Ebook Focus mobi,epub

nowe zastosowania, te osoby, które przy tym błądziły myślami, znajdowały o 40 procent więcej oryginalnych odpowiedzi niż te, które były całkowicie skupione. Kiedy w innym badaniu sprawdzano umiejętność odcinania się od nieistotnych informacji i skupiania się na zadaniu, okazało się, że ludzie mający na koncie twórcze osiągnięcia (np. powieści, patenty czy wystawy), częściej od innych błądzili myślami -- co jest objawem otwartej świadomości, która mogła im się przydawać w twórczej pracy10. W mniej zabieganych, twórczych chwilach mózg tuż przed doznaniem olśnienia zazwyczaj odpoczywa w stanie otwartego, odprężonego skupienia generującego mózgowe fale alfa, które sygnalizują marzycielski stan myślenia o niebieskich migdałach. Ponieważ mózg przechowuje w swoich rozległych obwodach różne rodzaje informacji, taka swobodnie wędrująca świadomość zwiększa prawdopodobieństwo, że wpadniemy na przypadkowe skojarzenia i nowe połączenia. U raperów, którzy uprawiają freestyle, czyli na bieżąco improwizują tekst piosenki, obserwuje się podwyższoną aktywność w częściach mózgu odpowiadających za błądzenie myślami -- pozwala im to nawiązywać nowe połączenia pomiędzy odległymi sieciami neuronów11. Przebywając w tym rozległym mentalnym ekosystemie, zwiększamy sobie szansę, żeby doświadczyć nowych skojarzeń, przeżyć twórcze olśnienie, zawołać: ,,aha!", albo znaleźć dobry rym. W złożonym świecie, w którym prawie każdy ma dostęp do tych samych informacji, nową wartość stanowi oryginalna synteza, umiejętność połączenia różnych idei na nowe sposoby i zadawania inteligentnych pytań, które otworzą drogę do niewykorzystanego potencjału. Twórcze olśnienia wiążą się z łączeniem elementów w nowe, przydatne sposoby. Wyobraź sobie przez chwilę, że gryziesz soczyste jabłko. Wyobraź sobie patynę kolorów na skórce, chrupiący dźwięk gryzionego miąższu, falę smaków, zapachów i konsystencji. Spróbuj bez pośpiechu chłonąć to doświadczenie wyobrażonego jabłka. Kiedy wyobrażasz sobie taką chwilę, w twoim mózgu prawie na pewno następuje nagły wzrost fal gamma. Neurobiolodzy badający procesy poznawcze dobrze znają takie zjawisko. Dochodzi do niego rutynowo właśnie w trakcie takich umysłowych operacji, jak gryzienie jabłka w wyobraźni -- albo na moment przed doznaniem twórczego olśnienia. Byłoby nadinterpretacją uznać nagły wzrost fal gamma za sekret kreatywności. Jednak m i e j s c e, w którym generowany jest taki wzrost tuż przed chwilą olśnienia, jest wymowne -- to obszar kojarzony z marzeniami, metaforami, logiką sztuki, mitu i poezji. Wszystkie te rzeczy działają w języku nieświadomości, krainie, w której wszystko jest możliwe. Metoda swobodnych skojarzeń Freuda, w której bez cenzury wypowiadamy wszystko, co przyjdzie nam do głowy, otwiera jedne z drzwi do tego trybu otwartej świadomości. W naszych umysłach mieszczą się niekończące idee, wspomnienia i potencjalne skojarzenia, które czekają, żeby je ze sobą powiązać. Jednak prawdopodobieństwo, że właściwa idea połączy się z właściwym wspomnieniem we właściwym kontekście -- i w dodatku wychwyci to reflektor uwagi -- szalenie się kurczy, kiedy jesteśmy albo potężnie skoncentrowani, albo zbyt przeładowani rozproszeniami, aby zauważyć pojawiające się olśnienie. Do tego dochodzą jeszcze treści przechowywane w cudzych mózgach. Przez mniej więcej rok astronomowie Arno Penzias i Robert Wilson przeszukiwali wszechświat nowym, silnym sprzętem obserwacyjnym, znacznie silniejszym od wszystkiego, czym wcześniej przyglądano się ogromowi nieba. Zalewani morzem nowych danych starali się uprościć sobie zadanie, ignorując bezsensowny szum, który ich zdaniem z pewnością wynikał z usterki sprzętu. Pewnego dnia dzięki przypadkowemu spotkaniu z fizykiem jądrowym dowiedzieli się czegoś, co ich olśniło (z czasem odebrali za to również Nagrodę Nobla). Dzięki temu olśnieniu uświadomili sobie, że to, co wcześniej interpretowali jako ,,szum", jest w rzeczywistości nikłym sygnałem, który stanowi echo Wielkiego Wybuchu. Twórczy kokon ,,Intuicyjny umysł jest świętym darem, a racjonalny umysł wiernym sługą" -- stwierdził kiedyś Albert Einstein. ,,Stworzyliśmy społeczeństwo, w którym czci się sługę, a zapomina o darze"12. Dla wielu z nas luksusem na co dzień są spokojne chwile na osobności, kiedy nikt nam nie przeszkadza i możemy spokojnie pomyśleć. A przecież takie właśnie chwile są najcenniejszymi momentami dnia, zwłaszcza gdy chodzi o twórcze myślenie. Jeśli jednak skojarzenia mają przynieść owoc w postaci realnego wynalazku, trzeba czegoś więcej -- właściwej atmosfery. Potrzebujemy wolnego czasu, w którym moglibyśmy pozostawać w stanie otwartej świadomości. Ciągły zalew e-maili, SMS-ów, rachunków i faktur --