Ebook Galia belgijska 57 - 51 p.n.e mobi,epub

pisał, a nam ponadto - jak lekko i szybko"[10]. Oczywiście znalazły się także i mniej pochlebne oceny wspomnień Cezara, jak chociażby opinia niejakiego Asiniusa Pollio. Zarzucał on autorowi, że ułożył księgi ,,niezbyt starannie i niezupełnie zgodnie z prawdą, gdyż Cezar w sprawozdaniu z większości wypadków okazał łatwowierność w ocenie czynów innych ludzi, swoje zaś przedstawił fałszywie czy to świadomie, czy nawet przez zapomnienie, oraz że - [...] Cezar miał zamiar je przerobić i poprawić"[11]. Pisząc swoje pamiętniki, Rzymianin nie marzył o sławie pisarza, lecz pragnął przekonać współobywateli o słuszności i potrzebie wojny w Galii oraz opisać swoje czyny dla potomnych, aby zyskać większą chwałę. Zamiary te zaciążyły na tendencyjności dzieła, które pomimo to jest logicznym powiązaniem wydarzeń. Oczywiście należy zadać pytanie, na ile Wojna gallicka jest wiarygodnym źródłem o ostatniej wojnie Galów, i jak bardzo możemy jej zaufać, jeżeli wyszła spod ręki zdobywcy Galii, który sam opisywał swoje działania wojenne? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta i można wiele się nad nią rozwodzić. Uważam, że kwestię wiarygodności trafnie i dyplomatycznie zarazem ujął angielski historyk Holmes: ,,Ogólnie można przyjąć, że narracja Cezara jest wiarygodna, choć oczywiście niewolna od błędów"[12]. I dodaje: ,,Jeśli Cezar był nieuczciwym pisarzem bądź pisał rzeczy rażąco nieprawdziwe, to jest zadziwiające, że nie posiadamy żadnych dowodów na to, iż ktokolwiek zaprzeczył mu w jakimkolwiek względzie. Jego dokładność co do szczegółów została potwierdzona w różnych punktach przez współczesne badania"[13]. Takie podejście do relacji Juliusza Cezara wydaje się najbardziej rozsądne. Przebieg działań wojennych i wydarzeń przedstawił tak, jak zaszły w rzeczywistości, nie zniekształcając ich ani nie zafałszowując. Nie pisał jednak wszystkiego, o wielu rzeczach nie wspomina albo pozostawia je niedopowiedziane. Te zabiegi są oczywiście podyktowane charakterem dzieła - to propaganda i autoreklama. Notorycznie wyolbrzymia siły przeciwnika i przesadza w liczbie poległych wrogów. Potrafi także przedstawić pokazowe, lecz niezbyt owocne ekspedycje jako wielkie sukcesy (wyprawy do Brytanii czy działania za Renem). Pomimo tych niedostatków Wojna gallicka jest cennym źródłem do badania tego konfliktu. Nie należy bezkrytycznie wierzyć we wszystko, co pisze Cezar, ale też nie można popadać w przesadny krytycyzm. Commentarii de bello Gallico są - i to w sposób dość obiektywny - dokładnym zapisem wydarzeń wojny galijskiej. Gdybyśmy bowiem podważyli fakt zaistnienia samych zdarzeń, o których pisze Cezar, to wówczas należałoby odłożyć jego zapiski do działu z literaturą political fiction. Ale tego nie zrobili nawet historycy antyczni, a wszyscy późniejsi czerpali - i nadal czerpią - informacje o tym konflikcie przede wszystkim właśnie od Cezara. Inaczej przedstawia się ocena motywów, przyczyn i celów zaistniałych wydarzeń, jakie podaje Cezar, a jakimi - on czy Galowie - kierowali się przy podejmowaniu decyzji. Jeśli wierzyć Aulusowi Hircjuszowi, to jeszcze jednym powodem napisania była chęć stworzenia przez Cezara dzieła o charakterze historycznym, ,,aby przyszłym historykom nie brakło wiadomości o tych ważnych wydarzeniach"[14], w których głównym aktorem był on sam. Chodziło przecież o to, aby jego czyny zostały przekazane potomnym. Cezar potrafił zadbać o rozgłos i rozsławić swoje imię. Trzeba jednak przyznać, że bez jego zapisków nasza wiedza o podboju Galii byłaby wielce fragmentaryczna. Tym bardziej że wiele dzieł, które powstały w czasach zaistnienia tych wydarzeń, nie dotrwało, niestety, do naszych czasów. Wiemy o kilku, a także o biografiach Cezara niemalże jemu współczesnych. Jedną z nich napisał Gajusz Oppiusz, który podejrzewany jest także o kontynuowanie Cezarowych zapisków z wojny domowej. Byłaby ona ciekawa, gdyż wyszła spod ręki jego zaufanego człowieka. Do naszych czasów nie dotrwało dzieło Asiniusa Pollio, który niezbyt pochlebnie wyraził się o relacji Cezara. To dzieło byłoby bardzo interesujące, gdyż, jak wynika z jego opinii o wersji Cezara, możemy śmiało zakładać, że uczynił to w zupełnie inny sposób. Wiemy także o niejakim Tanuzjuszu Geminusie, który napisał już po śmierci Cezara dzieło, które, jak się przypuszcza, dotyczyło schyłku Republiki Rzymskiej, w której przedstawił Cezara w niezbyt korzystnym świetle, oskarżając go między innymi o uczestniczenie we wszystkich ówczesnych spiskach, w czym nie było zbyt wiele przesady. Widzimy więc, że Commentarii de bello Gallico nie tylko są źródłem z pierwszej ręki, ale są najbardziej współczesne opisywanym wydarzeniom. Gdyby nie ono, stanęlibyśmy przed takim problemem, jaki istnieje przed historykami,