Ebook Dysydent w państwie POPiS mobi,epub

ie gra zawsze dla nas wygrana. Bo jeśli władze bały się reagować, to wtedy łatwiej docieraliśmy do ludzi z naszymi działaniami: prasą, wykładami, wystąpieniami publicznymi. A kiedy reagowali represjami, ujawniali naturę systemu. To był świetny patent i dlatego zawsze broniłem pamięci Jacka Kuronia, również w czasie polemik, które wybuchły po jego śmierci. Kuroń był -- w jakimś sensie -- jeśli nie ojcem, to ojcem chrzestnym metody jawnej opozycji. Przy wszystkich ideowych różnicach, to jego zasługa. I z tego powodu spędził wiele lat w więzieniach. FPK: Proszę opowiedzieć, który kontakt z SB zapadł Panu w pamięć najbardziej. MJ: Chyba przesłuchanie po śmierci księdza Jerzego Popiełuszki. Miałem zasadę, że na wszystkie pytania merytoryczne odmawiam odpowiedzi. Nie rozmawiałem w ogóle na temat opinii politycznych, bo było jasne, że oni używają tego do analizy opozycji. Ale uznawałem, że można rozmawiać albo o racjach moralnych, albo o niczym. O pogodzie, o piłce nożnej albo o historii średniowiecza. Wolałem, żeby moja postawa była bardziej ludzka, niż zimna. Ale dostałem wezwanie na przesłuchanie dwa lub trzy miesiące po śmierci księdza Jerzego. Przyszedłem i od pierwszego pytania o jakąś tam pogodę, zacząłem twardo mówić: proszę prowadzić przesłuchanie, żadnych rozmów, a najpierw proszę się przedstawić. A ubek na to: ,,Proszę bardzo, Grzegorz Piotrowski jestem". FPK: Przedstawił się jako morderca księdza Jerzego? MJ: Tak. Posiedziałem sobie z godzinę czy dwie na takim bzdyczeniu się. Potem przyszedł drugi ubek, taki, który na stałe nas nadzorował, trochę pokrzyczał i w końcu mówi: ,,we łbach wam się poprzewracało po procesie toruńskim". Było wyraźnie widać, że oni po prostu identyfikują się z tymi mordercami. FPK: Spotkał Pan któregoś z tych esbeków w wolnej Polsce? MJ: Tego, który wtedy przedstawił się jako Grzegorz Piotrowski. W rzeczywistości nazywał się chyba Kucharski. Spotkałem go, gdy pracowałem w komisji weryfikacyjnej w trakcie tworzenia UOP FPK: Jak go zweryfikowaliście? MJ: Wcale go nie weryfikowaliśmy. Wychodzę z komisji, stoję przed komendą, patrzę -- idzie, więc mówię: ,,A Pana jeszcze u nas nie było". A on na to: ,,Bo ja jestem czysty, od 87 roku w milicji i nie podpadam pod weryfikację". *** FPK: Kto jeszcze pomógł w ukształtowaniu poglądów młodego Marka Jurka? MJ: Na pewno profesor Wiesław Chrzanowski. Olek Hall zaprowadził nas do mieszkania Pana Wiesława w Warszawie w czerwcu 1979 roku, w czasie pielgrzymki papieskiej. To było niezwykle ciekawe, ponieważ Profesor jest żywą pamięcią pokolenia wojennego, które znaliśmy z książek, z Pamiętnika Trzebińskiego, książek o ,,Sztuce i Narodzie", z ekranizacji ,,Kolumbów" -- choć ta ostatnia naznaczona była piórem Bratnego. Zaczęliśmy u niego nocować, ilekroć byliśmy w Warszawie. A Pan Wiesław, oprócz świetnej biblioteki, miał wielkie archiwum druków i wydawnictw okupacyjnych. Potem on jako pierwszy, jeszcze przed promotorem, czytał prace magisterskie wielu z nas. Jest żywą pamięcią młodej wojennej inteligencji. Dzielił się wspomnieniami politycznymi, opowiadał o niezwykłej aurze kulturalnej okupowanej Warszawy. I o powojennym podziemiu; marszałek Chrzanowski zakończył służbę jako kapitan Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Komuniści wsadzili go do więzienia na 10 lat. Kiedy wyszedł, był aktywnym animatorem różnego rodzaju działań społecznych i katolickich. Ale innych niż te tolerowane przez reżim, do tej pory nieopisanych, bo nie miały wydawnictw, jak ,,Tygodnik Powszechny" i ram organizacyjnych, jak Kluby Inteligencji Katolickiej. Ale podczas tamtych spotkań o wiele ciekawsze było dla nas jego doświadczenie z czasów jego młodości. Wydawało się nam, jakbyśmy odnaleźli kontakt z czasem już dawno zamkniętym. FPK: Obiło się nam o uszy, że nawet Pana leczył? MJ: Tak, bo miałem pecha. Dwa razy się rozchorowałem, kiedy przyjeżdżałem na wymarsz pielgrzymki warszawskiej. Raz zapadłem na ospę wietrzną, a raz na anginę. FPK: To znaczy, że chodził Pan w warszawskich pielgrzymkach? MJ: Tak, dość często. Z tym, że w 1983 i 1984 roku to poszedłem na pielgrzymkę gorzowską. W pewnym sensie obie były drogą do ślubu -- choć w 83 Iza jeszcze nie była moją narzeczoną, a w 84 już była żoną. FPK: Gdzie się poznaliście? MJ: Na uniwersytecie. Iza studiowała polonistykę we wschodnim skrzydle Collegium Novum w Poznaniu, a ja historię w zachodnim. Poznaliśmy się w windzie w akademiku, ale wiedzieliśmy o sobie już wcześniej. Iza wiedziała, że ja kierowałem strajkiem na Uniwersytecie, a ja wiedziałem, że ona jest przewodniczącą Koła Naukowego Polonistów. Wiedzieliśmy więc o sobie rzeczy najgorsze (śmiech)... FPK: Czyli już nie było złudzeń... MJ: Tak, bo dla Izy ja reprezentowałem najgorszy prawi