Ebook Feministki muzułmańskie na Zachodzie epub

�ć orientalistyki pośród szeroko pojętej humanistyki. Wskazuje też, jak można orientalistykę definiować: ,,Orientalistyka jest nauką, która swoje badania o duchowej i materialnej kulturze społeczeństw Azji i Afryki prowadzi w wymiarze synchronii i diachronii i opiera na świadectwach języka oraz szerokiego pojmowania tekstu. [...] Orientalistyka jako nauka wymaga łączenia różnych dyscyplin naukowych, znajomości szerokiego kontekstu badawczego, bez którego nie sposób zrozumieć tego, jaki sens nadawany jest określonym zjawiskom kultury, a także procesów społecznych czy historycznych zachodzących w krajach Azji i Afryki"[3]. Wydaje się jednak, że definicję tę należy rozbudować, gdyż współcześnie, wraz z napływem ludności Azji i Afryki na Zachód, zasięg terytorialny zainteresowań orientalistyki poszerzył się także o wspólnoty ,,orientalne" żyjące na kontynentach europejskim i amerykańskim. Bezsprzecznie bowiem nieodłącznymi elementami warsztatu badacza zajmującego się np. mniejszościami muzułmańskimi w Europie są islamistyka, arabistyka, turkologia czy iranistyka. Jeśli dążymy do pełnego zrozumienia wytworów kultury pewnej grupy społecznej, znajomość kształtujących ją istotnych elementów staje się nieodzowna. Właśnie w kontekście badań nad mniejszościami ,,orientalnymi" na Zachodzie szczególnego znaczenia nabiera nazwa ,,orientalistyka", gdyż budzi pewne kontrowersje i wyzwala emocje. Dotyczyć ma przecież Orientu, czyli obszarów Azji i Afryki - w rozumieniu świata zachodniego. Jednak historia kontaktów i oddziaływań Zachodu na Wschód jest niejednoznaczna i naznaczona dominacją jednych nad drugimi. W konsekwencji na Zachodzie wykształcił się uproszczony obraz Wschodu, bazujący na fascynacji niektórymi elementami wschodniej obyczajowości z jednej strony oraz głębokim przekonaniu o wyższości ,,cywilizacyjnej" Zachodu z drugiej. Zjawisko to zdiagnozował i opisał Edward Said w sztandarowym Orientalizmie, pisząc, że ów orientalizm to zrzeszenie instytucji, które zajmują się Wschodem, wydając ,,orzeczenia na jego temat sankcjonujące opinie, opisujące Wschód i szerzące wiedzę o nim, tworząc dlań normy i opanowując go. Mówiąc krótko, byłby to orientalizm jako zachodni sposób na dominację, przebudowę i sprawowanie władzy nad Wschodem"[4]. Powstanie ,,instytucjonalnego orientalizmu" z perspektywy badań postkolonialnych charakteryzuje Audrius Beinorius, wileński orientalista i filozof: ,,Powstanie instytucjonalnego orientalizmu, przynajmniej w Anglii i Francji, wiąże się bezpośrednio z ogromną ekspansją kolonializmu oraz innych form dominacji tak w Azji, jak i w Afryce. Systematyczne poznawanie ludzi z tych regionów oraz ich języków było możliwe nie tylko poprzez rządzenie nimi. Poznawanie innych cywilizacji, ocenianie i kategoryzowanie kultur dawało gwarancję, że mieszkańcy zdominowanych obszarów będą rozumieć swoje cywilizacje zgodnie z zasadami nauki stworzonej w Europie. W ten sposób stworzono doskonałe możliwości zatrzymania intelektualnych elit z kolonii przy europejskich metropoliach, co pomogło upadłemu w połowie XX wieku kolonializmowi ochronić kulturalną hegemonię Europy"[5]. A zatem orientalizm stał się w tej perspektywie jednym z ,,intelektualnych narzędzi" kolonializmu, które hamowało naturalny i nieskrępowany rozwój intelektualny społeczeństw Azji i Afryki w dowolnie obranym kierunku i bez narzuconego wzorca myśli zachodniej. Trzeba jednak z pełną mocą podkreślić, że orientalistyka nie czerpie z tak interpretowanego orientalizmu, a dąży do głębokiego zrozumienia specyfiki regionów, z akceptacją, a nawet chciałoby się rzec pewną pokorą dla odmienności, nieprzetłumaczalności i nieprzekładalności elementów religii, kultury, języka, codzienności i innych aspektów. Co więcej, z przyczyn historycznych dziedzictwo kolonializmu i postkolonializmu nie powinno ciążyć badaczom np. polskim, jeśli przyjąć, że nie pozostają pod wpływem intelektualistów zachodnich. Odżegnując się od orientalizmu, powróćmy jednak do Orientu i orientalistyki, by przywołać anegdotę, jaką Marek Dziekan zawarł we wspominanym już artykule - staje się ona bowiem pretekstem do sformułowania trafnej syntezy rozważań nad tym, czym jest orientalistyka. Pisze on tak: ,,Wiele lat temu, jeszcze jako student, usłyszałem wypowiedź Roberta Stillera, że Orient nie istnieje, ale wiedzą o tym tylko orientaliści. W pełni zgadzam się z tą opinią. Stoję jednak na stanowisku, że choć nie istnieje Orient, to istnieje orientalistyka, jakkolwiek by to paradoksalnie zabrzmiało. Orientalistyka jest nauką obejmującą swoim zainteresowaniem wiele dziedzin (literaturoznawstwo, językoznawstwo, historia, religioznawstwo) - ten aspekt można określić jako jej wewnętrzny podział pionowy. Wewnętrzny podział poziomy to funkcjonowanie w obrę