przystało. Można uznać, że wybór przez głosowanie, jeśli spełnia pewne warunki, może generować właściwą relację między przedstawicielami a tymi, których reprezentują[13], jednak nie odnosi się to do relacji między rządzącymi a rządzonymi. To kwestia fundamentalna. Historycznie rzecz biorąc, wyłonienie przedstawiciela polegało zasadniczo na wyrażeniu własnej tożsamości lub przekazaniu mandatu, a obu tych rzeczy można doskonale dokonać poprzez głosowanie. Uważano bowiem, że wybory nadają przedstawicielowi właściwe mu cechy i celowość oraz trwałość. Natomiast wybór rządzącego tylko legitymizuje jego pozycję instytucjonalną. W tym sensie wybory rządzącego w mniejszym stopniu spełniają demokratyczny ideał niż wybory przedstawiciela[14]. Dlatego w tym przypadku pojawia się absolutna konieczność uzupełnienia demokracji przyzwolenia demokracją sprawowania władzy. Chodzi o określenie cech, jakich ludzie oczekują od rządzących, oraz zasad regulujących ich stosunki z rządzonymi. Obecnie sprawą najwyższej wagi jest zaprowadzenie takiej demokracji. To jej niedostatek dopuszcza do tego, że wybory osoby stojącej na czele władzy wykonawczej otwierają drogę dla nieliberalnego reżimu, a w niektórych przypadkach wręcz dla dyktatury. Najnowsza historia dostarcza mnóstwa przykładów tego typu, a najstarszą ilustracją tego zjawiska był francuski cezaryzm w XIX wieku. Dwudziestowieczne mordercze i destrukcyjne patologie demokracji oraz reżimy totalitarne były patologiami przedstawicielstwa. Ówczesne władze tego typu twierdziły, że pokonują strukturalne niemożności i ograniczenia systemu przedstawicielskiego, gdyż doskonale ucieleśniają społeczeństwo, i ta doskonała adekwatność usprawiedliwiała absolutyzm ich rządów. Jasne jest, że te dawne patologie wciąż istnieją, lecz w XXI wieku pojawiły się patologie innej natury. Wywodzą się one ze sprowadzenia demokracji do zwykłej procedury przyzwolenia. Jeżeli faktycznie istnieje choroba ,,prezydencjalizacji", to właśnie w takim sensie - zaniku pewnych funkcji[15]. Głównym celem niniejszej książki jest zdefiniowanie cech demokracji sprawowania władzy. W tym samym kierunku prowadzą poszukiwania - po omacku i ogólnikowo - liczne ugrupowania społeczeństwa obywatelskiego i kręgi aktywistów społecznych. Wysuwają one żądania przejrzystości, transparentności, wzywają do budowy demokracji sieciowej, nawiązują do idei rządu otwartego (ang. open governement) - żeby przywołać kilka zwrotów, które pojawiają się na wszystkich ustach, pod wszystkimi piórami. Niniejsze opracowanie to propozycja uporządkowania tych aspiracji i refleksji, pr